3 царстваў 1 глава

Трэйцяя кніга царстваў
Пераклад Васіля Сёмухі → Перевод Десницкого

 
 

І цар Давід састарыўся, увайшоў у сталы век, дык накрывалі яго вопраткай, але ня мог сагрэцца.
 
Когда царь Давид состарился, он не мог согреться, сколько ни покрывали его одеждами.

І сказалі яму слугі ягоныя: няхай пашукаюць гаспадару нашаму цару маладую дзяўчыну, каб яна стаяла перад царом і хадзіла за ім і ляжала зь ім, — і будзе цёпла гаспадару нашаму цару.
 
Сказали ему слуги его: «Пусть поищут для господина нашего царя юную деву, чтобы она предстала перед царем — будет она заботиться о царе и возлежать у тебя на груди, и так согреется господин наш царь».

І шукалі прыгожую дзяўчыну ва ўсіх межах Ізраільскіх, і знайшлі Авісагу Сунаміцянку, і прывялі яе да цара.
 
Искали юную красавицу по всем пределам Израиля и нашли Авишагу из Шунема. Ее и привели к царю.

Дзяўчына была вельмі прыгожая, і хадзіла яна за царом і прыслужвала яму; але цар не спазнаў яе.
 
Девушка была очень красива, она стала ухаживать за царем и служить ему, но царь ее так и не познал.

Аданія, сын Агіты, заганарыўшыся, казаў: я буду царом. І завёў сабе калясьніцы і коньнікаў і пяцьдзясят чалавек скараходаў.
 
Адония, сын Хаггит, с гордостью говорил: «Это мне быть царем!» Он завел себе колесницу, всадников и пятьдесят стражников, которые бежали впереди него.

А бацька ніколі не назаляўся яму пытаньнем: навошта ты гэта робіш? А ён быў вельмі прыгожы і нарадзіўся ў яго пасьля Авэсалома.
 
Но отец его Давид ни разу не упрекнул его, не спросил: «Что это ты делаешь?» Он был очень красив с виду и родился сразу после Авшалома.

І раіўся ён зь Ёавам, сынам Саруіным, і з Авіятарам сьвятаром, і яны дапамагалі Аданію.
 
Он сговорился с Йоавом, сыном Церуи, и со священником Эвьятаром, так что они были на стороне Адонии.

Але сьвятар Садок і Ванэя, сын Ёдаеў, і прарок Натан, і Сэмэй, і Рысій, і мацакі Давідавыя ня былі на баку Аданіі.
 
Но священник Цадок и Беная, сын Ехояды, и пророк Натан, и Шими, и Реи, и богатыри, что были у Давида — они были не за Адонию.

І закалоў Аданія авечак і валоў і цялят каля каменя Захэлэт, што каля крыніцы Рагэль, і запрасіў усіх братоў сваіх, сыноў цара, з усімі Юдэямі, якія служылі ў цара.
 
Адония стал приносить в жертву овец, волов и тельцов у камня Зохелет, что около Эйн-Рогеля. Он пригласил на празднество всех своих братьев, царских сыновей, и всех иудеев, служивших царю.

А прарока Натана і Ванэю, і тых мацакоў, і Саламона, брата свайго, не запрасіў.
 
Но он не пригласил пророка Натана, Бенайю, тех богатырей и брата своего Соломона.

Тады Натан сказаў Вірсавіі, маці Саламонавай, кажучы: ці чула ты, што Аданія, сын Агітын, зрабіўся царом, а гаспадар наш Давід, ня ведае пра тое?
 
Тогда Натан сказал Бат-Шеве, матери Соломона: «Ты ведь слышала, что царем провозгласил себя Адония, сын Хаггит, а господин наш Давид и не знает об этом?

Цяпер, вось, я раю табе: ратуй жыцьцё тваё і жыцьцё сына твайго Саламона.
 
Вот что я посоветую тебе теперь, чтобы тебе спасти свою жизнь и жизнь сына своего Соломона!

Ідзі і ўвайдзі да цара Давіда і скажы яму: ці не прысягаўся ты, гаспадару мой цар, рабыні тваёй, кажучы: сын твой Саламон будзе царом пасьля мяне, і ён сядзе на троне маім? Чаму ж зацараваў Аданія?
 
Ступай к царю Давиду и скажи ему: “Разве не клялся ты, господин мой царь, своей служанке, что сын твой Соломон станет царем после тебя и воссядет на престоле твоем — отчего же царем стал Адония?”»

І вось, калі ты яшчэ будзеш гаварыць з царом, увайду і я сьледам за табою і дапоўню словы твае.
 
И еще до того, как ты закончишь говорить с царем, войду я, чтобы подтвердить справедливость слов твоих».

Вірсавія пайшла да цара ў спальню; цар быў вельмі стары, і Авісага Сунаміцянка прыслужвала цару;
 
Бат-Шева отправилась к царю во внутреннюю комнату — царь был тогда очень стар, и ему прислуживала Авишага из Шунема.

і нахілілася Вірсавія і пакланілася цару; і сказаў цар: што табе?
 
Бат-Шева поклонилась царю и пала пред ним ниц, и царь спросил: «Что у тебя?»

Яна сказала яму: гаспадару мой цару! ты прысягаў рабе тваёй Госпадам Богам тваім: сын твой Саламон будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім.
 
Она ответила ему: «Господин мой, ты клялся своей служанке Господом, Богом твоим, что сын твой Соломон будет царем после тебя и воссядет на престоле твоем.

А цяпер, вось, Аданія зацараваў, і ты, гаспадару мой цару, ня ведаеш пра тое.
 
Но теперь уже воцарился Адония — а ты, господин мой царь, даже и не знаешь.

І закалоў ён многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і сьвятара Авіятара і ваеначальніка Ёава: а Саламона, раба твайго, не запрасіў.
 
Он принес в жертву множество волов и овец, пригласив всех сыновей царских, и священника Эвьятара, и военачальника Йоава, но слугу твоего Соломона не пригласил.

А ты, гаспадару мой, — цар, і вочы ўсіх Ізраільцянаў глядзяць на цябе, каб ты абвясьціў ім, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго;
 
И теперь, господин мой царь, очи всего Израиля взирают на тебя: объяви же, кто воссядет на престоле господина моего царя после тебя!

інакш, калі гаспадар мой цар спачне з бацькамі сваімі, упадзе віна на мяне і на сына майго Саламона.
 
А не то, едва господин мой царь приложится к отцам своим, меня и сына моего Соломона сделают виновными».

Калі яна яшчэ гаварыла з царом, прыйшоў і прарок Натан.
 
Пока она еще говорила с царем, вошел пророк Натан.

І сказалі цару, кажучы: вось, Натан прарок. І ўвайшоў ён да цара і пакланіўся цару тварам да зямлі.
 
Царю объявили: «Вот пророк Натан!» И он вошел к царю и поклонился ему лицом до земли.

І сказаў Натан: гаспадару мой цар! ці сказаў ты: Аданія будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім?
 
Натан сказал: «Господин мой царь! Говорил ли ты, что Адония будет царем после тебя и воссядет на престоле твоем?

Бо ён сёньня сышоў і закалоў многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і ваеначальнікаў і сьвятара Авіятара, і вось, яны ядуць і п’юць у яго і кажуць: хай жыве цар Аданія!
 
А он ныне отправился приносить в жертву волов, и пригласил сыновей царских, и военачальников, и священника Эвьятара, и вот они пируют перед ним, и провозглашают: “Да здравствует царь Адония!”

А мяне, раба твайго, і сьвятара Садока, і Ванэю, сына Ёдаевага, і Саламона, раба твайго, не запрасіў.
 
А меня, твоего слугу, и священника Цадока, и Бенаю, сына Ехояды, и слугу твоего Соломона не пригласил.

Ці ня сталася гэта па волі гаспадара майго цара, і чаму ты не адкрыў рабу твайму, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго?
 
Если же все это сталось по воле господина моего царя, отчего же ты не поведал слуге своему, кто воссядет на престоле твоем после тебя?»

І адказаў цар Давід і сказаў: паклічце да мяне Вірсавію. І ўвайшла яна і стала перад царом.
 
Тогда царь сказал: «Позовите мне Бат-Шеву». Она вошла к царю и встала прямо перед ним.

І прысягаў цар і сказаў: жывы Гасподзь, Які выбаўляе душу маю ад усякай бяды!
 
И царь произнес клятву: «Жив Господь, избавивший жизнь мою от всякой беды!

як я прысягаў табе Госпадам Богам Ізраілевым, кажучы, што Саламон, сын твой, будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім замест мяне, так я і зраблю гэта сёньня.
 
Я клялся тебе Господом, Богом Израилевым, говоря, что сын твой Соломон будет царем после меня и воссядет на моем престоле вместо меня — это я и исполню в сей же день!»

І нахілілася Вірсавія тварам да зямлі, і пакланілася цару, і сказала: хай жыве гаспадар мой цар Давід вечна!
 
Бат-Шева пала лицом на землю и поклонилась царю, сказав: «Да живет господин мой, царь Давид, вечно!»

І сказаў цар Давід: клікніце мне сьвятара Садока і прарока Натана і Ванэю, сына Ёдаевага. І ўвайшлі яны да цара.
 
Тогда царь Давид велел собрать к нему священника Цадока, пророка Натана и Бенаю, сына Ехояду. И они предстали перед царем.

І сказаў ім цар: вазьмеце з сабою слуг гаспадара вашага і пасадзеце Саламона, сына майго, на мула майго, і зьвядзеце яго ў Гіён,
 
Царь приказал им: «Возьмите с собой слуг своего господина, посадите на моего мула сына моего Соломона и ступайте с ним в Гихон.

і хай памажа яго там Садок сьвятар і Натан прарок у цара над Ізраілем, і затрубеце ў трубу і абвясьцеце: хай жыве цар Саламон!
 
И пусть там священник Цадок и пророк Натан помажут его в цари над Израилем, протрубят в рог и провозгласят: “Да здравствует царь Соломон!”

Потым прывядзеце яго назад, і ён прыйдзе і сядзе на троне маім; ён будзе цараваць замест мяне; яму запавядаў я быць правадыром Ізраіля і Юды.
 
Потом возвращайтесь вместе с ним, и пусть он сядет на мой престол. Это ему быть царем после меня, ему я судил быть правителем над Израилем и Иудой».

І адказваў Ванэя, сын Ёдаеў, цару і сказаў: амін, — хай скажа так Гасподзь Бог гаспадара майго цара:
 
Беная, сын Ехояды, отвечал царю так: «Аминь! Да приговорит так и Господь, Бог господина моего царя!

як быў Гасподзь Бог з гаспадаром маім царом, так хай будзе Ён з Саламонам і хай узвысіць трон ягоны вышэй за трон гаспадара майго цара Давіда!
 
Как был Господь с господином моим царем, так да будет он и с Соломоном. И пусть Господь возвеличит его престол более, чем престол господина моего, царя Давида».

І пайшлі Садок сьвятар і Натан прарок і Ванэя, сын Ёдая, Хэлэтэі і Фэлэтэі, і пасадзіла Саламона на мула цара Давіда, і павялі яго ў Гіён.
 
И отправились тогда священник Цадок и пророк Натан, и Беная, сын Ехояды, и керетиты с пелетитами, и посадили они Соломона на мула царя Давида и привезли его в Гихон.

І ўзяў Садок сьвятар рог з алеем з скініі і памазаў Саламона. І затрубілі ў трубу, і ўвесь народ усклікаў: хай жыве цар Саламон!
 
Священник Цадок взял рог с елеем из Скинии, помазал Соломона, протрубил в рог и весь народ провозгласил: «Да здравствует царь Соломон!»

І ўвесь народ праводзіў Саламона, і іграў народ на жалейках і вельмі радаваўся, так што зямля расьсядалася ад крыкаў яго.
 
За ним последовал весь народ, и при этом народ играл на флейтах и вовсю радовался, так что земля расседалась от этого шума.

І пачуў Аданія і ўсе запрошаныя ім, як толькі перасталі есьці; а Ёаў, пачуўшы гук трубы, сказаў: з чаго гэты шум расхваляванага горада?
 
Это услышали Адония и те, кто был к нему приглашен, едва они закончили пировать. Йоав услышал, как трубили в рог, и спросил: «Что это за шум и волнение в городе?»

Яшчэ ён гаварыў, як прыйшоў Ёнатан, сын сьвятара Авіятара. І сказаў Аданія: увайдзі; ты — сумленны чалавек і нясеш добрую вестку.
 
Еще он не закончил спрашивать, как вошел Йонатан, сын Эвьятара. Адония сказал: «Входи! Ты достойный человек и наверняка несешь добрую весть».

І адказваў Ёнатан і сказаў Аданію: так, гаспадар наш цар паставіў Саламона царом;
 
Но Йонатан отвечал Адонии: «О нет! Господин наш царь Давид сделал царем Соломона.

і паслаў цар зь ім Садока сьвятара і Натана прарока, і Ванэю, сына Ёдая, і Хэлэтэяў і Фэлэтэяў, і яны пасадзілі яго на мула царскага;
 
Царь послал с ним священника Цадока, пророка Натана и Бенаю, сына Ехояды, и керетитов с пелетитами. Они посадили его на царского мула,

і памазалі яго Садок сьвятар і Натан прарок у цара ў Гіёне, і адтуль выправіліся з радасьцю, і прыйшоў у рух горад. Вось чаго шум, які вы чуеце.
 
а священник Цадок и пророк Натан помазали его в Гихоне, и торжественно вернулись оттуда — вот что за шум ты слышал в городе.

І Саламон ужо сеў на царскім троне.
 
К тому же Соломон воссел на царский престол,

І слугі цара прыходзілі павіншаваць гаспадара нашага цара Давіда, кажучы: Бог твой няхай праславіць імя Саламона больш за тваё імя і хай узвысіць трон ягоны вышэй за твой трон. І пакланіўся цар на ложку сваім,
 
и царские слуги приходили благословить господина нашего царя Давида с такими словами: “Да прославит Господь имя Соломона превыше твоего имени, да возвеличит его престол превыше твоего престола!” И царь, лежа на постели, присоединился к их мольбе.

і сказаў цар так: дабраславёны Гасподзь Бог Ізраілеў, Які сёньня даў ад семя майго пасаджанага на троне маім, і вочы мае бачаць гэта!
 
Так и говорил царь: “Благословен Господь, Бог Израилев, который даровал мне ныне наследника на престоле, и очи мои видели это!”»

Тады спалохаліся і ўсталі ўсе запрошаныя, якія былі ў Аданіі, і пайшлі кожны сваёй дарогаю.
 
Тогда в испуге вскочили все, кто был приглашен к Адонии, и разбежались каждый своей дорогой.

А Аданія, баючыся Саламона, устаў і пайшоў і ўхапіўся за рогі ахвярніка.
 
Адония устрашился Соломона, отправился к жертвеннику и ухватился за его рога.

І данесьлі Саламону, кажучы: вось, Аданія баіцца цара Саламона, і вось, ён трымаецца за рогі ахвярніка, кажучы: хай прысягне мне цяпер цар Саламон, што ён не заб’е раба свайго мечам.
 
Соломону донесли, что Адония испугался царя Соломона и держится за рога жертвенника, приговаривая: «Пусть теперь же поклянется царь Соломон, что не казнит слугу своего мечом!»

І сказаў Саламон: калі ён будзе чалавекам сумленным, дык ніводзін волас ягоны не ўпадзе на зямлю; калі ж знойдзецца ў ім падступства, дык памрэ.
 
Соломон ответил: «Если будет вести себя достойно, и волос не упадет с головы его на землю, а если обнаружится за ним некое зло — умрет».

І паслаў Саламон, і прывялі яго ад ахвярніка. І ён прыйшоў і пакланіўся цару Саламону. І сказаў яму Саламон: ідзі ў дом свой.
 
Царь Соломон послал за ним, и его привели от жертвенника. Он поклонился царю Соломону, и Соломон сказал ему: «ступай домой».

Примечания:

 
Пераклад Васіля Сёмухі
53 У друкаванай версіі: «да ахвярніка», замест «ад ахвярніка».
 
 


2007–2024. Зроблена з любоўю для тых, што любяць і шукаюць Бога. Калі ў вас ёсць пытанні ці пажаданні, то пішыце нам: bible-man@mail.ru.