Другі закон 1 глава

Другі закон
Пераклад Васіля Сёмухі → Елизаветинская на русском

І вось словы, якія казаў Майсей усяму Ізраілю за Ярданам у пустыні на раўніне насупраць Суфа, паміж Фаранам і Тафэлем, і Лаванам і Асіротам і Дызагавам,

Сия словеса, яже глагола моисей всему израилю об ону страну иордана, в пустыни на запады, близ чермнаго моря, между фараном и тофолом, и ловоном и авлоном и златыми рудами:

на адлегласьці ў адзінаццаць дзён дарогі ад Харыва, па дарозе ад гары Сэір да Кадэс-Варні.

единонадесяти дний от хорива путь чрез гору сиир даже до кадис-варни.

Саракавога году, адзінаццатага месяца, першага дня месяца, казаў Майсей сынам Ізраілевым усё, што наказаў яму Гасподзь пра іх.

И бысть в четыредесятое лето, в первыйнадесять месяц, в первый день месяца глагола моисей ко всем сыном израилевым, по всему елико заповеда ему Господь к ним,

Пасьля таго, як забіў ён Сігона, цара Амарэйскага, які жыў у Эсэвоне, і Ога, цара Васанскага, які жыў у Амтэроце ў Эдрэі,

по убиении сиона царя аморрейска, жившаго во есевоне, и ога царя васанска, жившаго во астарофе и во едраине,

за Ярданам, у зямлі Маавіцкай, пачаў Майсей тлумачыць закон гэты і сказаў:

об ону страну иордана в земли моавли, нача моисей изясняти закон сей, глаголя:

Гасподзь, Бог наш, гаварыў нам у Харыве і сказаў: годзе вам жыць на гары гэтай!

Господь Бог наш глагола нам в хориве, глаголя: да довлеет вам жити в горе сей:

павярнецеся, выпраўцеся ў дарогу і йдзеце на гару Амарэяў і да ўсіх суседзяў іхніх, на раўніну, на гару, на нізкія мясьціны і на паўднёвы край і да берагоў мора, у зямлю Ханаанскую і да Лівана, нават да ракі вялікай, ракі Еўфрата;

обратитеся и воздвигнитеся вы, и внидите в гору аморрейску, и ко всем населником аравы, в гору и поле, и к югу и в приморскую землю ханааню, и во антиливан, даже до реки великия, реки евфрата:

вось, Я даю вам зямлю гэтую, ідзеце, вазьмеце ў спадчыну зямлю, якую Гасподзь з клятваю абяцаў даць бацькам вашым, Абрагаму, Ісааку і Якаву, ім і нашчадкам іхнім.

видите, предах пред вами землю, вшедше наследите землю, еюже клятся Господь отцем вашым, аврааму и исааку и иакову, дати ю им и семени их по них.

І я сказаў вам у той час: не магу адзін вадзіць вас;

И рекох к вам во время оно глаголя: не возмогу един водити вас:

Гасподзь, Бог ваш, памножыў вас, і вось, вы сёньня шматлікія, як зоркі нябесныя;

Господь Бог ваш умножил вы есть, и се, есте днесь яко звезды небесныя множеством:

Гасподзь, Бог бацькоў вашых, хай памножыць вас у тысячу разоў ад таго, колькі вас сёньня, і хай дабраславіць вас, як ён казаў вам:

Господь Бог отец ваших да приложит вам, яко да будете тысящами сугубо, и да благословит вас, яко же глагола вам:

як жа мне аднаму насіць цяжары вашыя, ношкі вашыя і раздоры вашыя?

како возмогу един носити труды вашя и тяжести вашя и пререкания ваша?

выберыце сабе па плямёнах вашых мужоў мудрых, разумных і выпрабаваных, і я пастаўлю іх правадырамі вашымі.

изберите себе мужы мудры и уметелны и смысленны в племенех ваших, и поставлю их над вами старейшины вам.

Вы адказвалі мне і сказалі: добрую дзею загадваеш ты ўчыніць.

И отвещасте ми и рекосте: добро слово, еже глаголал еси сотворити.

І ўзяў я галоўных з плямёнаў вашых, мужоў мудрых і выпрабаваных, і зрабіў іх правадырамі над вамі, тысячнікамі, сотнікамі, пяцідзясяцкімі, дзясятнікамі і наглядчыкамі паводле плямёнаў вашых.

И взях от вас мужы мудры и уметелны и смысленны, и поставих их владети над вами тысященачалники и стоначалники, и пятьдесятоначалники и десятоначалники, и писмовводители судиям вашым.

І даў я загад судзьдзям вашым у той час, кажучы: выслухвайце братоў вашых і судзеце справядліва як брата з братам, так і прыхадня ягонага;

И заповедах судиям вашым во время оно, глаголя: разслушайте посреде братий ваших, и судите праведно посреде мужа и посреде брата его и посреде пришелца его:

ня вырозьнівайце асобаў на судзе, як малога, так і вялікага выслухоўвайце: ня бойцеся аблічча чалавечага, бо суд — дзея Божая; а справу, якая вам цяжкая, даводзьце да мяне, і я выслухаю яе.

да не познаете лица в суде, малому и великому судиши, и не устыдишися лица человеча, яко суд Божий есть: и речь, яже аще жестока будет у вас, донесете ю ко мне, и услышу ю.

І даў я вам у той час загады пра ўсё, што трэба вам рабіць.

И заповедах вам во время оно вся словеса, яже сотворите.

І выправіліся мы ад Гарыва, і йшлі па ўсёй гэтай вялікай і страшнай пустыні, якую вы бачылі па дарозе да гары Амарэйскай, як загадаў Гасподзь, Бог наш, і прыйшлі ў Кадэс-Варні.

И воздвигшеся от хорива, проидохом всю пустыню великую и страшную ону, юже видесте, путь горы аморрейски, якоже заповеда нам Господь Бог наш: и приидохом до кадис-варни.

І сказаў я вам: вы прыйшлі да гары Амарэйскай, якую Гасподзь, Бог наш, дае вам;

И рекох вам: приидосте до горы аморрейски, юже Господь Бог наш дает вам:

вось, Гасподзь, Бог твой, аддае табе зямлю гэтую, ідзі, вазьмі яе ў валоданьне, як казаў табе Гасподзь, Бог бацькоў тваіх, ня бойся і не жахайся.

видите, предаде Господь Бог ваш пред лицем вашим землю: вшедше наследите, якоже глагола Господь Бог отец ваших вам: небойтеся, ни ужасайтеся.

Але вы ўсе падышлі да мяне і сказалі: пашлём перад сабою людзей, каб яны нагледзелі нам зямлю і прынесьлі нам вестку пра дарогу, па якой нам ісьці, і пра гарады, у якія нам ісьці.

И приидосте ко мне вси и рекосте: да послем мужы пред нами, и да соглядают нам землю, и да поведят нам ответ, путь, имже дойдем ея, и грады, в няже внидем.

Слова гэтае мне спадабалася, і я ўзяў з вас дванаццаць чалавек, па адным чалавеку ад племя.

И угодно бысть слово предо мною, и поях от вас дванадесять мужей, мужа единаго от коегождо племене.

Яны пайшлі, узышлі на гару і дайшлі да даліны Эсхол і агледзелі яе;

И обратившеся взыдоша на гору, и приидоша до дебри грезновныя, и соглядаша ю:

і ўзялі ў рукі свае пладоў зямлі й прынесьлі нам, і прынесьлі нам вестку і сказалі: добрая зямля, якую Гасподзь, Бог наш, дае нам.

и взяша в руце свои от плода земли и принесоша к нам, и глаголаху: блага земля, юже Господь Бог наш дает нам.

Але вы не захацелі йсьці і ўсупрацівіліся загаду Госпада, Бога вашага,

И не восхотесте взыти, но преслушасте глагол Господа Бога вашего:

і наракалі ў намётах вашых і казалі: Гасподзь, зь нянавісьці да нас, вывеў нас зь зямлі Егіпецкай, каб аддаць нас у рукі Амарэяў, і зьнішчыць нас;

и возроптасте в кущах своих и рекосте: ненависти ради изведе ны Господь из земли египетския предати нас в руки аморрейския, потребити нас:

куды мы пойдзем? браты нашыя расслабілі сэрца наша, кажучы: народ той большы і вышэйшы за нас, гарады там большыя і з умацаваньнямі да нябёсаў, ды й сыноў Энакавых бачылі мы там.

камо мы взыдем? Братия же вашя отвратиша сердца ваша, глаголюще: язык велик и мног и крепчае нас, и грады велицы и ограждени даже до небесе, но и сыны исполинов видехом тамо.

І я сказаў вам: не палохайцеся і ня бойцеся іх,

И глаголах к вам: не ужасайтеся, ниже убойтеся от них:

Гасподзь, Бог ваш, ідзе перад вамі; Ён будзе біцца за вас, як Ён зрабіў з вамі ў Егіпце, перад вачыма вашымі,

Господь Бог ваш предходяй пред лицем вашим, той повоюет их с вами, по всему елико сотвори вам в земли египетстей пред очима вашима,

і ў пустыні той, дзе, як ты бачыў, Гасподзь, Бог твой, насіў цябе, як чалавек носіць сына свайго, на ўсім шляху, які вы праходзілі, да прыходу вашага на гэта месца.

и в пустыни сей, юже видесте: яко воспита тебе Господь Бог твой, якоже некий человек питает сына своего, по всему пути в оньже ходисте, дондеже приидосте на место сие.

Але і пры гэтым вы ня верыце Госпаду, Богу вашаму,

И в словеси сем не веровасте Господеви Богу вашему,

Які йшоў прад вамі дарогаю шукаць вам месца, дзе спыніцца вам, уначы ў агні, каб паказваць вам дарогу, па якой ісьці, а ўдзень у воблаку.

иже предходит пред вами в путь избрати вам место, путеводя вас огнем нощию, показуя вам путь, имже ити по нем, и облаком во дни.

І Гасподзь пачуў словы вашыя, і разгневаўся, і запрысягнуўся, кажучы:

И услыша Господь (Бог) глас словес ваших, и разгневався клятся, глаголя:

ніхто зь людзей гэтых, з гэтага ліхога роду, не пабачыць добрай зямлі, якую Я прысягнуўся даць бацькам вашым;

аще узрит кто от мужей сих землю благую сию, еюже аз кляхся отцем их,

Толькі Халеў, сын Ефаніеў, пабачыць яе; яму дам Я зямлю, па якой ён праходзіў, і сынам ягоным, за тое, што ён слухаўся Госпада.

разве халев сын иефонниин, сей узрит ю, и сему дам землю, на нюже взыде, и сыном его, понеже прилежит Господеви.

І на мяне ўгневаўся Гасподзь за вас, кажучы: і ты ня ўвойдзеш туды;

И на мя разгневася Господь вас ради, глаголя: ниже ты внидеши тамо:

Ісус, сын Наваў, які пры табе, ён увойдзе туды; яго ўмацуй, бо ён увядзе Ізраіля ў валоданьне ёю;

иисус сын навин, иже стоит пред тобою, сей внидет тамо: сего укрепи, яко сей даст ю в наследие израилю:

дзеці вашыя, пра якіх вы казалі, што яны дастануцца здабычаю ворагам, і сыны вашыя, якія ня ведаюць сёньня ні дабра, ні ліха, яны ўвойдуць туды, ім дам яе, і яны авалодаюць ёю;

и отрочата ваша, о нихже глаголасте, яко в пленении имут быти, и всяко отроча младо, еже не весть днесь добра или зла, сии внидут тамо, и сим дам ю, и сии наследят ю:

а вы павярнецеся і выпраўцеся ў пустыню па дарозе да Чэрмнага мора.

и вы обратившеся ополчистеся в пустыню, путем к чермному морю.

І вы адказвалі тады і сказалі мне: зграшылі мы прад Госпадам, пойдзем і будзем біцца, як загадаў нам Гасподзь, Бог наш. І аперазаліся вы, кожны баявой зброяй сваёю, і неразумна рашыліся ўзысьці на гару.

И отвещасте и рекосте мне: согрешихом пред Господем Богом нашим: мы шедше повоюем, по всему елико заповеда Господь Бог наш нам. И вземше кийждо орудия ратная своя и собравшеся взыдосте на гору.

Але Гасподзь сказаў мне: скажы ім: ня ўзыходзьце і ня бецеся, бо няма Мяне сярод вас, каб не пабілі вас ворагі вашыя.

И рече Господь ко мне: рцы им: не восходите, ниже ратуйте, несмь бо с вами, и да не будете сотрени пред враги вашими.

І я казаў вам, але вы не паслухаліся і ўсупрацівіліся загаду Гасподняму і з упартасьці сваёй узышлі на гару.

И глаголах к вам, и не послушасте мене: и преступисте слово Господне, и понудившеся взыдосте на гору.

І выступіў супроць вас Амарэй, які жыў на гары той, і гналі вас так, як робяць пчолы, і білі вас на Сэіры да самай Хормы.

И изыде аморрей живущий на горе той противу вам, и прогна вас, аки бы пчелы творили, и уязвляху вас от сиира даже до ермы.

І вярнуліся вы і плакалі прад Госпадам; але Гасподзь не пачуў ляманту вашага і не паслухаў вас.

(И возвратистеся,) и седше плакасте пред Господем, и не послуша Господь гласа вашего, ниже внят вам:

І прабылі вы ў Кадэсе шмат часу, колькі часу вы там былі.

и седесте в кадисе дни многи, елики дни тогда седесте.

« 36 глава 2 глава »