Пераклад Яна Станкевіча
1 І было, па сьмерці Ігошуі, і папыталіся сынове Ізраелявы ў СПАДАРА, кажучы: «Хто ўзыйдзе нам спачатку на Канааняніна, каб ваяваць ізь ім?»
2 І сказаў СПАДАР: «Юда ўзыйдзе; вось, Я даў зямлю ў руку ягоную».
3 І сказаў Юда Сымону, брату свайму: «Узыйдзі з імною да жэрабя майго, і будзем ваяваць із Канаанянінам; і пайду таксама я з табою да жэрабя твайго». І пайшоў зь ім Сымон.
4 І ўзышоў Юда, і даў СПАДАР Канааняніна а Ферэзэя ў руку іхную, і пабілі яны іх у Везэку дзесяць тысячаў чалавекаў.
5 І знайшлі яны Адоні-Везэка ў Везэку, і ваявалі зь ім, і паразілі Канааняніна а Ферэзэя.
6 І ўцёк Адоні-Везэк; а яны пагналіся за ім, і схапілі яго, і адцялі вялікія палцы на руках ягоных і на нагах ягоных.
7 І сказаў Адоні-Везэк: «Семдзясят каралёў з адцятымі на руках а на нагах іхных вялікімі палцамі зьбіралі пад сталом маім; як рабіў я, так імне аддаў Бог». І прывялі яго да Ерузаліму, і ён памер там.
8 І ваявалі сынове Юдзіны супроці Ерузаліму, і ўзялі яго, і зразілі яго лязом мяча, і места аканавалі цяплу.
9 І потым зышлі сынове Юдзіны ваяваць із Канаанянінам, жыхарам гораў, і на паўдню і на нізіне.
10 І пайшоў Юда на Канааняніна, каторы жыў у Гэўроне, імя ж Гэўрону ўперад Кіраф-Арба, і зразілі Шэшая а Агімана а Фалмая.
11 І пайшоў стуль ён супроці жыхараў Дэвіру; імя Дэвіру ўперад Кіраф-Сэфер.
12 І сказаў Калеў: «Хто зразе Кіраф-Сэфер і зваюе яго, то аддам яму Ахсу, дачку сваю, за жонку».
13 І зваяваў яго Офнель Кенаёнак, сын брата Калевавага, меншага за яго; і даў яму Ахсу, дачку сваю, за жонку.
14 І было, як яна мела ісьці, што яна намовіла яго прасіць у вайца ейнага тое поле, і яна ссунулася з асла. І сказаў ёй Калеў: «Чаго табе?»
15 І сказала яму: «Дай імне дабраславенства, бо зямлю паўднявую ты даў імне, то дай імне й жаролы водаў». І даў ёй Калеў жаролы вышнія й жаролы дольнія.
16 І сынове Кіняніна, сьця Масеявага, узышлі зь места пальмаў із сынамі Юдзінамі на пустыню Юдзіну, каторая на паўдня ад Араду, і пайшоў, і асяліўся зь людам.
17 І пайшоў Юда із Сымонам, братам сваім, і зразілі Канааняніна, жыхара Цэфафа, і аканавалі яго, і названа места гэтае Горма.
18 Юда заваяваў Ґазу а граніцы яе, і Ашкелон у граніцах яго, і Екрон у граніцах яго.
19 І быў СПАДАР ізь Юдаю, і ён апанаваў гару. Але не прагнаў жыхараў даліны, бо зялезныя цялежкі былі ў іх.
20 І аддалі Калеву Гэўрон, як казаў Масей, і выгнаў стуль трох сыноў Енаковых.
21 Але Евусэя, жыхара Ерузаліму, ня выгналі сынове Веняміновы, і жыў Евусэй із сынамі Веняміновымі ў Ерузаліме дагэтуль.
22 І ўзышлі сынове Язэпавы, таксама яны, на Бэт-Эль, і СПАДАР быў ізь імі.
23 І шпегаваў дом Язэпаў Бэт-Эль, імя ж места ўперад: Луз.
24 І абачылі старожы чалавека, каторы выходзіў зь места, і сказалі яму: «Пакажы нам уход у места, і мы зробім із табою міласэрдзе».
25 І ён паказаў ім уход у места, і зразілі яны места лязом мяча, а чалавека таго і ўсю радню ягоную адпусьцілі.
26 І пайшоў чалавек тый да зямлі Гэцічаў, і збудаваў места, і назваў імя яго Луз. Гэта імя яго дагэтуль.
27 І ня выгнаў Манас жыхараў Веф-Шэану а местачкаў ягоных, і жыхараў Фаанаху а местачкаў ягоных, жыхараў Дору а местачкаў ягоных, і жыхараў Іўлеаму а местачкаў ягоных, і жыхараў Мегіда а местачкаў ягоных, і зычыў Канаанянін жыць у зямлі гэтай.
28 І было, як Ізраель падужэў, тады зрабіў ён Канааняніна даньнікам, але выгнаць ня выгнаў яго.
29 І Яхрэм ня выгнаў Канааняніна, што жывець у Ґезэру, і жыў Канаанянін сярод іх у Ґезэру.
30 Завулон ня выгнаў жыхараў Кітрону і жыхараў Нагалолу, і жыў Канаанянін сярод яго, і сталі даньнікамі.
31 Ашэр ня выгнаў жыхараў Акка а жыхараў Сыдону а Аглаву а Ахзыву а Гэлвы а Афіку а Рэгову.
32 І жыў Ашэр сярод Канааняніна, жыхара зямлі тае, бо ня выгнаў іх.
33 І Неффалім ня выгнаў жыхараў Веф-Шэмешу а жыхараў Веф-Анафу, і жыў сярод Канааняніна, жыхара зямлі тае; а жыхары Веф-Шэмешу а Веф-Анафу былі даньнікамі ім.
34 І сьціскалі Аморэі сыноў Дановых у гары, бо не давалі ім зыходзіць на даліну.
35 І зычылі Аморэі жыць на гары Гэрэс, ув Айялоне а Шаалвіме; і стала цяжкою рука сыноў Язэпавых, і сталі яны даньнікамі.
36 Граніцы ж Аморэяў ад узгор’я Акравіму і ад скалы й далей.
Новой Женевской Библии
1:1 — 2:5 Дабы сохранить верность завету, народу Израиля надлежало разгромить хананеев и изгнать их из земли обетованной. Во вступительной части Книги Судей автор поднимает вопрос о том, кому предстоит быть вождем Израиля в его борьбе с хананеями (ст. 1). Несомненно больший интерес проявлен им к колену Иудину, воины которого, выполняя волю Господа и сохраняя верность завету, изгнали хананеев со своей территории (ст. 3−20). Сообщения о неудачах других колен, до конца не одолевших врага и позволивших ему остаться в земле обетованной, кратки и схематичны (ст. 21−36), и лишь дому Иосифа автор уделил больше внимания и отозвался о нем положительно (ст. 22−26).
1:1 По смерти. Этими же словами начинается Книга Иисуса Навина (Нав 1:1).
кто..? Этот вопрос встречается на протяжении всей Книги Судей израилевых. В большинстве случаев речь идет о выборе тех, кто будет воевать с коленом Вениаминовым: «кто из нас прежде пойдет на войну с сынами Вениамина?» (20:18; см. Введение: Характерные особенности и темы).
Хананеев. Хананеи были одним из племен, населявших Ханаан. Израильтяне, во исполнение Божиего суда, должны были уничтожить их (Втор 7:1−2; Втор 20:16−20) — этого требовала верность завету.
1:2 Иуда. Бог изберет колено Иудино и тогда, когда израильтяне попросят Его дать им вождя для борьбы против колена Вениаминова (
1:8 мечом. Воины колена Иудина, верные завету, истребили всех хананеев (Втор 7:1−2; Втор 20:16−20). К тому времени колено Иудино еще не овладело Иерусалимом (ст. 21).
1:10−15 Эти стихи, описывающие победы Халева и Гофониила, почти дословно повторяют Нав 15:13−19.
1:12 Халев. Халева называли «Кенезеянином» (Быт 15:19; Чис 32:12); тем не менее, он принадлежал к колену Иудину и в качестве представителя этого колена вошел в число двенадцати соглядатаев, посланных разведать землю Ханаан (Чис 13:7).
1:13 Гофониил... младшего брата Халевова. См. Нав 15:17−19.
1:19 Господь был с Иудою. Господь остался верен завету, выполнив Свое обетование (ст. 2).
железные колесницы. Железные колесницы являли грозную боевую силу, особенно на равнинной местности. В действительности колену Иудину прощается его неудачная попытка «прогнать жителей долины».
1:20 Халеву. Преисполненный веры в обетование Божие, Халев из колена Иудина являет собой пример достойного вождя народа Израилева. Во Втор 1:36−37 рассказывается о том, как за верность завету Халев был вознагражден Господом, обещавшим даровать ему землю, «по которой он проходил».
1:21 сыны Вениаминовы. Колено Вениаминово не исполнило завет и не изгнало иевусеев. Автор противопоставляет царя Давида, происходившего из рода Иудина, царю Саулу, принадлежавшему к роду Вениаминову. В Нав 15:63 говорилось, что «сыны Иудины» (а не «сыны Вениаминовы», как здесь) не смогли изгнать иевусеев из Иерусалима. Иерусалим находился на границе территорий, принадлежавших этим коленам (Нав 15:63; Нав 18:28), поэтому одному из колен надлежало взять город.
1:22 Господь был с ними. Кроме «сынов Иудиных» (ст. 19), только о доме Иосифа говорится, что «Господь был с ними».
1:27−36 Здесь кратко упоминается о нарушениях завета разными коленами (Втор 7:1−2; Втор 20:16−20).
1:34 сынов Дановых. См. гл. 17; 18.