Рут 1 глава

Кніга Рут
Пераклад Чарняўскага 2017 → Елизаветинская Библия

У часы, калі судзілі суддзі, запанаваў голад на зямлі. І адзін чалавек з Бэтлехэма Юдэйскага пайшоў з жонкаю сваёй і двума сынамі, каб пасяліцца ў зямлі Мааб.

И҆ бы́сть внегда̀ сѹдѧ́хѹ сѹдїи҄, бы́сть гла́дъ на землѝ. И҆ и҆́де мѹ́жъ ѿ виѳлее́ма ї҆ѹ́дина ѡ҆бита́ти въ селѣ̀ мѡа́вли, са́мъ и҆ жена̀ є҆гѡ̀, и҆ два̀ сы́ны є҆гѡ̀:

Называўся ён Элімэлех, а жонка яго — Наомі, і два сыны яго, адзін называўся Махалон, а другі — Хеліён; яны былі эфратцамі з Бэтлехэма Юдэйскага. І, прыйшоўшы ў зямлю Мааб, яны там абжыліся.

и҆́мѧ же мѹ́жеви є҆лїмеле́хъ, и҆́мѧ же женѣ̀ є҆гѡ̀ ноеммі́нь и҆ и҆́мѧ двѣма̀ сыно́ма є҆гѡ̀ маалѡ́нъ и҆ хелеѡ́нъ, є҆фраѳе́йстїи ѿ виѳлее́ма ї҆ѹ́дина. И҆ прїидо́ша въ село̀ мѡа́вле, и҆ бѣ́ша та́мѡ.

І Элімэлех, муж Наомі, памёр, і засталася яна з сынамі,

И҆ ѹ҆́мре є҆лїмеле́хъ мѹ́жъ ноеммі́нинъ, и҆ ѡ҆ста́сѧ ѻ҆на̀ и҆ ѻ҆́ба сы́ны є҆ѧ̀:

якія жонкамі ўзялі маабак, адна з якіх называлася Орпа, а другая — Рут; і жылі яны там каля дзесяці гадоў.

и҆ поѧ́ста себѣ̀ жєны̀ мѡавї҄тскїѧ: и҆́мѧ є҆ди́нѣй ѻ҆рфа̀ и҆ и҆́мѧ вторѣ́й рѹ́ѳь: и҆ жи́ша та́мѡ до десѧтѝ лѣ́тъ.

І памерлі абодва, Махалон, зразумела, і Хеліён; і засталася жанчына тая, перажыўшы мужа і абодвух сыноў.

И҆ ѹ҆мро́ста ѻ҆́ба сы́ны є҆ѧ̀, маалѡ́нъ и҆ хелеѡ́нъ, и҆ ѡ҆ста́сѧ жена̀ ѿ мѹ́жа своегѡ̀ и҆ ѿ ѻ҆бои́хъ сынѡ́въ є҆ѧ̀.

І ўстала тады яна, каб з абедзвюма нявесткамі з зямлі Мааб пайсці ў сваю бацькаўшчыну, бо пачула яна, што Госпад паклапаціўся аб Сваім народзе і даў ім ежу.

И҆ воста̀ ѻ҆на̀ и҆ ѻ҆́бѣ снѡхѝ є҆ѧ̀, и҆ возврати́шасѧ съ села̀ мѡа́влѧ: занѐ ѹ҆слы́ша на селѣ̀ мѡа́вли, ѩ҆́кѡ присѣтѝ гд҇ь люді́й свои́хъ да́ти и҆̀мъ хлѣ́бы.

Такім чынам, выйшла яна з месца пражывання свайго разам з абедзвюма нявесткамі і ўжо ў дарозе, калі вярталіся яны ў зямлю Юдэйскую,

И҆ ѿи́де ѿ мѣ́ста, и҆дѣ́же бѣ̀, ѻ҆на̀ и҆ ѻ҆́бѣ снѡхѝ є҆ѧ̀ съ не́ю, и҆ и҆дѧ́хѹ въ пѹ́ть возврати́тисѧ въ зе́млю ї҆ѹ́динѹ.

сказала яна ім: «Вяртайцеся кожная ў дом маці сваёй; хай так з’явіць вам Госпад Сваю міласэрнасць, як вы абыходзіліся з памерлымі мужамі і са мной:

И҆ речѐ ноеммі́нь ѻ҆бѣ́ма сноха́ма свои́ма: и҆ди́те ѹ҆̀бо, возврати́тесѧ ка́ѧждо въ до́мъ ѻ҆тца̀ своегѡ̀: да сотвори́тъ гд҇ь съ ва́ми ми́лость, ѩ҆́коже сотвори́сте со ѹ҆ме́ршими и҆ со мно́ю:

хай дапаможа Ён вам знайсці супакой у дамах мужоў вашых, якія вам прызначаны». І пацалавала іх. Яны пачалі плакаць, падняўшы голас,

да да́стъ гд҇ь бг҃ъ ва́мъ ѡ҆брѣстѝ поко́й ко́ейждо въ домѹ̀ мѹ́жа своегѡ̀. И҆ цѣлова̀ ѧ҆̀: ѻ҆ни́ же воздвиго́ша гла́сы своѧ҄ и҆ пла́кашасѧ,

і казаць: «Пойдзем мы з табой да народа твайго».

и҆ реко́ша є҆́й: нѝ, но и҆́демъ съ тобо́ю въ лю́ди твоѧ҄.

Яна ім адказала: «Вяртайцеся да сябе, дочкі мае; навошта вам ісці са мною? Я ж не маю болей сыноў ва ўлонні сваім, каб вы маглі чакаць мужоў ад мяне.

И҆ речѐ ноеммі́нь: ѡ҆брати́тесѧ ѹ҆̀бо, дщє́ри моѝ, вскѹ́ю и҆́дете со мно́ю; и҆лѝ є҆щѐ мнѣ̀ сы́нове во ѹ҆тро́бѣ мое́й, и҆ бѹ́дѹтъ ва́мъ мѹ҄жи;

Вяртайцеся, дочкі мае, ідзіце; я ўжо знясілена старасцю і не падыходжу для шлюбу; калі б нават я змагла гэтай ноччу пачаць і нарадзіць сыноў,

возврати́тесѧ ѹ҆̀бо, дщє́ри моѝ и҆ ѿиди́те, ѩ҆́кѡ состарѣ́хсѧ, и҆ не бѹ́дѹ мѹ́жѹ: а҆́ще же бы́хъ и҆ рекла̀, ѩ҆́кѡ ѹ҆ менє̀ є҆́сть наде́жда, да бѹ́дѹ мѹ́жѹ и҆ рождѹ̀ сы́ны,

ці ж вы хацелі б чакаць і ўстрымацца ад замужжа, пакуль яны падрастуць і дачакаюцца гадоў сталасці? Не ідзіце са мной, прашу, дочкі мае, бо гора маё большае, чым ваша, і паднялася рука Госпадава супраць мяне».

вы́ ли пожде́те и҆́хъ, до́ндеже возрастѹ́тъ; и҆ вы́ ли ѹ҆держите́сѧ, да не бѹ́дете и҆но́мѹ мѹ́жѹ; нѝ, дщє́ри моѝ, ѩ҆́кѡ го́рько бы́сть мнѣ̀ па́че ва́съ, ѩ҆́кѡ и҆зы́де на мѧ̀ рѹка̀ гд҇нѧ.

Дык, падняўшы голас, яны зноў пачалі плакаць. Орпа пацалавала свякроў і вярнулася, а Рут засталася пры свекрыві сваёй.

И҆ воздвиго́ша гла́сы своѧ҄, и҆ пла́каша па́ки. И҆ цѣлова̀ ѻ҆рфа̀ свекро́вь свою̀, и҆ возврати́сѧ въ лю́ди своѧ҄, рѹ́ѳь же послѣ́дова є҆́й.

Наомі сказала ёй: «Вось, сваячка твая вярнулася да народа свайго і да багоў сваіх, ідзі з ёю!»

И҆ речѐ ноеммі́нь къ рѹ́ѳѣ: сѐ, возврати́сѧ ѩ҆́тровь твоѧ̀ къ лю́демъ свои҄мъ и҆ къ богѡ́мъ свои҄мъ, возврати́сѧ ѹ҆̀бо и҆ ты̀ в̾слѣ́дъ ѩ҆́трове своеѧ̀.

Яна адказала: «Не прымушай мяне, каб пакінула цябе і адышла ад цябе; бо куды б ты ні пайшла, там я пайду, дзе ты будзеш жыць, там і я таксама жыць буду: твой народ будзе маім народам, і твой Бог будзе маім Богам.

И҆ речѐ рѹ́ѳь: не срѧ́щи менѐ то̀, є҆́же ѡ҆ста́вити тебѐ и҆лѝ ѡ҆брати́тисѧ мнѣ̀ ѿ тебє̀, но и҆дѣ́же и҆́деши ты̀, и҆ а҆́зъ пойдѹ̀, и҆ и҆дѣ́же водвори́шисѧ ты̀, водворю́сѧ и҆ а҆́зъ: лю́дїе твоѝ лю́дїе моѝ, и҆ бг҃ъ тво́й бг҃ъ мо́й:

Якая зямля прыме цябе пасля смерці, у той і я памру і там атрымаю месца для пахавання. Хай мне дасць гэта Госпад і тое дабавіць; хіба толькі смерць

и҆ и҆дѣ́же а҆́ще ѹ҆́мреши, ѹ҆мрѹ̀ и҆ та́мѡ погребѹ́сѧ: та́кѡ да сотвори́тъ мнѣ̀ гд҇ь, и҆ сїѧ҄ да приложи́тъ, ѩ҆́кѡ сме́рть разлѹчи́тъ междѹ̀ мно́ю и҆ тобо́ю.

Дык Наомі, бачачы, што Рут цвёрда вырашыла ісці з ёю, не пажадала пярэчыць і далей пераконваць яе вяртацца да сваіх.

Ви́дѣвши же ноеммі́нь, ѩ҆́кѡ ѹ҆крѣпи́сѧ ѻ҆на̀ и҆тѝ съ не́ю, ѹ҆молчѐ глаго́лати къ не́й ктомѹ̀.

І пайшлі яны разам, і прыйшлі ў Бэтлехэм. Калі яны ўвайшлі ў горад, узварухнуўся з-за іх увесь горад; і казалі жанчыны: «Гэта ж тая Наомі!»

И҆до́стѣ же ѻ҆́бѣ, до́ндеже прїидо́стѣ въ виѳлее́мъ. И҆ бы́сть є҆гда̀ прїидо́стѣ ѻ҆нѝ въ виѳлее́мъ, и҆ возгласѝ ве́сь гра́дъ ѡ҆ ни́хъ, и҆ реко́ша: є҆да̀ сїѧ̀ є҆́сть ноеммі́нь;

Яна казала ім: «Не называйце мяне Наоміa, але называйце мяне Мараb, бо Усемагутны напоўніў мяне горыччу занадта.

И҆ речѐ къ ни҄мъ: не зови́те ѹ҆̀бо менѐ ноеммі́нь, но зови́те менѐ горька̀: ѩ҆́кѡ и҆спо́лни мѧ̀ го́рести вседержи́тель ѕѣлѡ̀:

Поўная выйшла я, а пустой вярнуў мяне Госпад; дык навошта называць Наомі мяне, якую ўпакорыў Госпад і на якую спаслаў бяду Усемагутны?»

а҆́зъ и҆спо́лнь ѿидо́хъ, и҆ нн҃ѣ тщѹ̀ мѧ̀ возвратѝ гд҇ь: и҆ вскѹ́ю мѧ̀ нарица́ете ноеммі́нь, гд҇ь смири́ мѧ и҆ вседержи́тель ѡ҆ѕло́би мѧ̀;

Такім чынам, прыйшла Наомі з Рут маабкай, нявесткай сваёй, з зямлі вандравання свайго; і прыйшла ў Бэтлехэм, калі пачыналі жаць ячмень.

И҆ возврати́сѧ ноеммі́нь и҆ рѹ́ѳь мѡаві́тїнѧ сноха̀ є҆ѧ̀ съ не́ю, ѡ҆браща́ющыѧсѧ съ села̀ мѡа́влѧ: и҆ прїидо́стѣ въ виѳлее́мъ въ нача́лѣ жа́твы ѩ҆чме́нѧ.

Примечания:

Пераклад Чарняўскага 2017

20 a: «Прыгажуня».

20 b: «Горкая».

« 21 глава 2 глава »