Пераклад Чарняўскага 2017
1 Па смерці Ешуа раіліся сыны Ізраэля з Госпадам, кажучы: «Хто з нас першы выступіць супраць хананеяў ваяваць з імі?»
2 І Госпад сказаў ім: «Хай выступіць Юда: вось, Я аддаў зямлю гэтую ў рукі яго».
3 І кажа Юда Сімяону, брату свайму: «Увайдзі са мной у жэрабя маё і будзем разам ваяваць супраць хананеяў, а я ўвайду з табой у тваё жэрабя». І пайшоў з ім Сімяон.
4 І пайшоў Юда, і аддаў Госпад у рукі іх хананеяў і феразеяў, і ў Бэзэку забілі яны дзесяць тысяч мужчын.
5 У Бэзэку сутыкнуліся яны з Адоні-Бэзэкам і ваявалі з ім, і перамаглі хананеяў і феразеяў.
6 І Адоні-Бэзэк уцёк, але яны дагналі яго, і схапілі, і адрэзалі вялікія пальцы на руках і нагах яго.
7 І сказаў Адоні-Бэзэк: «Семдзесят цароў з адрэзанымі вялікімі пальцамі на руках і нагах збіралі рэшткі ежы пад маім сталом. Як я рабіў, так мне Бог адплаціў». І завялі яго ў Ерузалім, і там ён памёр.
8 І ваявалі сыны Юды з Ерузалімам, і захапілі яго; і забілі вастрыём меча народ яго, а горад спалілі.
9 Потым падняліся і ваявалі супраць хананеяў, якія жылі ў гарах, і ў Нагэбе, і ў Сэфэлі.
10 Пасля пайшоў Юда супраць хананеяў, якія жылі ў Геброне, што раней называўся Карыят-Арба, і пабіў Сэсая, і Ахімана, і Талмая.
11 А адтуль выйшаўшы, пайшоў ён супраць жыхароў Дабіра, старое імя якога было Карыят-Сэфэрa.
12 Калеб сказаў: «Хто нападзе на Карыят-Сэфэр і возьме яго, таму дам за жонку сваю дачку Аксу».
13 І калі ўзяў яго Атаніэль, сын Кенэза, малодшы брат Калеба, Калеб аддаў яму за жонку сваю дачку Аксу.
14 Калі яна прыйшла, ён падгаварыў яе, каб папрасіла ў бацькі свайго поле. Дык яна злезла з асла, і сказаў ёй Калеб: «Што ты маеш [да мяне]?»
15 А яна адказала: «Дабраславі мяне; бо даў ты мне сухую зямлю, дай мне і зямлю, напоеную вадою». І даў ёй Калеб узвышша і даліну, што былі напоеныя вадою.
16 А сыны Хабаба Кінэя, цесця Майсея, выйшлі з горада Пальмаў з сынамі Юды ў пустыню, што на поўдзень ад Арада, і там абжыліся з амалекцамі.
17 І пайшоў Юда з братам сваім Сімяонам, і разам напалі яны на хананеяў, якія жылі ў Сэфаце, перамаглі іх і абвясцілі гораду закляцце, і названы быў горад гэты Хормаb.
18 Юда ўзяў таксама Газу і яе ваколіцы, Аскалон і Акарон з ваколіцамі іх.
19 І Госпад быў з Юдам, таму захапіў ён горы; але не мог выгнаць жыхароў даліны, бо мелі яны баявыя калясніцы з сярпамі.
20 І Калебу аддалі Геброн, як загадаў Майсей, і выгнаў ён адтуль трох сыноў Анака.
21 Сыны ж Бэньяміна не выгналі з Ерузаліма жыхароў яго, евусеяў; і яны жывуць па сённяшні дзень разам з сынамі Бэньяміна.
22 Сям’я Язэпа таксама пайшла ў Бэтэль, і Госпад быў з імі.
23 Бо калі яны выведвалі горад, што раней называўся Луз,
24 убачылі вартаўнікі чалавека, які выходзіў з горада, і сказалі яму: «Пакажы нам уваход у горад, і мы абыдземся з табою міласэрна».
25 Калі ён ім паказаў уваход, яны знішчылі горад вастрыём меча; чалавека ж таго і ўвесь род яго адпусцілі.
26 Той жа, адпушчаны, пайшоў у зямлю Хецім, і заснаваў там горад, і назваў яго Лузам, ён так называецца па сённяшні дзень.
27 А Манаса не здабыў Бэт-Сан і Танах з ваколіцамі іх і не выгнаў жыхароў Дора, і Іблаама, і Магеды з ваколіцамі іх; і засталіся хананеі на гэтай зямлі.
28 А калі Ізраэльцы ўмацаваліся, яны зрабілі хананеяў прыгоннымі і не пажадалі іх выгнаць.
29 Таксама Эфраім не выгнаў хананеяў, якія пражывалі ў Газэры, і хананеі жылі сярод іх у Газэры.
30 І Забулон не выгнаў жыхароў Кетрона і Наалола, і хананеі жылі між іх, і сталіся ў іх прыгоннымі.
31 Таксама Асэр не выгнаў жыхароў Акко, Сідона, Ахалаба, Ахзіба, Гэльбы, Афэка і Рагоба;
32 і жыў Асэр сярод хананеяў, жыхароў той зямлі, бо не выгнаў іх.
33 І Нэфталі не выгнаў жыхароў Бэтсамэса і Бэтаната, і жыў між хананеяў, жыхароў гэтае зямлі, і бэтсамэсцы і бэтанатцы былі ў яго прыгоннымі.
34 Амарэі павыціскалі сыноў Дана ў горы і не далі ім месца, каб пашырыцца ў даліне.
35 Амарэі жылі ў Гатары, у Аялоне і ў Салебіме. І абцяжарыла іх рука дому Язэпа, і сталіся яны яму прыгоннымі.
36 А межы амарэяў цягнуліся ад узвышша Акрабім да Петры і вышэй.
Новой Женевской Библии
1:1 — 2:5 Дабы сохранить верность завету, народу Израиля надлежало разгромить хананеев и изгнать их из земли обетованной. Во вступительной части Книги Судей автор поднимает вопрос о том, кому предстоит быть вождем Израиля в его борьбе с хананеями (ст. 1). Несомненно больший интерес проявлен им к колену Иудину, воины которого, выполняя волю Господа и сохраняя верность завету, изгнали хананеев со своей территории (ст. 3−20). Сообщения о неудачах других колен, до конца не одолевших врага и позволивших ему остаться в земле обетованной, кратки и схематичны (ст. 21−36), и лишь дому Иосифа автор уделил больше внимания и отозвался о нем положительно (ст. 22−26).
1:1 По смерти. Этими же словами начинается Книга Иисуса Навина (Нав 1:1).
кто..? Этот вопрос встречается на протяжении всей Книги Судей израилевых. В большинстве случаев речь идет о выборе тех, кто будет воевать с коленом Вениаминовым: «кто из нас прежде пойдет на войну с сынами Вениамина?» (20:18; см. Введение: Характерные особенности и темы).
Хананеев. Хананеи были одним из племен, населявших Ханаан. Израильтяне, во исполнение Божиего суда, должны были уничтожить их (Втор 7:1−2; Втор 20:16−20) — этого требовала верность завету.
1:2 Иуда. Бог изберет колено Иудино и тогда, когда израильтяне попросят Его дать им вождя для борьбы против колена Вениаминова (
1:8 мечом. Воины колена Иудина, верные завету, истребили всех хананеев (Втор 7:1−2; Втор 20:16−20). К тому времени колено Иудино еще не овладело Иерусалимом (ст. 21).
1:10−15 Эти стихи, описывающие победы Халева и Гофониила, почти дословно повторяют Нав 15:13−19.
1:12 Халев. Халева называли «Кенезеянином» (Быт 15:19; Чис 32:12); тем не менее, он принадлежал к колену Иудину и в качестве представителя этого колена вошел в число двенадцати соглядатаев, посланных разведать землю Ханаан (Чис 13:7).
1:13 Гофониил... младшего брата Халевова. См. Нав 15:17−19.
1:19 Господь был с Иудою. Господь остался верен завету, выполнив Свое обетование (ст. 2).
железные колесницы. Железные колесницы являли грозную боевую силу, особенно на равнинной местности. В действительности колену Иудину прощается его неудачная попытка «прогнать жителей долины».
1:20 Халеву. Преисполненный веры в обетование Божие, Халев из колена Иудина являет собой пример достойного вождя народа Израилева. Во Втор 1:36−37 рассказывается о том, как за верность завету Халев был вознагражден Господом, обещавшим даровать ему землю, «по которой он проходил».
1:21 сыны Вениаминовы. Колено Вениаминово не исполнило завет и не изгнало иевусеев. Автор противопоставляет царя Давида, происходившего из рода Иудина, царю Саулу, принадлежавшему к роду Вениаминову. В Нав 15:63 говорилось, что «сыны Иудины» (а не «сыны Вениаминовы», как здесь) не смогли изгнать иевусеев из Иерусалима. Иерусалим находился на границе территорий, принадлежавших этим коленам (Нав 15:63; Нав 18:28), поэтому одному из колен надлежало взять город.
1:22 Господь был с ними. Кроме «сынов Иудиных» (ст. 19), только о доме Иосифа говорится, что «Господь был с ними».
1:27−36 Здесь кратко упоминается о нарушениях завета разными коленами (Втор 7:1−2; Втор 20:16−20).
1:34 сынов Дановых. См. гл. 17; 18.