Пераклад Васіля Сёмухі
1 І рушылі з Эліма, і прыйшло ўсё супольства сыноў Ізраілевых у пустыню Сін, што паміж Элімам і Сінаем, на пятнаццаты дзень другога месяца пасьля выхаду іх зь зямлі Егіпецкай.
2 І пачало наракаць усё супольства сыноў Ізраілевых на Майсея і Аарона ў пустыні.
3 і сказалі ім сыны Ізраілевыя: о, калі б мы сканалі ад рукі Гасподняй у зямлі Егіпецкай, як мы сядзелі каля катлоў зь мясам, як мы елі хлеба ўдосыць! бо вы нас вывелі ў пустыню гэтую, каб усё супольства замарыць голадам.
4 І сказаў Гасподзь Майсею: вось, Я пашлю вам хлеб зь неба, і хай люд выходзіць і зьбірае штодзённа, колькі трэба на дзень, каб Я выпрабаваў яго, ці будзе ён рабіць паводле закона Майго, ці не;
5 а ў шосты дзень хай гатуюць, што прынясуць, і будзе ўдвая болей за тое, што зьбіраюць у іншыя дні.
6 І сказалі Майсей і Аарон усяму супольству сыноў Ізраілевых: увечары даведаецеся вы, што Гасподзь вывеў вас зь зямлі Егіпецкай,
7 і раніцай убачыце славу Гасподнюю, бо пачуў Ён нараканьні вашыя на Госпада: а мы што такое, што наракаеце на нас?
8 І сказаў Майсей: даведаецеся, калі Гасподзь увечары дасьць вам мяса на ежу, а раніцай хлеба ўдосыць; бо Гасподзь пачуў нараканьні вашыя, якія вы ўзьвялі супроць Яго: а мы што? не на нас нараканьні вашыя, а на Госпада.
9 І сказаў Майсей Аарону: скажы ўсяму супольству сыноў Ізраілевых: станьце прад абліччам Госпада, бо Ён пачуў нараканьні вашыя.
10 І калі прамаўляў Аарон да ўсяго супольства сыноў Ізраілевых, дык яны азірнуліся на пустыню, і вось, слава Гасподняя зьявілася ў воблаку.
11 І наказаў Гасподзь Майсею сказаць:
12 Я пачуў нараканьні сыноў Ізраілевых; скажы ім: увечары будзеце есьці мяса, а раніцай насыціцеся хлебам — і ўведаеце, што Я Гасподзь, Бог ваш.
13 Увечары наляцелі перапёлкі і пакрылі табар, а раніцай ляжала раса наўкола табара;
14 раса паднялася, і вось, на паверхні пустыні нешта дробнае, падобнае на крупы, дробнае, як іней на зямлі.
15 І ўбачылі сыны Ізраілевыя і казалі адзін аднаму: што гэта? Бо ня ведалі, што гэта. І Майсей сказаў ім: гэта хлеб, які Гасподзь даў вам на ежу:
16 вось, што загадаў Гасподзь: зьбірайце яго кожны па столькі, колькі яму зьесьці; па гаморы на чалавека, па колькасьці душ, колькі ў каго ў намёце, зьбірайце.
17 І зрабілі так сыны Ізраілевыя і сабралі, хто многа, хто мала;
18 і мералі гаморам, і ў таго, хто сабраў многа, ня было лішняга, і ў таго, хто мала, ня было нястачы: кожны сабраў, колькі яму зьесьці.
19 І сказаў ім Майсей: ніхто не пакідай гэтага да раніцы.
20 Але не паслухаліся яны Майсея, і пакінулі ад гэтага некаторыя да раніцы, — і завяліся чэрві, і яно прасьмердла. І ўгневаўся на іх Майсей.
21 І зьбіралі яны рана раніцай, кожны колькі яму зьесьці; калі ж сагравала сонца, яно раставала.
22 А на шосты дзень сабралі хлеба ўдвая, па два гаморы на кожнага. І прыйшлі ўсе правадыры супольства і данесьлі Майсею.
23 І сказаў ім: вось, што сказаў Майсей: заўтра спакой, сьвятая субота Гасподняя, што трэба пячы, пячэце, і што трэба гатаваць, гатуйце сёньня, і што застанецца, адкладзеце і зьберажэце да раніцы.
24 І адклалі тое да раніцы, як загадаў Майсей, і яно не прасьмердла, і чарвей ня было ў ім.
25 І сказаў Майсей: ежце яго сёньня, бо сёньня субота Гасподняя: сёньня ня знойдзеце яго на полі;
26 шэсьць дзён зьбірайце яго, а ў сёмы дзень субота: ня будзе яго ў гэты дзень.
27 Але некаторыя зь людзей выйшлі ў сёмы дзень зьбіраць — і не знайшлі.
28 І сказаў Гасподзь Майсею: ці доўга вы будзеце ўхіляцца ад выкананьня загадаў Маіх і законаў Маіх?
29 глядзеце, Гасподзь даў вам суботу, таму Ён і дае ў шосты дзень хлеба на два дні: заставайцеся кожны ў сябе, ніхто ня выходзь зь мясьціны сваёй у сёмы дзень.
30 І спачываў люд у сёмы дзень.
31 І назваў дом Ізраілеў хлеб той: манна. Яна была, як каляндравае насеньне, белая, а смакам як ляпёшка зь мёдам.
32 І сказаў Майсей: вось, што загадаў Гасподзь: напоўніце гамор на захаваньне ў роды вашыя, каб вы бачылі хлеб, якім Я карміў вас у пустыні, калі вывеў вас зь зямлі Егіпецкай.
33 І сказаў Майсей Аарону: вазьмі адзін посуд, і пакладзі ў яго поўны гамор манны, і пастаў яго перад Госпадам, на захаваньне ў роды вашыя.
34 І паставіў яго Аарон перад каўчэгам сьведчаньня на захаваньне, як загадаў Гасподзь Майсею.
35 Сыны Ізраілевыя елі манну сорак гадоў, пакуль ня прыйшлі ў зямлю абжытую: манну елі яны, пакуль ня прыйшлі да межаў зямлі Ханаанскай.
36 А гамор ёсьць дзясятая частка эфы.
Новой Женевской Библии
16:1 в пустыню Син. Расположена на юго-западе Синайского полуострова.
в пятнадцатый день второго месяца. Израильтяне приходят в пустыню Син в то время, когда следует святить субботу, и именно в субботу Бог является Своему народу (16:9−13). Эта глава завершается описанием субботнего покоя (16:27−30).
16:3 все собрание это. Весь народ израильский.
16:4 одождю вам хлеб с неба. Т.е. хлеб (манна) будет сыпаться с неба, подобно дождю. Хлеб, падающий с неба, символизирует также духовную пищу, которой Бог питает человека. Именно ею нельзя запастись впрок — ее из рук Божиих необходимо получать ежедневно. См. Ин 6:25−59.
сколько нужно на день. Господь учит народ израильский во всем полагаться на Него. Именно эта мысль звучит в прошении молитвы Господней: «Хлеб наш насущный дай нам на сей день» (Мф 6:11), «ибо знает Отец ваш, в чем вы имеете нужду» (Мф 6:8).
чтобы Мне испытать его. Господу нет нужды кого-либо «испытывать», ибо перед Ним все открыты и Он наперед знает мысли и поступки человека. В данном случае (как и в других, где в тексте встречается слово «испытать» применительно к Богу) подразумевается «воспитать через испытания».
будет... поступать по закону... или нет. Эти слова не противоречат сказанному выше относительно всеведения Божия; они адресованы Моисею — Господь, скорее, ему хочет показать, что народ не знает законов Божиих и, естественно, не поступает в соответствии с ними.
16:6 узнаете вы, что Господь вывел вас. Моисей, обращаясь к народу, последовательно проводит мысль: израильтяне должны узнать своего Господа (см. ст. 7, 8). Эта мысль исходит от Самого Бога: «и узнаете, что Я Господь, Бог ваш» (см. 6:7; 7:17 и далее).
16:7 славу. Это слово обычно относится к явлению Богом Своего присутствия. Здесь же имеется в виду манна, которую Господь даст в пищу израильтянам.
16:12 и узнаете. Бог утвердит Свое право на избранный народ, а Израиль познает Его силу и заботу.
16:13 перепелы. В Чис 11 описывается, как эти птицы были принесены сильным восточным ветром.
16:14 мелкое, как иней. См. ком. к 16:31. Псалмопевец Асаф называет манну «ангельским хлебом» (Пс 77:25), потому что она была послана с неба.
16:16 по гомору на человека. Около двух литров. Однако созвучное арабское слово означает «полная чаша»; возможно, слово «гомор» употребляется здесь именно в этом значении.
16:23 святая суббота. Древнееврейское слово, используемое здесь, соответствует возвышенному стилю речи и обычно употребляется по отношению к Новому году или священным праздникам. Суббота соблюдалась Израилем и до его прихода к горе Синай. Данное же в Десяти Заповедях предписание хранить субботу было окончательным утверждением этого обряда, а не началом его соблюдения.
16:31 манна. «Ман ху?» — «Что это?» Евреи, никогда прежде не видевшие ничего подобного, задавали этот вопрос. Отсюда и название: «манна».
кориандровое семя. Небольшое семя шаровидной формы с приятным запахом, по вкусу напоминающее медовую лепешку.
16:33 сосуд. Манна была помещена в посуду, которая в Евр 9:4 названа «золотым сосудом».
16:35 сорок лет. Манна посылалась до тех пор, пока израильтяне не вошли в Ханаан (Нав 5:10−12). Здесь в их распоряжении оказались поля, виноградники и колодцы с водой (Чис 21:22).