Пераклад Васіля Сёмухі
1 Пасьля сьмерці Саўла, калі Давід вярнуўся ад разгрому Амалікіцянаў і прабыў у Сэкелагу два дні,
2 вось, на трэці дзень прыходзіць чалавек з табара Саўлавага: вопратка на ім падраная і пыл на галаве ягонай. Прыйшоўшы да Давіда, ён упаў на зямлю і пакланіўся.
3 І сказаў яму Давід: адкуль ты прыйшоў? І сказаў той: я ўцёк з табара Ізраільскага.
4 І сказаў яму Давід: што адбылося? раскажы мне. І той сказаў: люд пабег зь бітвы, і мноства зь люду ўпала і памерла, і памерлі і Саўл і сын ягоны Ёнатан.
5 І сказаў Давід хлопчыку, які расказваў яму: як ты ведаеш, што Саўл і сын яго Ёнатан памерлі?
6 і сказаў хлопчык, які расказваў яму: я выпадкова прыйшоў на гару Гэлвуйскую, і вось, Саўл упаў на сваю дзіду, а калясьніцы і верхаўцы даганялі яго.
7 Тады ён азірнуўся назад і, угледзеўшы мяне, паклікаў мяне.
8 І я сказаў: вось я. Ён сказаў мне: хто ты? І я сказаў яму: я — Амалікіцянін.
9 Тады ён сказаў мне: падыдзі да мяне і забі мяне, бо скруха сьмяротная агарнула мяне, душа мая ўсё яшчэ ўва мне.
10 І я падышоў да яго і забіў яго, бо ведаў, што ён ня будзе жывы пасьля свайго падзеньня; і ўзяў я вянок, які быў на галаве ў яго, і запясьце, якое было на руцэ ў яго, і прынёс іх гаспадару майму сюды.
11 Тады схапіў Давід вопратку сваю і падраў яе, таксама і ўсе людзі, якія былі зь ім,
12 і галасілі і плакалі, і пасьціліся да вечара за Саўла і за сына ягонага Ёнатана, і за народ Гасподні і за дом Ізраілеў, што загінулі яны ад меча.
13 І сказаў Давід хлопчыку, які расказваў яму: адкуль ты? і сказаў той: я — сын прыхадня Амалікіцяніна.
14 Тады Давід сказаў яму: як не пабаяўся ты падняць руку, каб забіць памазанца Гасподняга?
15 І паклікаў Давід аднаго хлопчыка і сказаў яму: падыдзі, забі яго. І той забіў яго, і ён памёр.
16 І сказаў яму Давід: кроў твая на галаве тваёй, бо твае вусны сьведчылі на цябе, калі ты казаў: я забіў памазанца Гасподняга.
17 І аплакаў Давід Саўла і сына ягонага Ёнатана гэтаю плачнаю песьняю
18 і загадаў навучыць сыноў Юдавых луку, як напісана ў кнізе праведнага, і сказаў:
19 краса твая, о Ізраіле, разьбітая на вышынях тваіх! як загінулі моцныя!
20 Не расказвайце ў Гэце, не абвяшчайце на вуліцах Аскалона, каб ня радаваліся дочкі Філістымлянаў, каб не весяліліся дочкі неабрэзаных.
21 Горы Гэлвуйскія! ні раса, ні дождж на вас, хай ня будзе на вас палёў з пладамі, бо там павалены шчыт моцных, шчыт Саўла, як бы ня быў ён памазаны алеем.
22 Бяз крыві параненых, бяз тлушчу моцных лук Ёнатана не вяртаўся назад, і меч Саўлаў не вяртаўся марна.
23 Саўл і Ёнатан, любасныя і згодныя ў жыцьці сваім, не разлучыліся і ў сьмерці сваёй; імклівейшыя за арлоў, дужэйшыя за львоў яны былі.
24 Дочкі Ізраільскія! плачце па Саўле, які апранаў вас у пурпуру з акрасамі і здабываў на вопратку вашую залатыя аздобы.
25 Як загінулі моцныя ў бітве! Забіты Ёнатан на вышынях тваіх.
26 Смуткую па табе, браце мой Ёнатане; ты быў вельмі дарагі мне; любоў твая была мне вышэйшая за любоў жаночую.
27 Як загінулі моцныя, загінула зброя баявая!
Толкование Далласской семинарии
I. Давид в Хевроне (главы 1−4)
А. Плач по Саулу и Ионафану (глава 1)
2Цар 1:1−16. Вскоре после возвращения Давида в Секелаг (1Цар 27:6), по одержании им победы над амаликитянами (2Цар 1:1), явился к нему некто бежавший из Гелвуя с вестью о гибели Саула и его сыновей (стихи 2−4). Царь стал спрашивать его о подробностях, и тогда тот рассказал, будто нечаянно столкнулся с раненым Саулом (стихи 5−6), назвался ему амаликитянином (стихи 7−8), и по просьбе царя нанес ему удар мечом и убил его (стихи 9−10).
Сообщение этого человека расходится с тем, о чем читаем в 1Цар 31:3−6 и явно звучит как выдумка. Возможно, амаликитянином он назвался с тем, чтобы отвести возможное обвинение от себя как от израильтянина, что убил своего царя, помазанника Господня; но, может быть, он и в самом деле был «пришельцем» (стих 13). Так или иначе, злой участи он не избежал (2Цар 1:14, 16).
2Цар 1:11−16. После сильной печали в сердце Давида воспылал такой гнев, что он повелел казнить вестника. Ложное его свидетельство не снискало ему милости царя, на что он, видимо, надеялся.
2Цар 1:17−27. Свою скорбь по случаю смерти Саула и Ионафана Давид излил в «Песне лука» (стихи 19−27); существует предположение, что название этой плачевной песни, которой Давид повелел научить сынов Иудиных (стих 18), «объясняется» в стихе 22, где говорится, что лук Ионафана и меч Саула всегда были победоносны. Очевидно «плач Давида», или его песнь, вошел в священные (к сожалению, утраченные) записи евреев, которые известны как книга Праведного (стих 18; сравните Нав 10:13). В нее же входил гимн, который пел в свое время Иисус Навин, торжествуя победу над «царями Аморрейскими» (Нав 10:5, 10).
Как пали сильные! — этими словами начинается и завершается песнь Давида (1:19, 27; сравните 1:25). Давид не хочет, чтобы о происшедшей трагедии узнали филистимляне, дабы не радовались дочери необрезанных. Он проклинает, горы Гелвуйские, явившиеся ареной поражения и гибели царя и царского сына (стих 21).
Он воспевает верность Ионафана отцу в жизни… и в смерти (стих 23). По словам Давида, который знал о недостатках Саула и безудержности его характера, погибший царь был (тем не менее) источником процветания своего народа (стих 24). Но с особым пафосом, и от всего сердца, воспевает Давид Ионафана, который был очень дорог ему, чья любовь значила для него больше чем любовь женская.