Пераклад Чарняўскага 2017
1 Таго ж дня Ісус, выйшаўшы з дома, сядзеў ля мора.
2 І сабралася пры Ім мноства людзей, так што Ён, у лодку ўвайшоўшы, сеў, а ўвесь натоўп стаяў на беразе.
3 І прамаўляў Ён да іх шмат у прыпавесцях, кажучы: «Вось выйшаў сейбіт сеяць.
4 І, калі сеяў, адно зерне ўпала пры дарозе, і наляцелі птушкі, і падзяўблі тое.
5 Іншае ж упала на камяністую зямлю, дзе не мела шмат глебы, і ўзышло зараз жа, бо глеба была неглыбокая.
6 Калі ж паднялося сонца, павяла, бо не мела карэння, і засохла.
7 Трэцяе ўпала між цернямі, і церні выраслі і заглушылі яго.
8 Чацвёртае ж упала на добрую зямлю і дало плод: адно — сто, другое — шэсцьдзясят, а трэцяе — трыццаць.
9 Хто мае вушы, хай слухае».
10 І, падышоўшы, вучні сказалі Яму: «Чаму прамаўляеш да іх у прыпавесцях?»
11 Ён, адказваючы, гаворыць ім: «Вам дадзена пазнаць таямніцы Валадарства Нябеснага, а ім гэта не дадзена.
12 Бо таму, хто мае, дададзена будзе і памножыцца; а ў таго, хто не мае, і тое, што мае, будзе аднята.
13 Таму гавару ім у прыпавесцях, бо яны, гледзячы, не бачаць і, слухаючы, не чуюць ды не разумеюць.
14 Так спаўняецца над імі прароцтва Ісаі, які кажа: “Слыхам пачуеце — і не зразумееце. Гледзячы, будзеце глядзець — і не ўбачыце.
15 Бо сэрца гэтага народа зрабілася жорсткім, і вушамі з цяжкасцю чуюць, і вочы свае заплюшчылі, каб часам вачамі не ўбачыць і вушамі не пачуць, каб сэрцам не зразумець ды не навярнуцца, каб Я аздаравіў іх”.
16 Дабраславёныя ж вочы вашы, бо бачаць, і вушы вашы, бо чуюць.
17 Сапраўды кажу вам: многія прарокі і справядлівыя прагнулі бачыць, што вы бачыце, і не бачылі, ды чуць, што вы чуеце, і не чулі.
18 Вы ж слухайце наконт прыпавесці пра сейбіта.
19 Да кожнага, хто слухае слова пра Валадарства і не разумее, прыходзіць ліхі і выкрадае тое, што пасеяна ў сэрцы яго. Гэта той, у якога пры дарозе пасеяна.
20 А ў каго пасеяна на камяністай зямлі, гэта той, хто слухае слова і адразу з радасцю прымае яго,
21 але не мае кораня, таму зменны. І, калі настане ўціск і пераследы за слова, адразу ж спакушаецца.
22 А ў каго пасеяна між цернямі, гэта той, хто слова слухае, але клопаты жыцця і панада багацця заглушаюць слова, і яно становіцца бясплодным.
23 У каго ж на добрай зямлі пасеяна, гэта той, хто слова слухае, і разумее, і прыносіць плод: адзін — у сто разоў, другі — у шэсцьдзясят, а іншы — у трыццаць».
24 Іншую прыпавесць прапанаваў Ён ім, кажучы: «Падобна Валадарства Нябеснае да чалавека, які пасеяў добрае насенне на сваёй раллі.
25 Але калі людзі спалі, прыйшоў вораг яго, і насеяў кукалю пасярод пшаніцы, і пайшоў.
26 І калі вырасла збожжа і дало плод, тады паказаўся і кукаль.
27 А паслугачы, прыйшоўшы да гаспадара дома, сказалі яму: “Гаспадару, ці ж ты не добрае пасеяў насенне на сваёй раллі? Адкуль жа ўзяўся кукаль?”
28 А ён ім гаворыць: “Вораг людзей гэта зрабіў”. Паслугачы ж кажуць яму: “Хочаш, мы пойдзем і збяром яго?”
29 Але ён сказаў: “Не, каб часам, збіраючы кукаль, не выкаранілі з ім і пшаніцу.
30 Дазвольце і аднаму, і другому расці да жніва. А ў час жніва скажу жняцам: “Збярыце раней кукаль і звяжыце ў пучкі, каб спаліць яго, а пшаніцу збярыце ў маё гумно”».
31 Іншую прыпавесць прапанаваў Ён ім, кажучы: «Падобна Валадарства Нябеснае да гарчычнага зярняці, якое, узяўшы, чалавек пасеяў на сваёй раллі.
32 Яно з усіх зярнят найменшае, але, калі вырасце, то большае за любую зеляніну і становіцца дрэвам, так што прылятаюць нябесныя птушкі і гняздуюцца на яго галінах».
33 Іншую прыпавесць расказаў ім: «Падобна Валадарства Нябеснае да рошчыны, якую жанчына, узяўшы, умяшала ў тры меркі мукі, пакуль усё не закісла».
34 Гэта ўсё расказваў Ісус многім людзям у прыпавесцях і без прыпавесцей не гаварыў да іх,
35 каб споўнілася тое, што было сказана прарокам, які казаў: «Адкрыю вусны Мае ў прыпавесцях, выказваць буду тое, што было скрыта ад стварэння свету».
36 Потым, адпусціўшы людзей, Ісус увайшоў у дом, і прыйшлі да Яго вучні Яго, кажучы: «Растлумач нам прыпавесць пра кукаль на раллі».
37 Ён, адказваючы, гаворыць ім: «Той, хто рассявае добрае насенне, ёсць Сын Чалавечы.
38 Ралля — гэта свет; добрае насенне — гэта сыны Валадарства, а кукаль — сыны ліхога;
39 а вораг, які пасеяў яго, — гэта д’ябал; жніво — канец свету, а жняцы — анёлы.
40 І падобна таму, як збіраюць кукаль і паляць агнём, так будзе пры канцы свету.
41 Пашле Сын Чалавечы анёлаў Сваіх, і яны збяруць з Валадарства Яго ўсе згаршэнні і тых, што чыняць беззаконне,
42 і ўкінуць іх у печ вогненную. Там будзе плач і скрыгатанне зубоў.
43 Тады справядлівыя будуць яснець, як сонца, у Валадарстве Айца свайго. Хто мае вушы, хай слухае.
44 Падобна Валадарства Нябеснае да скарбу, схаванага ў зямлі, які ўтойвае чалавек, што знайшоў яго, і ў радасці ад гэтага ідзе і прадае ўсё, што мае, і купляе тую зямлю.
45 Таксама падобна Валадарства Нябеснае да чалавека купца, які шукае прыгожыя перлы.
46 Ён, знайшоўшы адзін каштоўны перл, пайшоў, прадаў усё, што меў, і купіў яго.
47 Падобна таксама Валадарства Нябеснае да нерату, што быў закінуты ў мора ды сабраў рыбу ўсялякага роду.
48 Калі ён поўны, дык, выцягнуўшы яго на бераг ды сеўшы, добрае адбіраюць у посуд, а благое прэч адкідаюць.
49 Так будзе пры канцы свету. Выйдуць анёлы і вылучаць благіх пасярод справядлівых,
50 ды ўкінуць іх у вогненную печ. Там будзе плач і скрыгатанне зубоў.
51 Ці зразумелі вы ўсё гэта?» Яны кажуць Яму: «Так, Госпадзе».
52 А Ён ім гаворыць: «Таму кожны кніжнік, навучаны пра Валадарства Нябеснае, падобны да чалавека гаспадара дому, які выносіць са скарбніцы сваёй новае і старое».
53 І сталася, калі скончыў Ісус гэтыя прыпавесці, пайшоў адтуль.
54 І, прыйшоўшы ў бацькаўшчыну Сваю, навучаў у сінагозе іх, а яны дзівіліся і казалі: «Адкуль жа ў Яго гэтая мудрасць і магутнасць?
55 Ці ж гэта не Сын цесляра? Ці ж Маці Яго не завуць Марыяй, а братоў Яго — Якубам і Язэтам, Сімонам і Юдай?
56 А сёстры Яго ці ж не ўсе знаходзяцца сярод нас? Скуль жа Яму гэта ўсё?»
57 Ды зняверыліся ў Ім. А Ісус сказаў ім: «Няма прарока без пашаны, хіба толькі ў бацькаўшчыне яго і ў доме сваім».
58 І не ўчыніў там многіх цудаў з-за нявер’я іх.
Толкования Августина
Стих 8
Тем не менее, однако же, помилование, которое достигается собственными ли то молитвами каждого, или же ходатайством святых, состоит в том, что не всякий будет отослан в вечный огонь, а не в том, что отосланный уже в этот огонь будет освобожден от него по истечении того или иного времени. Ведь и те, по мнению которых слова Писания, что добрая земля приносит обильный плод — одна в тридцать, другая в шестьдесят, а иная во сто крат, должны пониматься в том смысле, что святые, смотря по различию своих заслуг, одни милуют тридцать, другие шестьдесят, а иные и сто человек, — обыкновенно предполагают, что это будет в день суда, а не после. Говорят, некто, встретив людей, обещающих себе безнаказанность на том основании, что в таком смысле помилованию могут, по-видимому, подлежать все, ответил им следующим превосходным образом, что-де надобно, напротив, жить добродетельно, дабы каждый оказался в числе тех, которые будут ходатайствовать за других, иначе таковых может оказаться так мало, что после того, как каждый из них дойдет до своего числа тридцать, шестьдесят или сто, останется много таких, которые уже не могут быть освобождены от мучений по их ходатайству, и в числе их окажутся люди, по тщетному неразумию рассчитывающие на чужие плоды. Ограничусь этим ответом тем, которые авторитета священных Писаний, общих всем нам, не отвергают, но, неправильно понимая эти Писания, полагают, что будет не то, о чем говорят Писания, а то, чего желают они сами. Дав этот ответ, закончим, как и обещали, настоящую книгу.
Стих 27
Таким образом, Господь объяснил нам то, что изложил ранее. Смотрите, чем мы выбираем быть на Его поле, смотрите, какими Он нас обретет во время жатвы. Ведь поле — это мир, по которому распространилась Церковь. Тот, кто является пшеницей, пусть стоит до самой жатвы, а кто — плевелами, пусть обратится в пшеницу. Ибо все это находится среди людей: и настоящие колосья, и настоящие плевелы; поскольку те, кто был колосьями в поле, колосьями и остаются, а кто был плевелами, остаются плевелами. Однако на поле Господа, то есть в Церкви, то, что было зерном, иногда превращается в плевелы; а что было плевелами, иногда обращается в зерно: и никто не знает, что будет завтра.
Стих 29
Работники негодовали на домовладыку, потому что хотели пойти выбрать плевелы, а он не пустил их. Они хотели их выбрать, но он не позволил им отделить плевелы. Они сделали то, на что были способны, и отделение [плевел] оставили ангелам. И хотя они не хотели оставлять ангелам отделение плевел, домовладыка, который знал всех и знал, что следует быть отделению, повелел им смириться с плевелами и не отделять их. Когда сказали ему: Хочешь ли, мы пойдем, выберем их? Но он сказал: нет, — чтобы, выбирая плевелы, вы не выдергали вместе с ними пшеницы. Что же, Господи, и плевелы будут вместе с нами в житнице? Во время жатвы я скажу жнецам: соберите прежде плевелы и свяжите их в снопы, чтобы сжечь их (30 оставьте расти вместе то и другое до жатвы; и во время жатвы я скажу жнецам: соберите прежде плевелы и свяжите их в снопы, чтобы сжечь их, а пшеницу уберите в житницу мою. Мф 13:30); оставьте в поле то, что не будет с вами в житнице.
Стих 52
Все божественное Писание делится на две части сообразно с тем, как это обозначил Господь, говоря, что книжник, наученный царству небесному, подобен хозяину, который выносит из сокровищницы своей новое и старое; части эти называются двумя Заветами.
Источник: О книге Бытия буквально, 1.1
***
Таким образом, голос Христа обращается к иудеям через голос Ветхого Завета: они слышат голос того Завета, но не видят лица Говорящего. Хотят ли они, чтобы завеса была снята? Пусть придут к Господу. Ведь тогда старое не уничтожается, но заключается в сокровищницу, чтобы уже быть книжником, наученным Царству Небесному, который выносит из своей сокровищницы не одно только новое, и не одно старое. Ведь если бы он вынес только новое или только старое, то не был книжником, наученным Царству Небесному, выносящим из сокровищницы своей новое и старое (52 Он же сказал им: поэтому всякий книжник, наученный Царству Небесному, подобен хозяину, который выносит из сокровищницы своей новое и старое. Мф 13:52). Если он говорит это, но не делает, то выносит с кафедры, а не из сокровищницы своего сердца. И верно мы говорим вашей святости: что выносится из Ветхого [Завета], то озаряется Новым. Поэтому приходят к Господу, чтобы завеса была снята.
Источник: Проповеди 74.5. Сl. 0284, 74.PL 38.474.35.