Пераклад Сабілы і Малахава
1 У той жа дзень, выйшаўшы з дому, Ісус сеў ля мора.
2 І зыйшлося да Яго мноства народу, так што Ён увайшоў у човен каб сесьці, а ўвесь народ стаяў на беразе.
3 І гаварыў ім шмат прыповесьцямі, кажучы: вось, выйшаў сейбіт сеяць.
4 І калі ён сеяў, іншае (семя) упала ля дарогі; і наляцелі птушкі і падзяўблі гэнае.
5 А іншае ўпала на (мейсцы) камяністыя, дзе няшмат было зямлі; і зараз узыйшло, бо зямля была ня глыбокая.
6 Калі ж узыйшло сонца, завяла, і ня меўшы караня, засохла.
7 Іншае ж упала сярод цярніны, і вырасла цярніна і заглушыла яго.
8 Іншае ж упала на зямлю добрую і ўрадзіла плод: адно ў сто разоў, другое ж у шэсьцьдзясят, іншае ж у трыццаць.
9 Хто мае вушы чуць, хай чуе!
10 І, прыступіўшыся, вучні сказалі Яму: чаму гаворыш ім прыповесьцямі?
11 Ён жа, адказаўшы, сказаў ім: таму што вам дадзена ведаць таямніцы Валадарства Нябёсаў, а ім ня дадзена.
12 Бо хто мае, таму дадзена будзе і прымножана, а хто ня мае, у таго будзе аднята нават тое, што мае.
13 Таму кажу ім прыповесьцямí, таму што яны гледзячы ня бачаць, і слухаючы ня чуюць, і ня разумеюць.
14 І збываецца над імі прароцтва Гісаі, якое кажа: вухам пачуеце і ня зразумееце, і, прыглядаючыся, будзеце глядзець і ня ўбачыце.
15 Бо агрубела сэрца народу гэтага, і вушыма цяжка чуюць, і вочы свае заплюшчылі, каб ім ня ўбачыць вачыма, і ня пачуць вушамі, і сэрцам ня зразумець, ды ня навярнуцца (да Мяне), каб Я аздаравіў іх.
16 Вашыя ж шчасьлівыя вочы, што бачаць, і вушы вашыя, што чуюць.
17 Бо праўду кажу вам, што многія прарокі і праведнікі жадалі ўбачыць, што вы бачыце, і ня ўбачылі, і пачуць, што вы чуеце, і ня пачулі.
18 Вы ж уразумейце прыповесьць (пра) сейбіта.
19 Да кожнага, што слухае Слова Валадарства і ня разумее, прыходзіць благі і з сілай выкрадае пасеянае ў сэрцы ягоным, — гэта ёсьць пасеянае ля дарогі.
20 А пасеянае на камяністыя мясьціны, — гэта ёсьць той, што слухае Слова і зараз жа з радасьцяй прыймае яго;
21 але ня мае ў сабе караня і нясталы: калі ж настае бяда ці перасьледаваньне за Слова, адразу адступаецца.
22 А пасеянае ў цярніне азначае таго, што слухае Слова, але клопаты веку гэтага і панада багацьця заглушаюць Слова, і стаецца яно бясплодным.
23 А пасеянае на добрай зямлі азначае таго, хто слухае Слова і разумее, які зараз жа прыносіць плод і дае: адзін дае сто, іншы шэсцьдзесят, а іншы трыццацькрот.
24 Другую прыповесьць прапанаваў Ён ім, кажучы: Валадарства Нябёсаў падобна чалавеку, які сее добрае семя на полі сваім.
25 Калі ж людзі спалі, прыйшоў вораг ягоны і пасеяў куко́ль сярод пшаніцы, і пайшоў.
26 Калі ж узыйшла рунь і дала плод, тады зьявіўся і куко́ль.
27 Прыйшоўшы ж рабы гаспадара дому сказалі яму: Гаспадар! ці ня добрае семя пасеяў ты на полі тваім? Адкуль жа на ім куко́ль?
28 Ён жа сказаў ім: варожы чалавек гэта зрабіў. А рабы сказалі яму: хочаш, тады (мы) пойдзем, выпалем яго?
29 Але ён запярэчыў: не, каб, выбіра́ючы куко́ль, вы ня павырыва́лі ра́зам зь ім (і) пшаніцы.
30 Пакіньце расьці разам тое і другое да жніва; а ў час жніва (я) скажу жанцам: зьбярэце перш куко́ль і зьвяжэце яго ў снапы, каб спаліць яго; а пшаніцу зьбярэце ў засекі мае.
31 Іншую прыповесьць прапанаваў (Ён) ім, кажучы: Валадарства Нябёсаў падобна зярняці гарчыцы, якое, узяўшы, чалавек пасеяў на полі сваім,
32 яно меншае за ўсякае семя; але, калі вырасьце, яно большае за ўсякую агародную расьліну, і становіцца дрэвам, так што прылятаюць птушкі нябесныя і ўюць гнёзды ў гольлі ягоным.
33 Іншую прыповесьць сказаў (Ён) ім: падобна Валадарства Нябёсаў да рашчыны, якую ўзяўшы, жанчына замясіла ў трох мерах мукі, дакуль ня скісла ўсё.
34 Ўсё гэтае гаварыў Ісус народу прыповесьцямі, і бяз прыповесьці ня гаварыў ім,
35 каб збылося ска́занае праз прарока, які кажа: адчыню ў прыповесьцях Вусны Мае, выкажу ўтоенае ад стварэньня сьвету. (Пс. 78:2)
36 Тады, адпусьціўшы народ, Ісус увайшоў у дом. І прыступіліся да Яго вучні Ягоныя, кажучы: растлумач нам прыповесьць пра куко́ль на полі.
37 Ён жа, адказаўшы, сказаў ім: сейбіт добрага насеньня ёсьць Сын Чалавечы.
38 А поле ёсьць сьвет, а добрае насеньне гэта — сыны Валадарства, а куко́ль ёсьць сыны благога;
39 а вораг, які пасеяў іх, ёсьць дыябал; а жніво ёсьць сканчэньне веку; а жанцы ёсьць Ангелы.
40 А таму, як зьбіраюць куко́ль і агнём паляць, гэтак будзе пры сканчэньні веку гэтага:
41 пашле Сын Чалавечы Ангелаў Сваіх, і зьбяруць з Валадарства Ягонага ўсе спакусы і ўсіх, хто робіць бяззаконьне.
42 І ўкінуць іх у печ вагністую: там будзе плач і скрыгатаньне зубоў.
43 Тады праведнікі зазьзяюць, як сонца, у Валадарстве Бацькі іхняга. Хто мае вушы каб чуць, няхай чуе!
44 Яшчэ падобна Валадарства Нябёсаў да скарбу, схава́наму на полі, які, знайшоўшы, чалавек утоіў і ў радасьці ад гэтага ідзе і прадае ўсё, што мае, і купляе гэнае поле.
45 Яшчэ падобнае Валадарства Нябёсаў чалавеку купцу, які шукае сапраўдных пэрлаў
46 які, знайшоўшы адну вельмі дарагую пэрліну, пайшоў, прадаў усё што меў і купіў яе.
47 Яшчэ падобнае Валадарства Нябёсаў да нерату, які закінулі ў мора і захапілі ўсякага роду (рыбы),
48 які, калі напоўніўся, выцягнулі на бераг, і, сеўшы, добрую сабралі ў судзіны, а благую выкінулі вон.
49 Так будзе пры сканчэньні веку: выйдуць Ангелы і аддзеляць ліхіх спасярод праведных
50 і ўкінуць іх у печ вагністую. Там будзе плач і скрыгатаньне зубоў.
51 Пытаецца ў іх Ісус: ці зразумелі (вы) усё гэтае? Яны кажуць Яму: так, Госпадзе!
52 Ён жа сказаў ім: таму ўсякі кніжнік, навучаны дзеля Валадарства Нябёсаў, падобны чалавеку гаспадару дому, які выносіць са скарбніцы сваёй новае і старое.
53 І сталася, калі скончыў Ісус прыповесьці гэтыя, (Ён) пайшоў адтуль.
54 І, прыйшоўшы на бацькаўшчыну Сваю, вучыў іх у сынагозе іхнай, так што яны дзівіліся і казалі: адкуль у Яго гэткая мудрасьць і сілы?
55 Ці ня цесьляў Ён Сын? Ці ня Ягоная маці завецца Марыля, і браты Ягоныя Якуб, і Ёся, і Сымон, і Юда?
56 І ці ня ўсе сёстры Ягоныя ёсьць сярод нас? Дык адкуль у Яго ўсё гэтае?
57 І сумняваліся ў Ім. Ісус жа сказаў ім: ня бывае прарок няганаро́вым, хíба толькі на бацькаўшчыне Ягонай і ў доме Ягоным.
58 І ня ўчыніў там многіх цудаў з-за няверы іхнай.
Толкования Августина
Стих 8
Тем не менее, однако же, помилование, которое достигается собственными ли то молитвами каждого, или же ходатайством святых, состоит в том, что не всякий будет отослан в вечный огонь, а не в том, что отосланный уже в этот огонь будет освобожден от него по истечении того или иного времени. Ведь и те, по мнению которых слова Писания, что добрая земля приносит обильный плод — одна в тридцать, другая в шестьдесят, а иная во сто крат, должны пониматься в том смысле, что святые, смотря по различию своих заслуг, одни милуют тридцать, другие шестьдесят, а иные и сто человек, — обыкновенно предполагают, что это будет в день суда, а не после. Говорят, некто, встретив людей, обещающих себе безнаказанность на том основании, что в таком смысле помилованию могут, по-видимому, подлежать все, ответил им следующим превосходным образом, что-де надобно, напротив, жить добродетельно, дабы каждый оказался в числе тех, которые будут ходатайствовать за других, иначе таковых может оказаться так мало, что после того, как каждый из них дойдет до своего числа тридцать, шестьдесят или сто, останется много таких, которые уже не могут быть освобождены от мучений по их ходатайству, и в числе их окажутся люди, по тщетному неразумию рассчитывающие на чужие плоды. Ограничусь этим ответом тем, которые авторитета священных Писаний, общих всем нам, не отвергают, но, неправильно понимая эти Писания, полагают, что будет не то, о чем говорят Писания, а то, чего желают они сами. Дав этот ответ, закончим, как и обещали, настоящую книгу.
Стих 27
Таким образом, Господь объяснил нам то, что изложил ранее. Смотрите, чем мы выбираем быть на Его поле, смотрите, какими Он нас обретет во время жатвы. Ведь поле — это мир, по которому распространилась Церковь. Тот, кто является пшеницей, пусть стоит до самой жатвы, а кто — плевелами, пусть обратится в пшеницу. Ибо все это находится среди людей: и настоящие колосья, и настоящие плевелы; поскольку те, кто был колосьями в поле, колосьями и остаются, а кто был плевелами, остаются плевелами. Однако на поле Господа, то есть в Церкви, то, что было зерном, иногда превращается в плевелы; а что было плевелами, иногда обращается в зерно: и никто не знает, что будет завтра.
Стих 29
Работники негодовали на домовладыку, потому что хотели пойти выбрать плевелы, а он не пустил их. Они хотели их выбрать, но он не позволил им отделить плевелы. Они сделали то, на что были способны, и отделение [плевел] оставили ангелам. И хотя они не хотели оставлять ангелам отделение плевел, домовладыка, который знал всех и знал, что следует быть отделению, повелел им смириться с плевелами и не отделять их. Когда сказали ему: Хочешь ли, мы пойдем, выберем их? Но он сказал: нет, — чтобы, выбирая плевелы, вы не выдергали вместе с ними пшеницы. Что же, Господи, и плевелы будут вместе с нами в житнице? Во время жатвы я скажу жнецам: соберите прежде плевелы и свяжите их в снопы, чтобы сжечь их (30 оставьте расти вместе то и другое до жатвы; и во время жатвы я скажу жнецам: соберите прежде плевелы и свяжите их в снопы, чтобы сжечь их, а пшеницу уберите в житницу мою. Мф 13:30); оставьте в поле то, что не будет с вами в житнице.
Стих 52
Все божественное Писание делится на две части сообразно с тем, как это обозначил Господь, говоря, что книжник, наученный царству небесному, подобен хозяину, который выносит из сокровищницы своей новое и старое; части эти называются двумя Заветами.
Источник: О книге Бытия буквально, 1.1
***
Таким образом, голос Христа обращается к иудеям через голос Ветхого Завета: они слышат голос того Завета, но не видят лица Говорящего. Хотят ли они, чтобы завеса была снята? Пусть придут к Господу. Ведь тогда старое не уничтожается, но заключается в сокровищницу, чтобы уже быть книжником, наученным Царству Небесному, который выносит из своей сокровищницы не одно только новое, и не одно старое. Ведь если бы он вынес только новое или только старое, то не был книжником, наученным Царству Небесному, выносящим из сокровищницы своей новое и старое (52 Он же сказал им: поэтому всякий книжник, наученный Царству Небесному, подобен хозяину, который выносит из сокровищницы своей новое и старое. Мф 13:52). Если он говорит это, но не делает, то выносит с кафедры, а не из сокровищницы своего сердца. И верно мы говорим вашей святости: что выносится из Ветхого [Завета], то озаряется Новым. Поэтому приходят к Господу, чтобы завеса была снята.
Источник: Проповеди 74.5. Сl. 0284, 74.PL 38.474.35.