Пераклад Васіля Сёмухі
1 Тады склікаў Саламон старэйшынаў Ізраільскіх і ўсіх начальнікаў каленаў, галоўных ад пакаленьняў сыноў Ізраілевых да цара Саламона ў Ерусалім, каб перанесьці каўчэг запавета Гасподняга з горада Давідавага, гэта значыць Сіёна.
2 І сабраліся да цара Саламона на сьвята ўсе Ізраільцяне, у месяцы Атаніме, які ёсьць сёмы месяц.
3 І прыйшлі* ўсе старэйшыны Ізраілевыя; і паднялі сьвяшчэнны каўчэг,
4 і панесьлі каўчэг Гасподні і скінію сходу і ўсе сьвяшчэнныя рэчы, якія былі ў скініі; і несьлі іх сьвятары і лявіты.
5 А цар Саламон і зь ім усё супольства Ізраільскае, што сабралася да яго, ішлі перад каўчэгам, прыносячы ахвяры з дробнага і буйнога быдла, якое немагчыма палічыць і вызначыць паводле мноства яго.
6 І ўнесьлі сьвятары каўчэг запавета Гасподняга на месца ягонае, у давір храма, у Сьвятое Сьвятых, пад* крылы херувімаў.
7 Бо херувімы распасьціралі свае крылы над месцам каўчэга, і пакрывалі херувімы зьверху каўчэг і жэрдкі яго.
8 І высунуліся жэрдкі так, што галоўкі жэрдак відны былі зь сьвяцілішча перад давірам, але ня выходзілі вонкі; яны там і да сёньня.
9 У каўчэгу нічога ня было, апрача двух каменных скрыжаляў, якія паклаў туды Майсей на Харыве, калі Гасподзь заключыў запавет з сынамі Ізраілевымі, пасьля выхаду іх зь зямлі Егіпецкай.
10 Калі сьвятары выйшлі зь сьвяцілішча, воблака напоўніла дом Гасподні;
11 і не маглі сьвятары стаяць на набажэнстве з прычыны воблака; бо слава Гасподняя напоўніла храм Гасподні.
12 Тады сказаў Саламон: Гасподзь сказаў, што Ён упадабаў быць у імгле;
13 я пабудаваў храм у жытлішчы Табе, месца, каб быць Табе вечна.
14 І павярнуўся цар абліччам сваім, і дабраславіў увесь сход Ізраільцянаў; увесь сход Ізраільцянаў стаяў.
15 І сказаў: дабраславёны Гасподзь, Бог Ізраілеў, Які сказаў вуснамі сваімі Давіду, бацьку майму, і сёньня выканаў рукою сваёю! Ён казаў:
16 «з таго дня, як Я вывеў народ Мой Ізраіля зь Егіпта, Я ня выбраў горада ў ніводным з каленаў Ізраілевых, каб пабудаваны быў дом, у якім было б імя Маё; і выбраў Давіда, каб быць яму над народам Маім Ізраілем».
17 У Давіда, бацькі майго, было на сэрцы пабудаваць храм імя Госпада, Бога Ізраілевага;
18 але Гасподзь сказаў Давіду, бацьку майму: «у цябе ёсьць на сэрцы пабудаваць храм імю Майму; добра, што гэта ў цябе ляжыць на сэрцы;
19 аднак ты не пабудуеш храм, а сын твой, які выйшаў са сьцёгнаў тваіх, ён пабудуе храм імю Майму».
20 І спраўдзіў Гасподзь слова Сваё, якое прамовіў. Я ўступіў на месца бацькі майго Давіда, і сеў на троне Ізраілевым, як сказаў Гасподзь, і пабудаваў храм імя Госпада, Бога Ізраілевага;
21 і падрыхтаваў там месца каўчэгу, у якім запавет Госпада, заключаны Ім з бацькамі нашымі, калі Ён вывеў іх зь зямлі Егіпецкай.
22 І стаў Саламон перад ахвярнікам Гасподнім наперадзе ўсяго сходу Ізраільцянаў, і падняў рукі свае да неба,
23 і сказаў: Госпадзе, Божа Ізраілеў! няма падобнага Табе Бога на нябёсах угары і на зямлі ўнізе; Ты захоўваеш запавет і літасьць да рабоў Тваіх, якія ходзяць прад Табою ўсім сэрцам сваім.
24 Ты выканаў рабу Твайму Давіду, бацьку майму, што казаў яму; што прамовіў Ты вуснамі Тваімі, тое ў гэты дзень учыніў рукою Тваёю.
25 І сёньня, Госпадзе, Божа Ізраілеў, выканай рабу Твайму Давіду, бацьку майму, тое, што казаў Ты яму, прамовіўшы: «ня мінецца ў цябе прад абліччам Маім той, хто сядзіць на троне Ізраілевым, калі толькі сыны твае будуць трымацца шляху свайго, ходзячы прад Мною так, як ты хадзіў прад Мною».
26 І сёньня, Госпадзе, Божа Ізраілеў, хай будзе слушнае слова Тваё, якое Ты прамовіў рабу Твайму Давіду, бацьку майму!
27 Сапраўды, ці ж Богу жыць на зямлі? Неба і неба нябёсаў не ўмяшчаюць Цябе, тым меней гэты храм, які я пабудаваў;
28 але ўважы малітве раба Твайго і прашэньню ягонаму, Госпадзе, Божа мой; пачуй позву і малітву, якою раб Твой умольвае Цябе сёньня.
29 Хай будуць вочы Твае адкрытыя на храм гэты ўдзень і ўночы, на гэтае месца, пра якое Ты сказаў: «Маё імя будзе там»; пачуй малітву, якою будзе маліцца раб Твой на месцы гэтым.
30 Пачуй маленьне раба Твайго і народу Твайго Ізраіля, калі яны будуць маліцца на месцы гэтым; пачуй на месцы перабываньня Твайго, на нябёсах, пачуй і зьлітуйся.
31 Калі хто згрэшыць супроць блізкага свайго, і спатрабуе зь яго прысягі, каб ён запрысягнуўся, і дзеля прысягі прыйдуць да ахвярніка Твайго, у храм гэты;
32 тады Ты пачуй зь неба, і ўчыні суд над рабамі Тваімі, зьвінаваці вінаватага, паклаўшы ўчынак яго на галаву ягоную, і апраўдай невінаватага, даўшы яму паводле праўды ягонай.
33 Калі народ Твой Ізраіль будзе пабіты няпрыяцелем за тое, што зграшыў прад Табою, і калі яны зьвернуцца да Цябе, і вызнаюць імя Тваё, і будуць прасіць і ўмольваць Цябе ў гэтым храме:
34 тады Ты пачуй зь неба, і даруй грэх народу Твайго Ізраіля, і вярні іх у зямлю, якую Ты даў бацькам іхнім.
35 Калі замкнецца неба і ня будзе дажджу за тое, што яны згрэшаць прад Табою, і калі памоляцца на месцы гэтым і вызнаюць імя Тваё і адвернуцца ад грэху свайго, бо Ты ўпакорыў іх,
36 тады пачуй зь неба і даруй грэх рабоў Тваіх і народу Твайго Ізраіля, указаўшы ім добры шлях, па якім ісьці, і пашлі дождж на зямлю Тваю, якую Ты даў народу Твайму ў спадчыну.
37 Ці будзе на зямлі голад, ці будзе пошасьць, ці будзе палючы вецер, іржа, саранча, чэрві, ці няпрыяцель будзе ўціскаць яго на зямлі ягонай, ці будзе якое бедства, якая хвароба;
38 пры ўсякай малітве, пры ўсякім маленьні, якое будзе ад якога-небудзь чалавека ва ўсім народзе Тваім Ізраілі, калі яны адчуюць бедства ў сэрцы сваім і працягнуць рукі свае да храма гэтага,
39 Ты пачуй зь неба, зь месца, дзе Ты ёсьць, і памілуй; зрабі і дай кожнаму паводле шляхоў ягоных, як Ты ўбачыш сэрца ягонае, бо Ты адзін ведаеш сэрца ўсіх сыноў чалавечых;
40 каб яны баяліся Цябе праз усе дні, пакуль жывуць на зямлі, якую Ты даў бацькам нашым.
41 Калі і іншапляменец, які не ад Твайго народу Ізраіля, прыйдзе зь зямлі далёкай дзеля імя Твайго,
42 бо яны пачуюць пра Тваё імя вялікае і пра Тваю руку моцную і пра Тваю мышцу прасьцёртую, і прыйдзе ён і памоліцца каля храма гэтага,
43 пачуй зь неба, зь месца, дзе Ты, і зрабі ўсё, пра што будзе заклікаць да Цябе іншапляменец, каб усе народы зямлі ведалі імя Тваё, каб баяліся Цябе, як народ Твой Ізраіль, каб ведалі, што імем Тваім называецца храм гэты, які я пабудаваў.
44 Калі выйдзе народ Твой на вайну супроць ворага свайго шляхам, якім Ты пашлеш яго, і будзе маліцца Госпаду, павярнуўшыся да горада, які Ты абраў, і да храма, які я пабудаваў імю Твайму,
45 тады пачуй зь неба малітву іхнюю і прашэньне іхняе і зрабі, што трэба ім.
46 Калі яны згрэшаць прад Табою, — бо няма чалавека, які не грашыў бы, — і Ты ўгневаешся на іх, і аддасі іх ворагам, і тыя, што паланілі іх і павядуць іх у няпрыяцельскую зямлю, далёкую альбо блізкую,
47 і калі яны на зямлі, у якой будуць жыць у палоне, увойдуць у сябе і зьвернуцца і будуць маліцца Табе на зямлі тых, што паланілі іх, кажучы: «мы зграшылі, учынілі беззаконьне, мы вінаватыя»,
48 і калі павернуцца да Цябе ўсім сэрцам сваім і ўсёю душою сваёю ў зямлі ворагаў, якія паланілі іх, і будуць маліцца Табе, павярнуўшыся да зямлі сваёй, якую Ты даў бацькам іхнім, да горада, які Ты абраў, і да храма, які я пабудаваў імю Твайму,
49 тады пачуй зь неба, зь месца, дзе Ты, малітву і прашэньне іхняе і зрабі, што трэба ім;
50 і даруй народу Твайму, у чым ён зграшыў прад Табою, і ўсе благія ўчынкі ягоныя, якія ён зрабіў прад Табою, і абудзі спагаду да іх у тых, што паланілі іх, каб яны былі мілажальныя да іх:
51 бо яны — Твой народ і Твой надзел, які Ты вывеў зь Егіпта, з жалезнай печы.
52 Хай будуць вочы Твае адкрытыя на малітву раба Твайго і на малітву народу Твайго Ізраіля, каб чуць іх заўсёды, калі яны будуць заклікаць Цябе,
53 бо Ты аддзяліў іх сабе ў надзел з усіх народаў зямлі, як Ты сказаў праз Майсея, раба Твайго, калі вывеў бацькоў нашых зь Егіпта, Уладыка Госпадзе!
54 Калі Саламон прамовіў усё гэта маленьне і прашэньне да Госпада, тады ўстаў з каленяў ад ахвярніка Гасподняга, а рукі ягоныя былі паднятыя да неба.
55 І стоячы дабраславіў увесь сход Ізраільцянаў, гучным голасам кажучы:
56 дабраславёны Гасподзь, Які даў спакой народу Свайму Ізраілю, як казаў! не засталося нявыкананага ніводнага слова з усіх добрых слоў Яго, якія Ён прамовіў праз раба Свайго Майсея;
57 хай будзе з намі Гасподзь Бог наш, як быў Ён з бацькамі нашымі, хай не пакіне нас,
58 схіляючы да Сябе сэрца наша, каб мы хадзілі па ўсіх шляхах Ягоных і захоўвалі запаведзі Ягоныя і пастановы Ягоныя і законы Ягоныя, якія Ён наказаў бацькам нашым;
59 і хай будуць словы гэтыя, якімі я маліўся прад Госпадам, блізкія да Госпада Бога нашага ўдзень і ўначы, каб Ён рабіў, што трэба рабу Свайму, і што трэба народу Свайму Ізраілю, дзень у дзень,
60 каб усе народы ўведалі, што Гасподзь ёсьць Бог, і няма апрача Яго;
61 хай будзе сэрца ваша цалкам аддадзена Госпаду Богу нашаму, каб хадзіць паводле пастановаў Ягоных і захоўваць запаведзі Ягоныя, як сёньня.
62 І цар і ўсе Ізраільцяне зь ім прынесьлі ахвяру Госпаду.
63 І прынёс Саламон мірную ахвяру, якую прынёс ён Госпаду, дваццаць дзьве тысячы буйнога быдла і сто дваццаць тысяч дробнага быдла. Так асьвяціў храм Госпаду цар і ўсе сыны Ізраілевыя.
64 І ў той самы дзень асьвяціў цар сярэднюю частку двара, які перад храмам Гасподнім, учыніўшы там цэласпаленьне і хлебнае прынашэньне і ўзьнёсшы тлушч мірных ахвяр, бо медны ахвярнік, які прад Госпадам, быў малы пад памяшканьні цэласпаленьня і хлебнага прынашэньня і тлушчу мірных ахвяр.
65 І зрабіў Саламон у гэты час сьвята, і ўвесь Ізраіль зь ім, — вялікі сход, які сышоўся ад уваходу ў Эмат да ракі Егіпецкай прад Госпадам Богам нашым; — сем дзён і яшчэ сем дзён, чатырнаццаць дзён.
66 На восьмы дзень Саламон адпусьціў народ. І дабраславілі цара і пайшлі ў намёты свае, радуючыся і вяселячыся ў сэрцы за ўсё добрае, што зрабіў Гасподзь рабу Свайму Давіду і народу Свайму Ізраілю.
Комментарии МакДональда
Е. Освящение храма (Гл. 8)
8:1−5 Когда строительство храма было завершено, следующим шагом было перенести ковчег завета Господня из района Иерусалима, известного как город Давида или Сион, в храм на горе Мориа. Вероятно, это произошло почти через год после завершения строительства здания (ср. ст. 2 с 3 Царств 6:37−38).
Непосредственно перед праздником кущей был устроен великий всенародный праздник. Священники и левиты принесли ковчег, скинию и священные вещи в храм. Это сопровождалось принесением в жертву множества мелкого и крупного скота.
8:6−9 Ковчег был помещен в Святое Святых. Некоторым образом, мы не понимаем как, головки шестов были видны из святилища пред давиром, но не были видны снаружи, в притворе. Шесты не были убраны, как говорится в переводе Короля Иакова (КИ, ст. 8). В это время единственным содержимым ковчега были две каменные скрижали, содержащие десять заповедей. Мы не знаем, что случилось с сосудом с манной и с расцветшим жезлом Аарона (Евр 9:4).
8:10−11 Когда ковчег (символизирующий Христа) занял свое место, облако славы, обозначающее Божье присутствие, наполнило храм. Священники не могли выполнять свои обязанности, потому что слава Господня наполнила храм Господень.
8:12−13 Когда все было закончено, Соломон обратился к Господу. Бог сказал, что благоволит обитать во мгле. Теперь Соломон построил Ему жилище, в Святом-Святых которого не будет никакого источника света, кроме самой славы Бога.
Со свойственной ему духовной проницательностью, Мэтью Генри так комментирует это:
«Бог готов был выслушать молитву Соломона, и не только выслушать, но и поселиться в этом доме, чтобы все молящиеся могли обращаться к Нему. Но слава Божья явилась в образе облака, темного облака, что значит:
1) Завет Божьего народа был тьмой в сравнении со светом Евангелия, в котором мы все открытым лицом, как в зеркале, взираем на славу Господню.
2) Наше текущее состояние — тьма в сравнении с видением Бога, счастьем небес, где Божья слава будет ничем не скрыта. Сейчас мы можем только сказать, чем Он не является, тогда же мы увидим Его, как Он есть».
8:14−21 Затем царь обратился к народу с благословением. Он напомнил о том, что Бог сдержал обещание о храме, данное Давиду, и выразил свое удовлетворение тем, что ковчег завета наконец занял свое место.
8:22−26 Молитва об освящении храма приводится в стихах 22−53. Прославив Бога за то, что Он не нарушил Своего завета, заключенного с Давидом касательно храма, он попросил исполнить и другой завет, заключенный с Давидом — обещание о том, что на престоле Израилевом всегда будут сыновья Давида.
8:27−30 Хотя Соломон понимал, что ни один земной храм не сможет вместить великого Бога, он просил о том, чтобы Господь признал сей храм и чтобы, когда он или кто-нибудь из народа Израиля будут обращаться там к Богу, Он услышал мольбу и помиловал молящихся.
8:31−53 Далее царь перечисляет конкретные случаи, когда ответ Господа особо необходим.
1. Когда производится суд и от сторон требуются клятвы, вероятно, по причине отсутствия доказательств, Бог должен наказать виновного и вознаградить невинного (ст. 31−32).
2. Когда армия Израиля терпит поражение за то, что народ согрешил, царь просит Бога простить их и вернуть в землю, если они исповедуются в своих грехах (ст. 33−34).
3. Во времена засухи царь просит Бога послать дождь, если люди смирятся и обратятся к Нему с покаянием (ст. 35−36).
4. В случае голода, моровой язвы, палящего ветра, ржавчины, нашествия насекомых, вражеской осады или какого-то другого бедствия царь просит Бога услышать молитвы, обращенные к храму, и помиловать землю (ст. 37−40).
5. Если язычник обратится в иудаизм и помолится Богу, Бога просят ответить на молитву этого прозелита (ст. 41- 43).
6. Соломон молит также о победе на войне, и просит Господа не забывать об этой его мольбе (ст. 44−45).
7. Соломон пророчествует, предвидя время, когда Израиль может попасть в плен согрешив. Он просит Господа прислушаться к покаянным молитвам и сделать так, чтобы пленившие их были милостивы к ним; в конце концов, израильтяне — Его народ, который Он избавил из Египта. Эти стихи исполнились в годы вавилонского плена и последующего возвращения по указу Кира (ст. 46−53).
8:54−61 Обратившись с молением к Господу, Соломон благословил народ, излив красноречивую просьбу Богу о Его присутствии, о силе, позволяющей быть преданным Ему и свидетельствовать о Нем перед всеми народами.
Благословение Соломона, как и остальная его молитва, отражает глубокое понимание великих духовных истин:
1. На Бога можно положиться. «Не осталось неисполненным ни одного слова» (56) — какое свидетельство!
2. Прошлое — гарантия будущего (57). Так как Бог неизменен (см. Евр 13:8), мы можем быть уверены: Он будет таким же по отношению к нам, каким явил Себя ранее (см. Нав 1:5).
3. Человеку нужна помощь Бога, чтобы следовать за Ним (58). Об этом знал Иеремия и объяснил этому причину (см. Иер 10:23; Иер 17:9). Даже побуждения свободной воли человека исходят от Бога — это на самом деле парадокс! Сравните с описанием деятельности Святого Духа в Иоанна 16:8−11.
4. Мы ежедневно нуждаемся в помощи Бога («дабы Он делал, что потребно для раба Своего... изо дня в день», 59). Он никогда не спит и не дремлет (Пс 120:4)!
5. Бог заботится о Своих детях не ради их эгоистичного удовольствия, а чтобы другие могли познать Его (60).
6. Ввиду всего этого, разве можем мы не повиноваться Ему и не хранить Ему верность? (61) (Каждодневные заметки Союза Писания). Эта молитва приводится также во 2 Книге Паралипоменон 6 (см. примечания), с единственным различием: во 2 Паралипоменон Соломон завершает молитву тремя просьбами (2Пар 6:40−42), опущенными в 3 Царств; в 3 Царств Соломон благословляет народ (ст. 54−61). Об этом во 2 книге Паралипоменон не упоминается.
8:62−65 Из большого количества принесенных в жертву животных некоторые были использованы, чтобы накормить громадную толпу собравшихся (ст. 65). Так как медный жертвенник не был достаточно большим, чтобы поместить на нем все жертвы всесожжения и прочее, Соломон освятил среднюю часть двора, чтобы принести там остальные жертвы Господу. Это был большой праздник, полный радости, поклонения и благодарения. Из тысяч закланных животных ни одно не было принесено в жертву за грех.
В это же время Соломон сделал праздник кущей, в котором участвовали израильтяне, собравшиеся с территории от входа в Емаф, на земле Дана, на севере, до реки Египетской, на юге. Праздник освящения храма и праздник кущей отмечали вместе четырнадцать дней.
8:66 Потом народ разошелся по домам, радуясь и веселясь в сердце. Во 2 Паралипоменон 7:9 сказано, что торжественное собрание происходило на «восьмой день», в то время как в стихе 66 говорится, что на «восьмой день» народ отправился по домам. Джон Хейли так согласовывает между собой эти два рассказа:
«Праздник кущей начался пятнадцатого, а закончился двадцать второго числа месяца, завершившись «большим собранием» на «восьмой день» (Лев 23:33−39), после чего Соломон отпустил народ; фактически они отправились по домам на следующее утро, двадцать третьего числа (2Пар 7:10)».