Пераклад Чарняўскага 2017
1 Тады звярнуўся Ісус да людзей і да вучняў Сваіх,
2 кажучы: «На пасадзе Майсеевым заселі кніжнікі і фарысеі.
3 Дык усё, што яны вам скажуць, захоўвайце і рабіце, але паводле ўчынкаў іх не рабіце; бо яны вучаць, а не робяць.
4 Бо яны вяжуць цяжкія і непасільныя бярэмі ды ўскладаюць на плечы людзей, а самі і пальцам сваім не хочуць іх зрушыць.
5 Яны робяць усе свае справы, каб людзі іх бачылі: пашыраюць філактэрыі свае і павялічваюць махры адзення свайго,
6 яны любяць першыя месцы за абедам і першыя лаўкі ў сінагогах,
7 і прывітанні на рынку, ды каб іх людзі называлі: “Рабі, рабі”.
8 Вы ж не называйце сябе рабі, бо адзін ваш Вучыцель — Хрыстос, а вы ўсе — браты.
9 Ані айцом сабе не называйце нікога на зямлі, бо адзін Айцец ваш, Які ў небе.
10 Ані настаўнікамі не называйце сябе, бо адзін ваш Настаўнік — Хрыстос.
11 Хто большы з вас — будзе вашым паслугачом.
12 Бо хто сябе ўзвышае, той будзе прыніжаны, а хто сябе прыніжае, будзе ўзвышаны.
13 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, што зачыняеце Валадарства Нябеснае перад людзьмі. Вы і самі не ўваходзіце, і тым, што ўваходзяць, не дазваляеце ўвайсці.
14 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, што паядаеце дамы ўдоў і крывадушна доўга моліцеся: за гэта прымеце тым большае асуджэнне.
15 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, што аб’язджаеце мора і сушу, каб зрабіць хоць аднаго празелітам. А калі ім станецца, вы робіце яго сынам пекла, удвая горшым за сябе.
16 Гора вам, сляпыя правадыры, што кажаце: “Хто прысягае святыняй, гэта нічога, а калі хто прысягае золатам святыні, той вінаваты”.
17 Неразумныя і сляпыя! Што ж большае: золата ці святыня, якая асвячае золата?
18 І: “Хто прысягае ахвярнікам, гэта нічога, а хто прысягае ахвярай, што на ім, той вінаваты”.
19 Неразумныя і сляпыя! Што ж большае: ахвяра ці ахвярнік, які асвячае ахвяру?
20 Дык вось, хто прысягае ахвярнікам, прысягае ім ды ўсім, што на ім.
21 І хто прысягае святыняй, той прысягае ёй ды Тым, Хто ў ёй самой жыве.
22 А хто прысягае небам, прысягае пасадам Божым і Тым, Хто сядзіць на ім.
23 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, што бераце дзесяціну з мяты, кропу і кмену, а не звярнулі ўвагі на тое, што важнейшае ў законе: суд, міласэрнасць і веру. Гэта належала зрабіць і таго не пакідаць.
24 Сляпыя правадыры, што працэджваеце камара, а праглынаеце вярблюда!
25 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, бо абмываеце тое, што звонку чары і місы, а ўнутры поўныя здзерства ды нячыстасці.
26 Фарысей сляпы! Ачысці перш знутры чару і місу, каб і тое, што звонку, стала чыстым.
27 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, бо вы падобныя да магіл пабеленых, што звонку выглядаюць прыгожымі, а ўнутры поўныя касцей мёртвых і ўсякай брыдоты.
28 Так і вы звонку здаецеся людзям справядлівымі, а ўнутры поўныя крывадушнасці і беззаконня.
29 Гора вам, кніжнікі і фарысеі, крывадушнікі, што будуеце магілы прарокам і аздабляеце помнікі справядлівым,
30 і кажаце: “Каб мы жылі ў дні бацькоў нашых, не былі б саўдзельнікамі іх у праліванні крыві прарокаў”.
31 І так вы самі сведчыце, што вы — сыны тых, што забілі прарокаў.
32 І вы дапаўняйце мерку бацькоў вашых.
33 Змеі, гадзючыя вырадкі! Як жа вы пазбегнеце пякельнага прысуду?
34 Таму вось Я пасылаю да вас прарокаў, і мудрых, і кніжнікаў, і адных з іх вы заб’яце і ўкрыжуеце, а іншых будзеце бічаваць у сінагогах вашых ды будзеце гнаць іх з горада ў горад,
35 аж спадзе на вас уся кроў справядлівых, што разліта па зямлі, ад крыві справядлівага Абэля аж да крыві Захарыі, сына Барахіі, якога вы забілі між святыняй і ахвярнікам.
36 Сапраўды кажу вам: спадзе гэта ўсё на пакаленне гэтае.
37 Ерузалім, Ерузалім, што забіваеш прарокаў ды камянуеш тых, якія да цябе пасланы. Колькі разоў хацеў Я сабраць сыноў тваіх, як кураводка збірае пісклянят сваіх пад крылы, а ты не захацеў.
38 Вось, застаецца вам дом ваш пусты.
39 Бо кажу вам: “Не ўбачыце Мяне датуль, пакуль не скажаце: «“Дабраславёны, Хто прыходзіць у імя Госпада”».
Новой Женевской Библии
23:1−39 Некоторые полагают, что эта глава — еще одна речь Иисуса (тогда получается 6 речей, а не 5; см. Введение: Характерные особенности и темы) или же часть Его эсхатологической речи в гл. 24−25. Как бы то ни было, она не заканчивается фразой «И когда Иисус окончил...», и, в отличие от других пяти, в конце Иисус обращается к Своим противникам. Скорее, ее следует воспринимать как часть повествования, отражающую пророческое служение Христа («Горе вам, вожди слепые...»; см. ком. к 23:13−36). Однако она связана и со следующей речью, т.к. объясняет причину осуждения Иерусалима.
23:2 на Моисеевом седалище. Хотя Иисус везде осуждает книжников и фарисеев за то, что в исполнении закона они придерживаются человеческих, устных традиций и казуистическими доводами уклоняются от духа закона (ст. 13−32; 15:1−9), здесь Он признает, что они вправе занимать места учителей закона (Втор 17:8−13).
23:4 См. статью «Законничество».
23:8−10 Запрещая называть кого-нибудь «учителем» (ст. 8), «отцом» (ст. 9) и «наставником» (букв.: «вождем», «тем, кто ведет», ст. 10), Иисус не отменяет иерархической структуры в Церкви или обращения по должности (см. Деян 20:17; 1Кор 9:1; 1Тим 3:1, 2, 8, 12; Тит 1:5−7). Он, скорее, предостерегает против искушения присвоить людям ту власть и те прерогативы, которые принадлежат одному только Богу.
23:13−36 В Евангелии Луки (11:37−54) Иисус прежде этого шесть раз провозгласил: «Горе вам...» Данная серия из семи «горе вам...» имеет форму пророческого провозглашения. Бог, в соответствии с постановлениями завета, начинает тяжбу против Своего народа и возвещает, что проклятия эти непременно сбудутся. (Ср. Ис 5:8−23; Ав. 2:6−20). Пророчества эти — не приговор, они вызваны тем, что Бог печется о Своем народе и ждет от него покаяния (ст. 37−39).
23:13 лицемеры. См. ком. к 6:2.
затворяете Царство Небесное. Книжники и фарисеи отвращали людей от Христа и Его правды. Ученики должны совершать обратное, открыто провозглашая Евангелие.
23:15 геенны. См. ком. к 5:22. Людей обращали не в иудейство, а в фарисейство, в законничество, чем лишали возможности обрести ту праведность, которую дает вера.
23:16 если кто поклянется. См. 5:33−37. Казуистичность клятв напоминает детское обещание, когда ребенок дает слово, тайком скрестив пальцы. Бог хочет, чтобы дети Его были абсолютно правдивы (5:37).
23:24 комара... верблюда. Комар был самым мелким из нечистых животных, верблюд — самым крупным. На арамейском здесь игра слов, имеющих сходное звучание.
23:26 См. 15:11.
23:35 Преследуя Христа, фарисеи отождествили себя со своими предшественниками — убийцами. Примечательно, что Иисус говорит: «Захарии... которого вы убили».
от Авеля... до... Захарии. Авель — первый человек, которого убили за праведность (Быт 4:8). Кто такой Захария, не совсем ясно, в каждой гипотезе — свои трудности. Наиболее вероятны следующие: 1) пророк (Зах 1:1), сын Варахиин; однако неизвестно, был ли он убит; 2) Захария, сын Варуха, убитый зилотами и упоминаемый у Иосифа Флавия («Иудейская война», 4:334−44); он был убит в храме или около храма, но, вероятно, не между храмом и жертвенником; 3) Захария, сын Иодая, последний из мучеников, упоминаемых ВЗ, согласно еврейскому расположению книг Библии (2Пар 24:20−22). Он был убит во дворе храма по приказу царя Иоаса.
Если бы не слова «сына Варахиина», последняя гипотеза была бы самой вероятной; тогда фраза «от Авеля... до Захарии» обозначала бы «от первого до последнего мученика в еврейском каноне». Можно предположить, что слова эти добавил ранний переписчик (у Луки они отсутствуют).
23:36 Наказание «рода сего» — разрушение Иерусалима и храма в 70 г. по Р.Х. (см. ком. к 24:34).
23:39 не увидите Меня... доколе. Некоторые толкуют эти слова как обещание обращения иудеев в конце времен (Рим 11:25−32), хотя у Матфея, судя по контексту, речь идет, скорее, о суде над народом израильским и о даровании завета Израилю духовному, в который войдут и язычники, и верные иудеи (ст. 38, ср. 21:43).