3 Царств 1 глава

Третья книга Царств
Перевод Десницкого → Пераклад Васіля Сёмухі

 
 

Когда царь Давид состарился, он не мог согреться, сколько ни покрывали его одеждами.
 
І цар Давід састарыўся, увайшоў у сталы век, дык накрывалі яго вопраткай, але ня мог сагрэцца.

Сказали ему слуги его: «Пусть поищут для господина нашего царя юную деву, чтобы она предстала перед царем — будет она заботиться о царе и возлежать у тебя на груди, и так согреется господин наш царь».
 
І сказалі яму слугі ягоныя: няхай пашукаюць гаспадару нашаму цару маладую дзяўчыну, каб яна стаяла перад царом і хадзіла за ім і ляжала зь ім, — і будзе цёпла гаспадару нашаму цару.

Искали юную красавицу по всем пределам Израиля и нашли Авишагу из Шунема. Ее и привели к царю.
 
І шукалі прыгожую дзяўчыну ва ўсіх межах Ізраільскіх, і знайшлі Авісагу Сунаміцянку, і прывялі яе да цара.

Девушка была очень красива, она стала ухаживать за царем и служить ему, но царь ее так и не познал.
 
Дзяўчына была вельмі прыгожая, і хадзіла яна за царом і прыслужвала яму; але цар не спазнаў яе.

Адония, сын Хаггит, с гордостью говорил: «Это мне быть царем!» Он завел себе колесницу, всадников и пятьдесят стражников, которые бежали впереди него.
 
Аданія, сын Агіты, заганарыўшыся, казаў: я буду царом. І завёў сабе калясьніцы і коньнікаў і пяцьдзясят чалавек скараходаў.

Но отец его Давид ни разу не упрекнул его, не спросил: «Что это ты делаешь?» Он был очень красив с виду и родился сразу после Авшалома.
 
А бацька ніколі не назаляўся яму пытаньнем: навошта ты гэта робіш? А ён быў вельмі прыгожы і нарадзіўся ў яго пасьля Авэсалома.

Он сговорился с Йоавом, сыном Церуи, и со священником Эвьятаром, так что они были на стороне Адонии.
 
І раіўся ён зь Ёавам, сынам Саруіным, і з Авіятарам сьвятаром, і яны дапамагалі Аданію.

Но священник Цадок и Беная, сын Ехояды, и пророк Натан, и Шими, и Реи, и богатыри, что были у Давида — они были не за Адонию.
 
Але сьвятар Садок і Ванэя, сын Ёдаеў, і прарок Натан, і Сэмэй, і Рысій, і мацакі Давідавыя ня былі на баку Аданіі.

Адония стал приносить в жертву овец, волов и тельцов у камня Зохелет, что около Эйн-Рогеля. Он пригласил на празднество всех своих братьев, царских сыновей, и всех иудеев, служивших царю.
 
І закалоў Аданія авечак і валоў і цялят каля каменя Захэлэт, што каля крыніцы Рагэль, і запрасіў усіх братоў сваіх, сыноў цара, з усімі Юдэямі, якія служылі ў цара.

Но он не пригласил пророка Натана, Бенайю, тех богатырей и брата своего Соломона.
 
А прарока Натана і Ванэю, і тых мацакоў, і Саламона, брата свайго, не запрасіў.

Тогда Натан сказал Бат-Шеве, матери Соломона: «Ты ведь слышала, что царем провозгласил себя Адония, сын Хаггит, а господин наш Давид и не знает об этом?
 
Тады Натан сказаў Вірсавіі, маці Саламонавай, кажучы: ці чула ты, што Аданія, сын Агітын, зрабіўся царом, а гаспадар наш Давід, ня ведае пра тое?

Вот что я посоветую тебе теперь, чтобы тебе спасти свою жизнь и жизнь сына своего Соломона!
 
Цяпер, вось, я раю табе: ратуй жыцьцё тваё і жыцьцё сына твайго Саламона.

Ступай к царю Давиду и скажи ему: “Разве не клялся ты, господин мой царь, своей служанке, что сын твой Соломон станет царем после тебя и воссядет на престоле твоем — отчего же царем стал Адония?”»
 
Ідзі і ўвайдзі да цара Давіда і скажы яму: ці не прысягаўся ты, гаспадару мой цар, рабыні тваёй, кажучы: сын твой Саламон будзе царом пасьля мяне, і ён сядзе на троне маім? Чаму ж зацараваў Аданія?

И еще до того, как ты закончишь говорить с царем, войду я, чтобы подтвердить справедливость слов твоих».
 
І вось, калі ты яшчэ будзеш гаварыць з царом, увайду і я сьледам за табою і дапоўню словы твае.

Бат-Шева отправилась к царю во внутреннюю комнату — царь был тогда очень стар, и ему прислуживала Авишага из Шунема.
 
Вірсавія пайшла да цара ў спальню; цар быў вельмі стары, і Авісага Сунаміцянка прыслужвала цару;

Бат-Шева поклонилась царю и пала пред ним ниц, и царь спросил: «Что у тебя?»
 
і нахілілася Вірсавія і пакланілася цару; і сказаў цар: што табе?

Она ответила ему: «Господин мой, ты клялся своей служанке Господом, Богом твоим, что сын твой Соломон будет царем после тебя и воссядет на престоле твоем.
 
Яна сказала яму: гаспадару мой цару! ты прысягаў рабе тваёй Госпадам Богам тваім: сын твой Саламон будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім.

Но теперь уже воцарился Адония — а ты, господин мой царь, даже и не знаешь.
 
А цяпер, вось, Аданія зацараваў, і ты, гаспадару мой цару, ня ведаеш пра тое.

Он принес в жертву множество волов и овец, пригласив всех сыновей царских, и священника Эвьятара, и военачальника Йоава, но слугу твоего Соломона не пригласил.
 
І закалоў ён многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і сьвятара Авіятара і ваеначальніка Ёава: а Саламона, раба твайго, не запрасіў.

И теперь, господин мой царь, очи всего Израиля взирают на тебя: объяви же, кто воссядет на престоле господина моего царя после тебя!
 
А ты, гаспадару мой, — цар, і вочы ўсіх Ізраільцянаў глядзяць на цябе, каб ты абвясьціў ім, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго;

А не то, едва господин мой царь приложится к отцам своим, меня и сына моего Соломона сделают виновными».
 
інакш, калі гаспадар мой цар спачне з бацькамі сваімі, упадзе віна на мяне і на сына майго Саламона.

Пока она еще говорила с царем, вошел пророк Натан.
 
Калі яна яшчэ гаварыла з царом, прыйшоў і прарок Натан.

Царю объявили: «Вот пророк Натан!» И он вошел к царю и поклонился ему лицом до земли.
 
І сказалі цару, кажучы: вось, Натан прарок. І ўвайшоў ён да цара і пакланіўся цару тварам да зямлі.

Натан сказал: «Господин мой царь! Говорил ли ты, что Адония будет царем после тебя и воссядет на престоле твоем?
 
І сказаў Натан: гаспадару мой цар! ці сказаў ты: Аданія будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім?

А он ныне отправился приносить в жертву волов, и пригласил сыновей царских, и военачальников, и священника Эвьятара, и вот они пируют перед ним, и провозглашают: “Да здравствует царь Адония!”
 
Бо ён сёньня сышоў і закалоў многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і ваеначальнікаў і сьвятара Авіятара, і вось, яны ядуць і п’юць у яго і кажуць: хай жыве цар Аданія!

А меня, твоего слугу, и священника Цадока, и Бенаю, сына Ехояды, и слугу твоего Соломона не пригласил.
 
А мяне, раба твайго, і сьвятара Садока, і Ванэю, сына Ёдаевага, і Саламона, раба твайго, не запрасіў.

Если же все это сталось по воле господина моего царя, отчего же ты не поведал слуге своему, кто воссядет на престоле твоем после тебя?»
 
Ці ня сталася гэта па волі гаспадара майго цара, і чаму ты не адкрыў рабу твайму, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго?

Тогда царь сказал: «Позовите мне Бат-Шеву». Она вошла к царю и встала прямо перед ним.
 
І адказаў цар Давід і сказаў: паклічце да мяне Вірсавію. І ўвайшла яна і стала перад царом.

И царь произнес клятву: «Жив Господь, избавивший жизнь мою от всякой беды!
 
І прысягаў цар і сказаў: жывы Гасподзь, Які выбаўляе душу маю ад усякай бяды!

Я клялся тебе Господом, Богом Израилевым, говоря, что сын твой Соломон будет царем после меня и воссядет на моем престоле вместо меня — это я и исполню в сей же день!»
 
як я прысягаў табе Госпадам Богам Ізраілевым, кажучы, што Саламон, сын твой, будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім замест мяне, так я і зраблю гэта сёньня.

Бат-Шева пала лицом на землю и поклонилась царю, сказав: «Да живет господин мой, царь Давид, вечно!»
 
І нахілілася Вірсавія тварам да зямлі, і пакланілася цару, і сказала: хай жыве гаспадар мой цар Давід вечна!

Тогда царь Давид велел собрать к нему священника Цадока, пророка Натана и Бенаю, сына Ехояду. И они предстали перед царем.
 
І сказаў цар Давід: клікніце мне сьвятара Садока і прарока Натана і Ванэю, сына Ёдаевага. І ўвайшлі яны да цара.

Царь приказал им: «Возьмите с собой слуг своего господина, посадите на моего мула сына моего Соломона и ступайте с ним в Гихон.
 
І сказаў ім цар: вазьмеце з сабою слуг гаспадара вашага і пасадзеце Саламона, сына майго, на мула майго, і зьвядзеце яго ў Гіён,

И пусть там священник Цадок и пророк Натан помажут его в цари над Израилем, протрубят в рог и провозгласят: “Да здравствует царь Соломон!”
 
і хай памажа яго там Садок сьвятар і Натан прарок у цара над Ізраілем, і затрубеце ў трубу і абвясьцеце: хай жыве цар Саламон!

Потом возвращайтесь вместе с ним, и пусть он сядет на мой престол. Это ему быть царем после меня, ему я судил быть правителем над Израилем и Иудой».
 
Потым прывядзеце яго назад, і ён прыйдзе і сядзе на троне маім; ён будзе цараваць замест мяне; яму запавядаў я быць правадыром Ізраіля і Юды.

Беная, сын Ехояды, отвечал царю так: «Аминь! Да приговорит так и Господь, Бог господина моего царя!
 
І адказваў Ванэя, сын Ёдаеў, цару і сказаў: амін, — хай скажа так Гасподзь Бог гаспадара майго цара:

Как был Господь с господином моим царем, так да будет он и с Соломоном. И пусть Господь возвеличит его престол более, чем престол господина моего, царя Давида».
 
як быў Гасподзь Бог з гаспадаром маім царом, так хай будзе Ён з Саламонам і хай узвысіць трон ягоны вышэй за трон гаспадара майго цара Давіда!

И отправились тогда священник Цадок и пророк Натан, и Беная, сын Ехояды, и керетиты с пелетитами, и посадили они Соломона на мула царя Давида и привезли его в Гихон.
 
І пайшлі Садок сьвятар і Натан прарок і Ванэя, сын Ёдая, Хэлэтэі і Фэлэтэі, і пасадзіла Саламона на мула цара Давіда, і павялі яго ў Гіён.

Священник Цадок взял рог с елеем из Скинии, помазал Соломона, протрубил в рог и весь народ провозгласил: «Да здравствует царь Соломон!»
 
І ўзяў Садок сьвятар рог з алеем з скініі і памазаў Саламона. І затрубілі ў трубу, і ўвесь народ усклікаў: хай жыве цар Саламон!

За ним последовал весь народ, и при этом народ играл на флейтах и вовсю радовался, так что земля расседалась от этого шума.
 
І ўвесь народ праводзіў Саламона, і іграў народ на жалейках і вельмі радаваўся, так што зямля расьсядалася ад крыкаў яго.

Это услышали Адония и те, кто был к нему приглашен, едва они закончили пировать. Йоав услышал, как трубили в рог, и спросил: «Что это за шум и волнение в городе?»
 
І пачуў Аданія і ўсе запрошаныя ім, як толькі перасталі есьці; а Ёаў, пачуўшы гук трубы, сказаў: з чаго гэты шум расхваляванага горада?

Еще он не закончил спрашивать, как вошел Йонатан, сын Эвьятара. Адония сказал: «Входи! Ты достойный человек и наверняка несешь добрую весть».
 
Яшчэ ён гаварыў, як прыйшоў Ёнатан, сын сьвятара Авіятара. І сказаў Аданія: увайдзі; ты — сумленны чалавек і нясеш добрую вестку.

Но Йонатан отвечал Адонии: «О нет! Господин наш царь Давид сделал царем Соломона.
 
І адказваў Ёнатан і сказаў Аданію: так, гаспадар наш цар паставіў Саламона царом;

Царь послал с ним священника Цадока, пророка Натана и Бенаю, сына Ехояды, и керетитов с пелетитами. Они посадили его на царского мула,
 
і паслаў цар зь ім Садока сьвятара і Натана прарока, і Ванэю, сына Ёдая, і Хэлэтэяў і Фэлэтэяў, і яны пасадзілі яго на мула царскага;

а священник Цадок и пророк Натан помазали его в Гихоне, и торжественно вернулись оттуда — вот что за шум ты слышал в городе.
 
і памазалі яго Садок сьвятар і Натан прарок у цара ў Гіёне, і адтуль выправіліся з радасьцю, і прыйшоў у рух горад. Вось чаго шум, які вы чуеце.

К тому же Соломон воссел на царский престол,
 
І Саламон ужо сеў на царскім троне.

и царские слуги приходили благословить господина нашего царя Давида с такими словами: “Да прославит Господь имя Соломона превыше твоего имени, да возвеличит его престол превыше твоего престола!” И царь, лежа на постели, присоединился к их мольбе.
 
І слугі цара прыходзілі павіншаваць гаспадара нашага цара Давіда, кажучы: Бог твой няхай праславіць імя Саламона больш за тваё імя і хай узвысіць трон ягоны вышэй за твой трон. І пакланіўся цар на ложку сваім,

Так и говорил царь: “Благословен Господь, Бог Израилев, который даровал мне ныне наследника на престоле, и очи мои видели это!”»
 
і сказаў цар так: дабраславёны Гасподзь Бог Ізраілеў, Які сёньня даў ад семя майго пасаджанага на троне маім, і вочы мае бачаць гэта!

Тогда в испуге вскочили все, кто был приглашен к Адонии, и разбежались каждый своей дорогой.
 
Тады спалохаліся і ўсталі ўсе запрошаныя, якія былі ў Аданіі, і пайшлі кожны сваёй дарогаю.

Адония устрашился Соломона, отправился к жертвеннику и ухватился за его рога.
 
А Аданія, баючыся Саламона, устаў і пайшоў і ўхапіўся за рогі ахвярніка.

Соломону донесли, что Адония испугался царя Соломона и держится за рога жертвенника, приговаривая: «Пусть теперь же поклянется царь Соломон, что не казнит слугу своего мечом!»
 
І данесьлі Саламону, кажучы: вось, Аданія баіцца цара Саламона, і вось, ён трымаецца за рогі ахвярніка, кажучы: хай прысягне мне цяпер цар Саламон, што ён не заб’е раба свайго мечам.

Соломон ответил: «Если будет вести себя достойно, и волос не упадет с головы его на землю, а если обнаружится за ним некое зло — умрет».
 
І сказаў Саламон: калі ён будзе чалавекам сумленным, дык ніводзін волас ягоны не ўпадзе на зямлю; калі ж знойдзецца ў ім падступства, дык памрэ.

Царь Соломон послал за ним, и его привели от жертвенника. Он поклонился царю Соломону, и Соломон сказал ему: «ступай домой».
 
І паслаў Саламон, і прывялі яго ад ахвярніка. І ён прыйшоў і пакланіўся цару Саламону. І сказаў яму Саламон: ідзі ў дом свой.

Примечания:

 
 
Пераклад Васіля Сёмухі
53 У друкаванай версіі: «да ахвярніка», замест «ад ахвярніка».
 


2007–2024. Сделано с любовью для любящих и ищущих Бога. Если у вас есть вопросы или пожелания, то пишите нам: bible-man@mail.ru.