1 Kings 1 глава

1 Kings
New Living Translation → Пераклад Васіля Сёмухі

King David was now very old, and no matter how many blankets covered him, he could not keep warm.

І цар Давід састарыўся, увайшоў у сталы век, дык накрывалі яго вопраткай, але ня мог сагрэцца.

So his advisers told him, “Let us find a young virgin to wait on you and look after you, my lord. She will lie in your arms and keep you warm.”

І сказалі яму слугі ягоныя: няхай пашукаюць гаспадару нашаму цару маладую дзяўчыну, каб яна стаяла перад царом і хадзіла за ім і ляжала зь ім, — і будзе цёпла гаспадару нашаму цару.

So they searched throughout the land of Israel for a beautiful girl, and they found Abishag from Shunem and brought her to the king.

І шукалі прыгожую дзяўчыну ва ўсіх межах Ізраільскіх, і знайшлі Авісагу Сунаміцянку, і прывялі яе да цара.

The girl was very beautiful, and she looked after the king and took care of him. But the king had no sexual relations with her.

Дзяўчына была вельмі прыгожая, і хадзіла яна за царом і прыслужвала яму; але цар не спазнаў яе.

About that time David’s son Adonijah, whose mother was Haggith, began boasting, “I will make myself king.” So he provided himself with chariots and charioteers and recruited fifty men to run in front of him.

Аданія, сын Агіты, заганарыўшыся, казаў: я буду царом. І завёў сабе калясьніцы і коньнікаў і пяцьдзясят чалавек скараходаў.

Now his father, King David, had never disciplined him at any time, even by asking, “Why are you doing that?” Adonijah had been born next after Absalom, and he was very handsome.

А бацька ніколі не назаляўся яму пытаньнем: навошта ты гэта робіш? А ён быў вельмі прыгожы і нарадзіўся ў яго пасьля Авэсалома.

Adonijah took Joab son of Zeruiah and Abiathar the priest into his confidence, and they agreed to help him become king.

І раіўся ён зь Ёавам, сынам Саруіным, і з Авіятарам сьвятаром, і яны дапамагалі Аданію.

But Zadok the priest, Benaiah son of Jehoiada, Nathan the prophet, Shimei, Rei, and David’s personal bodyguard refused to support Adonijah.

Але сьвятар Садок і Ванэя, сын Ёдаеў, і прарок Натан, і Сэмэй, і Рысій, і мацакі Давідавыя ня былі на баку Аданіі.

Adonijah went to the Stone of Zoheletha near the spring of En-rogel, where he sacrificed sheep, cattle, and fattened calves. He invited all his brothers — the other sons of King David — and all the royal officials of Judah.

І закалоў Аданія авечак і валоў і цялят каля каменя Захэлэт, што каля крыніцы Рагэль, і запрасіў усіх братоў сваіх, сыноў цара, з усімі Юдэямі, якія служылі ў цара.

But he did not invite Nathan the prophet or Benaiah or the king’s bodyguard or his brother Solomon.

А прарока Натана і Ванэю, і тых мацакоў, і Саламона, брата свайго, не запрасіў.

Then Nathan went to Bathsheba, Solomon’s mother, and asked her, “Haven’t you heard that Haggith’s son, Adonijah, has made himself king, and our lord David doesn’t even know about it?

Тады Натан сказаў Вірсавіі, маці Саламонавай, кажучы: ці чула ты, што Аданія, сын Агітын, зрабіўся царом, а гаспадар наш Давід, ня ведае пра тое?

If you want to save your own life and the life of your son Solomon, follow my advice.

Цяпер, вось, я раю табе: ратуй жыцьцё тваё і жыцьцё сына твайго Саламона.

Go at once to King David and say to him, ‘My lord the king, didn’t you make a vow and say to me, “Your son Solomon will surely be the next king and will sit on my throne”? Why then has Adonijah become king?’

Ідзі і ўвайдзі да цара Давіда і скажы яму: ці не прысягаўся ты, гаспадару мой цар, рабыні тваёй, кажучы: сын твой Саламон будзе царом пасьля мяне, і ён сядзе на троне маім? Чаму ж зацараваў Аданія?

And while you are still talking with him, I will come and confirm everything you have said.”

І вось, калі ты яшчэ будзеш гаварыць з царом, увайду і я сьледам за табою і дапоўню словы твае.

So Bathsheba went into the king’s bedroom. (He was very old now, and Abishag was taking care of him.)

Вірсавія пайшла да цара ў спальню; цар быў вельмі стары, і Авісага Сунаміцянка прыслужвала цару;

Bathsheba bowed down before the king. “What can I do for you?” he asked her.

і нахілілася Вірсавія і пакланілася цару; і сказаў цар: што табе?

She replied, “My lord, you made a vow before the LORD your God when you said to me, ‘Your son Solomon will surely be the next king and will sit on my throne.’

Яна сказала яму: гаспадару мой цару! ты прысягаў рабе тваёй Госпадам Богам тваім: сын твой Саламон будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім.

But instead, Adonijah has made himself king, and my lord the king does not even know about it.

А цяпер, вось, Аданія зацараваў, і ты, гаспадару мой цару, ня ведаеш пра тое.

He has sacrificed many cattle, fattened calves, and sheep, and he has invited all the king’s sons to attend the celebration. He also invited Abiathar the priest and Joab, the commander of the army. But he did not invite your servant Solomon.

І закалоў ён многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і сьвятара Авіятара і ваеначальніка Ёава: а Саламона, раба твайго, не запрасіў.

And now, my lord the king, all Israel is waiting for you to announce who will become king after you.

А ты, гаспадару мой, — цар, і вочы ўсіх Ізраільцянаў глядзяць на цябе, каб ты абвясьціў ім, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго;

If you do not act, my son Solomon and I will be treated as criminals as soon as my lord the king has died.”

інакш, калі гаспадар мой цар спачне з бацькамі сваімі, упадзе віна на мяне і на сына майго Саламона.

While she was still speaking with the king, Nathan the prophet arrived.

Калі яна яшчэ гаварыла з царом, прыйшоў і прарок Натан.

The king’s officials told him, “Nathan the prophet is here to see you.” Nathan went in and bowed before the king with his face to the ground.

І сказалі цару, кажучы: вось, Натан прарок. І ўвайшоў ён да цара і пакланіўся цару тварам да зямлі.

Nathan asked, “My lord the king, have you decided that Adonijah will be the next king and that he will sit on your throne?

І сказаў Натан: гаспадару мой цар! ці сказаў ты: Аданія будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім?

Today he has sacrificed many cattle, fattened calves, and sheep, and he has invited all the king’s sons to attend the celebration. He also invited the commanders of the army and Abiathar the priest. They are feasting and drinking with him and shouting, ‘Long live King Adonijah!’

Бо ён сёньня сышоў і закалоў многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і ваеначальнікаў і сьвятара Авіятара, і вось, яны ядуць і п’юць у яго і кажуць: хай жыве цар Аданія!

But he did not invite me or Zadok the priest or Benaiah or your servant Solomon.

А мяне, раба твайго, і сьвятара Садока, і Ванэю, сына Ёдаевага, і Саламона, раба твайго, не запрасіў.

Has my lord the king really done this without letting any of his officials know who should be the next king?”

Ці ня сталася гэта па волі гаспадара майго цара, і чаму ты не адкрыў рабу твайму, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго?

King David responded, “Call Bathsheba!” So she came back in and stood before the king.

І адказаў цар Давід і сказаў: паклічце да мяне Вірсавію. І ўвайшла яна і стала перад царом.

And the king repeated his vow: “As surely as the LORD lives, who has rescued me from every danger,

І прысягаў цар і сказаў: жывы Гасподзь, Які выбаўляе душу маю ад усякай бяды!

your son Solomon will be the next king and will sit on my throne this very day, just as I vowed to you before the LORD, the God of Israel.”

як я прысягаў табе Госпадам Богам Ізраілевым, кажучы, што Саламон, сын твой, будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім замест мяне, так я і зраблю гэта сёньня.

Then Bathsheba bowed down with her face to the ground before the king and exclaimed, “May my lord King David live forever!”

І нахілілася Вірсавія тварам да зямлі, і пакланілася цару, і сказала: хай жыве гаспадар мой цар Давід вечна!

Then King David ordered, “Call Zadok the priest, Nathan the prophet, and Benaiah son of Jehoiada.” When they came into the king’s presence,

І сказаў цар Давід: клікніце мне сьвятара Садока і прарока Натана і Ванэю, сына Ёдаевага. І ўвайшлі яны да цара.

the king said to them, “Take Solomon and my officials down to Gihon Spring. Solomon is to ride on my own mule.

І сказаў ім цар: вазьмеце з сабою слуг гаспадара вашага і пасадзеце Саламона, сына майго, на мула майго, і зьвядзеце яго ў Гіён,

There Zadok the priest and Nathan the prophet are to anoint him king over Israel. Blow the ram’s horn and shout, ‘Long live King Solomon!’

і хай памажа яго там Садок сьвятар і Натан прарок у цара над Ізраілем, і затрубеце ў трубу і абвясьцеце: хай жыве цар Саламон!

Then escort him back here, and he will sit on my throne. He will succeed me as king, for I have appointed him to be ruler over Israel and Judah.”

Потым прывядзеце яго назад, і ён прыйдзе і сядзе на троне маім; ён будзе цараваць замест мяне; яму запавядаў я быць правадыром Ізраіля і Юды.

“Amen!” Benaiah son of Jehoiada replied. “May the LORD, the God of my lord the king, decree that it happen.

І адказваў Ванэя, сын Ёдаеў, цару і сказаў: амін, — хай скажа так Гасподзь Бог гаспадара майго цара:

And may the LORD be with Solomon as he has been with you, my lord the king, and may he make Solomon’s reign even greater than yours!”

як быў Гасподзь Бог з гаспадаром маім царом, так хай будзе Ён з Саламонам і хай узвысіць трон ягоны вышэй за трон гаспадара майго цара Давіда!

So Zadok the priest, Nathan the prophet, Benaiah son of Jehoiada, and the king’s bodyguardb took Solomon down to Gihon Spring, with Solomon riding on King David’s own mule.

І пайшлі Садок сьвятар і Натан прарок і Ванэя, сын Ёдая, Хэлэтэі і Фэлэтэі, і пасадзіла Саламона на мула цара Давіда, і павялі яго ў Гіён.

There Zadok the priest took the flask of olive oil from the sacred tent and anointed Solomon with the oil. Then they sounded the ram’s horn and all the people shouted, “Long live King Solomon!”

І ўзяў Садок сьвятар рог з алеем з скініі і памазаў Саламона. І затрубілі ў трубу, і ўвесь народ усклікаў: хай жыве цар Саламон!

And all the people followed Solomon into Jerusalem, playing flutes and shouting for joy. The celebration was so joyous and noisy that the earth shook with the sound.

І ўвесь народ праводзіў Саламона, і іграў народ на жалейках і вельмі радаваўся, так што зямля расьсядалася ад крыкаў яго.

Adonijah and his guests heard the celebrating and shouting just as they were finishing their banquet. When Joab heard the sound of the ram’s horn, he asked, “What’s going on? Why is the city in such an uproar?”

І пачуў Аданія і ўсе запрошаныя ім, як толькі перасталі есьці; а Ёаў, пачуўшы гук трубы, сказаў: з чаго гэты шум расхваляванага горада?

And while he was still speaking, Jonathan son of Abiathar the priest arrived. “Come in,” Adonijah said to him, “for you are a good man. You must have good news.”

Яшчэ ён гаварыў, як прыйшоў Ёнатан, сын сьвятара Авіятара. І сказаў Аданія: увайдзі; ты — сумленны чалавек і нясеш добрую вестку.

“Not at all!” Jonathan replied. “Our lord King David has just declared Solomon king!

І адказваў Ёнатан і сказаў Аданію: так, гаспадар наш цар паставіў Саламона царом;

The king sent him down to Gihon Spring with Zadok the priest, Nathan the prophet, and Benaiah son of Jehoiada, protected by the king’s bodyguard. They had him ride on the king’s own mule,

і паслаў цар зь ім Садока сьвятара і Натана прарока, і Ванэю, сына Ёдая, і Хэлэтэяў і Фэлэтэяў, і яны пасадзілі яго на мула царскага;

and Zadok and Nathan have anointed him at Gihon Spring as the new king. They have just returned, and the whole city is celebrating and rejoicing. That’s what all the noise is about.

і памазалі яго Садок сьвятар і Натан прарок у цара ў Гіёне, і адтуль выправіліся з радасьцю, і прыйшоў у рух горад. Вось чаго шум, які вы чуеце.

What’s more, Solomon is now sitting on the royal throne as king.

І Саламон ужо сеў на царскім троне.

And all the royal officials have gone to King David and congratulated him, saying, ‘May your God make Solomon’s fame even greater than your own, and may Solomon’s reign be even greater than yours!’ Then the king bowed his head in worship as he lay in his bed,

І слугі цара прыходзілі павіншаваць гаспадара нашага цара Давіда, кажучы: Бог твой няхай праславіць імя Саламона больш за тваё імя і хай узвысіць трон ягоны вышэй за твой трон. І пакланіўся цар на ложку сваім,

and he said, ‘Praise the LORD, the God of Israel, who today has chosen a successor to sit on my throne while I am still alive to see it.’”

і сказаў цар так: дабраславёны Гасподзь Бог Ізраілеў, Які сёньня даў ад семя майго пасаджанага на троне маім, і вочы мае бачаць гэта!

Then all of Adonijah’s guests jumped up in panic from the banquet table and quickly scattered.

Тады спалохаліся і ўсталі ўсе запрошаныя, якія былі ў Аданіі, і пайшлі кожны сваёй дарогаю.

Adonijah was afraid of Solomon, so he rushed to the sacred tent and grabbed on to the horns of the altar.

А Аданія, баючыся Саламона, устаў і пайшоў і ўхапіўся за рогі ахвярніка.

Word soon reached Solomon that Adonijah had seized the horns of the altar in fear, and that he was pleading, “Let King Solomon swear today that he will not kill me!”

І данесьлі Саламону, кажучы: вось, Аданія баіцца цара Саламона, і вось, ён трымаецца за рогі ахвярніка, кажучы: хай прысягне мне цяпер цар Саламон, што ён не заб’е раба свайго мечам.

Solomon replied, “If he proves himself to be loyal, not a hair on his head will be touched. But if he makes trouble, he will die.”

І сказаў Саламон: калі ён будзе чалавекам сумленным, дык ніводзін волас ягоны не ўпадзе на зямлю; калі ж знойдзецца ў ім падступства, дык памрэ.

So King Solomon summoned Adonijah, and they brought him down from the altar. He came and bowed respectfully before King Solomon, who dismissed him, saying, “Go on home.”

І паслаў Саламон, і прывялі яго ад ахвярніка. І ён прыйшоў і пакланіўся цару Саламону. І сказаў яму Саламон: ідзі ў дом свой.

Примечания:

Пераклад Васіля Сёмухі

53 У друкаванай версіі: «да ахвярніка», замест «ад ахвярніка».

« 24 глава 2 глава »