1 Валадароў 1 глава

Першая кніга Валадароў
Пераклад Антонія Бокуна → Под редакцией Кулаковых

 
 

І валадар Давід састарэўся, і меў шмат гадоў, і накрывалі яго коўдрамі, а ён ніяк ня мог сагрэцца.
 
Давид состарился, достиг преклонных лет, и, как ни укрывали его одеждами, не мог он согреться.

І сказалі яму слугі ягоныя: «Няхай пашукаюць гаспадару нашаму, валадару, маладую дзяўчыну. Яна будзе служыць перад абліччам валадара, і апекавацца ім, і будзе спаць на ўлоньні ягоным, і грэць гаспадара нашага, валадара».
 
Слуги сказали ему: «Пусть поищут для владыки нашего царя непорочную девушку — предстанет она перед царем,1 будет о нем заботиться и, лежа с ним в постели, согреет господина нашего царя».

І шукалі прыгожую маладую дзяўчыну ў-ва ўсіх межах Ізраіля, і знайшлі Абішаг Шунамянку, і прывялі яе да валадара.
 
Искали юную красавицу по всем пределам Израиля и выбрали Авишагу из Шунема. Привели ее к царю.

Дзяўчына была вельмі прыгожая; яна апекавалася валадаром і паслугавала яму, але валадар не пазнаў яе.
 
Девушка была очень красива, она стала ухаживать за царем и прислуживать ему, но царь ее не познал.

А Адонія, сын Хагіты, узганарыўся і сказаў: «Я буду валадарыць!» І ён зрабіў сабе калясьніцу, коньнікаў і пяцьдзясят чалавек, што беглі перад абліччам ягоным.
 
Тем временем Адония, сын Хаггит, возгордился: «Царем буду я!» Он завел себе колесницу, всадников и пятьдесят стражников, которые сопровождали его.

А бацька ягоны ніколі на яго не сварыўся, кажучы: «Навошта гэта робіш?» А быў ён вельмі прыгожы, яго нарадзіла [маці] пасьля Абсалома.
 
Отец его Давид ни разу не упрекнул его, не спросил: «Что ты делаешь?» Адония родился после Авессалома и был очень красив.

Ён дамовіўся з Ёавам, сынам Цэруі, і з Абіятарам сьвятаром, і яны дапамагалі Адонію.
 
Он вступил в сговор с Йоавом, сыном Церуи, и со священником Эвьятаром: были они с ним заодно.

Але Цадок сьвятар, і Бэная, сын Егаяды, і Натан прарок, і Шымэй, і Рэй, і волаты Давіда не былі на баку Адоніі.
 
Но священник Цадок, Беная, сын Ехояды, пророк Натан, Шими, Реи и крепкие воины, что были у Давида, не были за Адонию.

І склаў у ахвяру Адонія авечак, валоў і кормных цялят каля Эвэн-Газахэлет, што каля Эн-Рагеля, і паклікаў усіх братоў сваіх, сыноў валадара, і ўсіх людзей Юды, слугаў валадара.
 
Однажды Адония устроил празднество у камня Зохелет, что около Эн-Рогеля, и, пригласив царских сыновей, своих братьев, и иудеев, служивших царю, принес в жертву быков, телят и баранов.

Але прарока Натана і Бэнаю, і волатаў, і брата свайго Салямона не паклікаў.
 
А пророка Натана, Бенаю, могучих воинов из окружения Давида и брата своего Соломона он не пригласил.

І сказаў Натан Батшэве, маці Салямона, кажучы: «Ці ты ня чула, што валадарыць Адонія, сын Хагіты, а гаспадар наш Давід [пра гэта] ня ведае?
 
Тогда Натан сказал Вирсавии, матери Соломона: «Ты слышала, что Адония, сын Хаггит, провозгласил себя царем? А владыка наш Давид даже не знает об этом.

І цяпер дазволь даць раду табе, каб ты захавала душу тваю і душу сына твайго Салямона.
 
Послушай моего совета, чтобы спасти свою жизнь и жизнь сына своего Соломона!

Ідзі і ўвайдзі да валадара Давіда, і скажы яму: “Гаспадару мой, валадар, ці не запрысяг ты мне, служцы тваёй, кажучы: "Салямон, сын твой, будзе пасьля мяне валадаром, і ён будзе сядзець на пасадзе"? Дык чаму валадарыць Адонія?”
 
Иди к царю Давиду и скажи ему: „Разве не клялся ты, владыка мой царь, своей служанке, что сын твой Соломон станет царем после тебя и взойдет на престол твой, — отчего же царем стал Адония?“

Вось, калі ты яшчэ будзеш размаўляць з валадаром, пасьля цябе прыйду я і падтрымаю словы твае».
 
И едва ты успеешь договорить, как войду я, чтобы подтвердить справедливость твоих слов».

І Батшэва ўвайшла да валадара ў спальню, а валадар быў вельмі стары, і Абішаг Шунамянка паслугавала валадару.
 
Вирсавия вошла в царские покои — царь был уже очень стар, и ему прислуживала Авишага из Шунема.

І ўкленчыла Батшэва, і пакланілася валадару. І сказаў валадар «Што табе [трэба]?»
 
Поклонившись царю, Вирсавия пала перед ним ниц, и царь спросил ее: «Чего ты хочешь?»

І яна сказала яму: «Гаспадару мой, ты прысягаў на ГОСПАДА, Бога твайго, служцы тваёй: “Салямон, сын твой, будзе валдарыць пасьля мяне, і ён будзе сядзець на пасадзе маім”.
 
Она ответила: «Владыка мой, ты клялся своей служанке ГОСПОДОМ, Богом твоим, что сын твой Соломон будет царем после тебя и взойдет на престол твой.

А вось цяпер Адонія стаў валадаром, а ты, гаспадару мой, валадар, ня ведаеш [пра гэта].
 
Но теперь воцарился Адония — а ты, владыка мой царь, даже не знаешь об этом.

І ён склаў у ахвяру мноства валоў, кормных цялят і авечак, і паклікаў усіх сыноў валадара, і Абіятара сьвятара, і Ёава, начальніка войска. А Салямона, слугу твайго, не паклікаў.
 
Он принес в жертву много быков, телят и баранов, пригласив всех царских сыновей, священника Эвьятара и военачальника Йоава, а слугу твоего Соломона не пригласил.

Але ты, гаспадару мой, — валадар, і на цябе [зьвернуты] вочы ўсяго Ізраіля, каб ты паведаміў, хто пасьля цябе, гаспадару мой, валадар, будзе сядзець на пасадзе!
 
И теперь, владыка мой царь, на тебя смотрит весь Израиль — объяви, кто взойдет на престол владыки моего царя после тебя!

Іначай, калі ты, гаспадару мой, валадар, засьнеш з бацькамі сваімі, я і сын мой Салямон будуць [абвешчаны] грэшнікамі».
 
А не то, лишь только владыка мой царь отойдет к праотцам, меня и сына моего Соломона признают виновными».

І вось, яна яшчэ гаварыла з валадаром, і прыйшоў Натан прарок.
 
Едва успела она договорить, как вошел пророк Натан.

І паведамілі валадару, кажучы: «Вось, Натан прарок». І ён прыйшоў перад аблічча валадара, і пакланіўся валадару абліччам да зямлі.
 
«Пророк Натан пришел!» — доложили царю, и тот вошел и поклонился царю до земли.

І сказаў Натан: «Гаспадару мой, валадар, ці ты сказаў: “Адонія будзе валадарыць пасьля мяне, і ён будзе сядзець на пасадзе маім”?
 
«Владыка мой царь! — сказал Натан. — Разве ты говорил, что Адония будет царем после тебя и взойдет на твой престол?

Бо сёньня ён пайшоў і склаў у ахвяру валоў, кормных цялят і мноства авечак, і паклікаў усіх сыноў валадарскіх, і начальнікаў войска, і сьвятара Абіятара, і вось, яны перад абліччам ягоным ядуць і п’юць, і кажуць: “Няхай жыве валадар Адонія!”
 
А он сегодня отправился приносить жертвы: много быков, телят и баранов — и пригласил царских сыновей, военачальников и священника Эвьятара; они уже пируют с ним и кричат: „Да здравствует царь Адония!“

А мяне, слугу твайго, і сьвятара Цадока, і Бэнаю, сына Егаяды, і Салямона, слугу твайго, ён не паклікаў.
 
Но ни меня, твоего слугу, ни священника Цадока, ни Бенаю, сына Ехояды, ни слугу твоего Соломона он не пригласил.

Ці ня сталася гэта з волі гаспадара майго, валадара, і чаму ты ня выявіў мне, слузе твайму, хто будзе сядзець на пасадзе гаспадара майго, валадара, пасьля яго?»
 
Если это произошло по воле владыки моего царя, отчего ты не поведал слуге своему, кто взойдет на престол твой после тебя, владыки моего царя?»

І адказаў валадар Давід, і сказаў: «Паклічце да мяне Батшэву». І ўвайшла яна перад аблічча валадара, і стала перад абліччам валадара.
 
Тогда царь сказал: «Позовите мне Вирсавию». Она вошла к царю и встала перед ним.

І прысягнуў валадар, і сказаў: «Як жывы ГОСПАД, Які выратаваў душу маю з усялякай бяды!
 
И царь произнес клятву: «Жив ГОСПОДЬ, избавивший жизнь мою от всякой беды!

Як я прысягнуў табе ГОСПАДАМ, Богам Ізраіля, кажучы, што Салямон, сын твой, будзе валадаром пасьля мяне, і ён будзе сядзець на пасадзе маім замест мяне, так сёньня і зраблю».
 
Я клялся тебе ГОСПОДОМ, Богом Израилевым, что сын твой Соломон будет царем и взойдет на престол мой после меня, — сейчас это я и исполню!»

І Батшэва схіліла аблічча сваё да зямлі, і пакланілася валадару, і сказала: «Няхай жыве гаспадар мой, валадар Давід, на вякі!»
 
Вирсавия, поклонившись царю, пала ниц и сказала: «Да живет владыка мой царь Давид вечно!»

І сказаў валадар Давід: «Паклічце да мяне Цадока сьвятара, і Натана прарока, і Бэнаю, сына Егаяды». І яны прыйшлі перад аблічча валадара,
 
Царь Давид велел позвать к нему священника Цадока, пророка Натана и Бенаю, сына Ехояды. Они предстали перед царем.

І сказаў ім валадар: «Вазьміце з сабою слугаў гаспадара вашага, і пасадзіце Салямона, сына майго, на мула майго, і вядзіце яго ў Гіхон,
 
«Возьмите с собой слуг вашего владыки, — приказал им царь, — посадите сына моего Соломона на царского мула и идите с ним в Гихон.

і няхай там сьвятар Цадок і прарок Натан памажуць яго на валадара Ізраіля, і затрубіце ў рог, і кажыце: “Няхай жыве валадар Салямон!”
 
Там священник Цадок и пророк Натан пусть помажут его в цари над Израилем, а вы протрубите в рог и провозгласите: „Да здравствует царь Соломон!“

І пойдзеце за ім, і прыйдзе ён, і сядзе на пасадзе маім, і будзе валадарыць пасьля мяне, бо я загадаў паставіць яго правадыром Ізраіля і Юды».
 
Потом возвращайтесь с ним во главе, и пусть он взойдет на мой престол. Это ему быть царем после меня, его я поставил правителем над Израилем и Иудеей».

І адказаў Бэная, сын Егаяды, валадару, і сказаў: «Амэн, няхай скажа гэтак ГОСПАД, Бог гаспадара майго, валадара!
 
Беная, сын Ехояды, отвечал царю: «Аминь! Пусть скажет так и ГОСПОДЬ, Бог владыки моего царя!

Як быў ГОСПАД з гаспадаром маім, валадаром, так няхай будзе Ён з Салямонам і няхай узвялічыць пасад ягоны больш за пасад гаспадара майго, валадара Давіда!»
 
Как был ГОСПОДЬ с владыкой моим царем, так пусть будет он и с Соломоном. И пусть ГОСПОДЬ возвеличит его престол более, чем престол владыки моего, царя Давида».

І пайшоў Цадок сьвятар, і Натан прарок, і Бэная, сын Егаяды, і Керэты, і Пэлеты, і пасадзілі Салямона на мула валадара Давіда, і завялі яго ў Гіхон.
 
Отправились тогда священник Цадок, пророк Натан, Беная, сын Ехояды, и керетеи с пелетеями; посадили они Соломона на мула царя Давида и привезли его в Гихон.

І сьвятар Цадок узяў рог алею з Сялібы, і памазаў Салямона, і затрубіў у рог, і закрычаў увесь народ: «Няхай жыве валадар Салямон!»
 
Священник Цадок взял рог с елеем из Шатра Откровения и помазал Соломона. Протрубил рог, и народ провозгласил: «Да здравствует царь Соломон!»

І ўвесь народ ішоў за [Салямонам], і граў народ на флейтах, і цешыўся радасьцю вялікай, і зямля гучэла ад гоману іхняга.
 
Затем народ пошел за ним, играя на флейтах и ликуя от радости, так что земля дрожала от этого шума.

І пачуў [гэта] Адонія і ўсе запрошаныя ім, а ўжо яны скончылі есьці. І Ёаў пачуў гук рогу, і сказаў: «Што гэта за гоман узрушанага гораду?»
 
Этот шум услышали Адония и все его гости, едва лишь закончили пировать. Различив звуки трубящего рога, Йоав спросил: «Что это за шум и волнение в городе?»

Ён яшчэ гаварыў, і вось, прыйшоў Ёнатан, сын Абіятара сьвятара. І сказаў яму Адонія: «Увайдзі, бо ты — чалавек шчыры і добрае абвесьціш».
 
Не успел он договорить, как вошел Ионафан, сын Эвьятара. Адония сказал: «Входи! Ты достойный человек и наверняка несешь добрую весть».

І адказаў Ёнатан, і сказаў Адоніі: «Зусім не! Гаспадар наш, валадар Давід, зрабіў валадаром Салямона,
 
«О нет! — отвечал Адонии Ионафан. — Владыка наш царь Давид возвел Соломона на царство.

і паслаў з ім Цадока сьвятара, і Натана прарока, і Бэнаю, сына Егаяды, і Керэтаў, і Пэлетаў. І яны пасадзілі Салямона на мула валадара,
 
Царь послал с ним священника Цадока, пророка Натана, Бенаю, сына Ехояды, и керетеев с пелетеями. Они посадили его на царского мула,

а памазаў яго сьвятар Цадок і прарок Натан на валадара ў Гіхоне. І адтуль выйшлі яны з радасьцю, і горад загаманіў. І гэта той гоман, які вы чуеце.
 
а священник Цадок и пророк Натан помазали его в Гихоне и вернулись оттуда торжествуя — этот шум городской толпы ты и слышишь.

А Салямон сеў на пасадзе валадарскім.
 
Соломон взошел на царский престол,

І слугі валадарскія прыйшлі таксама дабраславіць гаспадара нашага, валадара Давіда, кажучы: “Няхай Бог дасьць дабрабыт для імя Салямона па-над імя тваё, і ўзьвялічыць пасад ягоны па-над пасад твой”. І валадар пакланіўся на ложку сваім.
 
и царские слуги уже пришли и благословили владыку нашего царя Давида такими словами: „Пусть прославит ГОСПОДЬ имя Соломона превыше твоего имени, пусть возвеличит его престол превыше твоего престола!“ И царь, лежа в постели, присоединился к их словам.

І сказаў валадар так: “Дабраслаўлёны ГОСПАД, Бог Ізраіля, Які даў сёньня вачам маім бачыць таго, які сядзіць на пасадзе маім, і вочы мае бачылі [гэта]”».
 
Царь так и сказал: „Благословен ГОСПОДЬ, Бог Израилев, Который дал мне сегодня увидеть моего наследника на престоле моем!“»

І спалохаліся, і паўскоквалі ўсе, запрошаныя Адоніем, і кожны з іх пайшоў дарогаю сваёй.
 
Тогда все гости Адонии в испуге вскочили и разбежались кто куда.

А Адонія, баючыся [стаць] перад абліччам Салямона, устаў, і пайшоў, і ўхапіўся за рогі ахвярніка.
 
Адония в страхе перед Соломоном кинулся к жертвеннику и ухватился за его рога.

І паведамілі Салямону, кажучы: «Вось, Адонія баіцца валадара Салямона, і вось, ён ухапіўся за рогі ахвярніка, кажучы: “Няхай сёньня прысягне мне валадар Салямон, што не заб’е слугі свайго мячом”».
 
Соломону донесли, что Адония испугался царя Соломона и держится за рога жертвенника, повторяя: «Пусть поклянется царь Соломон, что не убьет мечом своего слугу!»

І сказаў Салямон: «Калі ён будзе чалавекам шчырым, не спадзе на зямлю ніводны волас ягоны, але калі выявіцца ў ім ліхоцьце, памрэ».
 
Соломон ответил: «Если будет вести себя достойно — и волос не упадет с головы его, а если обнаружится за ним зло — умрет».

І паслаў валадар Салямон, і адвялі яго ад ахвярніка, і ён прыйшоў, і пакланіўся валадару Салямону, а Салямон сказаў яму: «Ідзі ў дом твой».
 
Царь Соломон послал за ним, и его привели от жертвенника. Он поклонился царю Соломону, и тот сказал ему: «Иди домой».

Примечания:

 
 
Под редакцией Кулаковых
2  [1] — Или: будет прислуживать царю.
 


2007–2024. Зроблена з любоўю для тых, што любяць і шукаюць Бога. Калі ў вас ёсць пытанні ці пажаданні, то пішыце нам: bible-man@mail.ru.