4 Царств 23 глава

Четвертая книга Царств
Библейской Лиги ERV → Пераклад Васіля Сёмухі

Царь Иосия велел всем вождям Иудеи и Иерусалима прийти и встретиться с ним.

І паслаў цар, і сабралі да яго ўсіх старэйшынаў Юды і Ерусаліма.

Затем царь пошёл в храм Господа. Весь народ Иудеи и все люди, которые жили в Иерусалиме, последовали за ним. Царя также сопровождали священники, пророки и весь народ, от самого незначительного до самого важного. Затем он прочитал все слова книги Соглашения, найденной в храме Господа. Иосия прочитал книгу вслух, чтобы все могли слышать.

І пайшоў цар у дом Гасподні, і ўсе Юдэі, і ўсе жыхары Ерусаліма зь ім, і сьвятары, і прарокі, і ўвесь люд ад малога да вялікага, і прачытаў уголас ім усе словы кнігі запавета, знойдзенай у доме Гасподнім.

Царь встал у колонны и заключил соглашение с Господом. Он согласился следовать Господу и подчиняться Его заповедям, соглашению и правилам. Иосия согласился делать это от всего сердца и от всей души. Он согласился подчиняться соглашению, записанному в этой книге. И весь народ единогласно согласился следовать ему.

Потым устаў цар на ўзвышанае месца і даў перад домам Гасподнім запавет — трымацца Госпада і захоўваць наказы Ягоныя і адкрыцьці Ягоныя, і пастановы Ягоныя, ад усяго сэрца і ад усёй душы, каб выканаць словы запавету гэтага, напісаныя ў кнізе гэтай. І ўвесь народ уступіў у запавет.

Затем царь приказал первосвященнику Хелкии, другим священникам и привратникам вынести из храма Господа всю посуду и все вещи, которые были сделаны для поклонения Ваалу, Ашере и всем светилам небесным. Иосия сжёг всё это за пределами Иерусалима, в долине Кедрон, а прах они отнесли в Вефиль.

І загадаў цар Хэлкію першасьвятару і іншым сьвятарам і дазорным каля парога вынесьці з храма Гасподняга ўсе рэчы, зробленыя дзеля Ваала і дзеля Астарты і дзеля ўсяго воінства нябеснага, і спаліў іх за Ерусалімам у даліне Кедрон, і загадаў попел ад іх аднесьці ў Вэтыль.

Цари Иудеи выбрали несколько простых людей служить священниками. Эти лжесвященники сжигали благовонное курение на высотах во всех городах Иудеи и во всех городах вокруг Иерусалима, в которых почитали Ваала, солнце, луну, созвездия и все светила небесные. Но Иосия положил конец служению этих лжесвященников.

І пакінуў жрацоў, якіх паставілі цары Юдэйскія, каб учыняць дымленьне на вышынях у гарадах Юдэйскіх і ваколіцах Ерусаліма, — і якія кадзілі Ваалу, сонцу, і месяцу, і сузор’ям і ўсяму воінству нябеснаму;

Иосия убрал столб Ашеры из храма Господа. Он вынес его из Иерусалима и сжёг его в долине Кедрон, а сгоревшие части растёр в пыль и развеял её над могилами простых людей.

І вынес Астарту з дома Гасподняга за Ерусалім да патока Кедрон і спаліў яе каля патока Кедрон, і сьцёр яе ў пыл і кінуў пыл яе на могілках агульнанародных;

Затем Иосия разрушил дома всех блудников, которые находились в храме Господа. Женщины тоже использовали эти дома и делали маленькие шатры для поклонения лжебогине Ашере.

і разбурыў дамы блудныя, якія былі пры храме Гасподнім, дзе жанчыны ткалі вопратку Астарце;

В то время священники не приносили жертв Господу на алтаре в Иерусалиме, а сжигали благовонное курение и приносили жертвы на высотах в городах по всей Иудее, от Гевы до Вирсавии. Он также разрушил высоты, которые находились с левой стороны от ворот, если входить в город через ворота Иисуса. (Иисус был правителем города).

і вывеў усіх жрацоў з гарадоў Юдэйскіх, і спаганьбіў вышыні, на якіх учынялі дымленьне жрацы, ад Гевы да Вірсавіі, і разбурыў вышыні перад брамаю — тую, якая перад уваходам у браму Ісуса начальніка горада, і тую, якая зь левага боку каля гарадское брамы.

Они ели пресный хлеб в своих городах вместе с простыми людьми. Но Иосия уничтожил эти высоты и привёл священников в Иерусалим.

Зрэшты жрацы вышыняў ня прыносілі ахвяр на ахвярніку Гасподнім у Ерусаліме, а праснакі елі разам з братамі сваімі.

Земля Тофет, находившаяся в долине Сыновей Еннома, была местом, где люди убивали своих детей и сжигали их на алтаре во время поклонения лжебогу Молоху. Иосия осквернил алтарь в Тофете, чтобы люди не смогли больше делать этого.

І спаганьбіў ён Тафэт, што ў даліне сыноў Энома, каб ніхто не праводзіў сына свайго і дачкі сваёй праз агонь Малоху;

В прошлом иудейские цари ставили коней и колесницу возле входа в храм Господа, около комнаты Нефан-Мелеха, важного вельможи. Эти кони и колесница предназначались для почитания бога солнца. Иосия убрал этих лошадей и сжёг колесницу.

і адмяніў коней, якіх ставілі цары Юдэйскія сонцу перад уваходам у дом Гасподні паблізу пакояў Нэтан-Мэлэха еўнуха, што ў Фарурыме, калясьніцы сонца спаліў агнём.

В прошлом иудейские цари построили алтари на крыше верхней комнаты Ахаза. Царь Манассия также построил алтари в двух дворах храма Господнего. Иосия разрушил все эти алтари, а обломки выбросил в поток Кедрон.

І ахвярнікі на даху сьвятліцы Ахазавай, якія зрабілі цары Юдэйскія, і ахвярнікі, якія зрабіў Манасія на абодвух дварах дома Гасподняга разбурыў цар і выкінуў адтуль, і кінуў пыл іх у паток Кедрон.

Царь Соломон построил несколько высот возле Иерусалима на южной стороне Масличной горы для почитания ужасной лжебогини Астарты, которой поклонялся народ Сидона. Царь Соломон также построил одну высоту для почитания Хамоса, которому поклонялись моавитяне, и ещё одну для почитания Милхома, которому поклонялись аммонитяне. Но царь Иосия осквернил все эти места поклонения,

І вышыні, якія каля Ерусаліма, направа ад Алейнай гары, якія спарудзіў Саламон, цар Ізраілеў, Астарце, мярзоце Сідонскай, і Хамосу, мярзоце Маавіцкай, і Мілхому, мярзоце Аманіцкай, спаганьбіў цар;

разбил все памятные камни, срубил столбы Ашеры и засыпал эти места костями мёртвых людей.

і паламаў статуі, і высек дубровы, і напоўніў месца іх касьцямі чалавечымі.

Иосия также уничтожил алтарь и высоту в Вефиле. Иеровоам, сын Навата, построил этот алтарь, чем и ввёл Израиль в грех. Иосия разбил алтарь и снёс высоту, а затем растёр камни алтаря, превратив их в пыль. Он также сжёг столб Ашеры.

Таксама і ахвярнік, які ў Вэтылі, вышыню, спаруджаную Ераваамам, сынам Наватавым, які ўвёў Ізраіля ў грэх, — таксама і ахвярнік той і вышыню ён разбурыў, і спаліў гэтую вышыню, сьцёр у пыл, і спаліў дуброву.

Иосия увидел могилы на горе и послал туда людей принести кости из этих могил. Затем он сжёг кости на алтаре и тем самым осквернил его. Это произошло согласно посланию Господа, которое объявил Божий человек, когда Иеровоам стоял возле алтаря во время праздника. После этого Иосия обернулся и увидел могилу Божьего человека.

І зірнуў Ёсія, і ўбачыў магілы, якія там на гары, і паслаў, і ўзяў косьці з магілаў, і спаліў на ахвярніку, і спаганьбіў яго па слове Гасподнім, якое абвясьціў чалавек Божы, які прадказаў падзеі гэтыя,

Иосия сказал: «Что это за памятник я вижу?» Жители города сказали ему: «Это могила Божьего человека, который приходил из Иудеи. Давным-давно тот Божий человек предрёк, что ты разрушишь алтарь в Вефиле».

і сказаў Ёсія: што гэта за помнік, які я бачу? І сказалі яму жыхары горада: гэта магіла чалавека Божага, які прыходзіў зь Юдэі, і абвясьціў пра тое, што ты робіш над ахвярнікам Вэтыльскім.

Иосия сказал: «Оставьте Божьего человека в покое. Не трогайте его костей». Тогда они не тронули его костей и костей пророка, который пришёл из Самарии.

І сказаў ён: пакіньце яго ў спакоі, ніхто хай не чапае касьцей ягоных. І пахавалі косьці яго і косьці прарока, які прыходзіў з Самарыі.

Иосия также уничтожил все храмы на высотах, находившихся в городах Самарии. Цари Израиля построили эти храмы, чем очень разгневали Господа. Иосия разрушил эти храмы так же, как он разрушил место поклонения в Вефиле.

Таксама і ўсе капішчы вышыняў у гарадах Самарыйскіх, якія спарудзілі цары Ізраільскія, прагняўляючы Госпада, разбурыў Ёсія, і зрабіў зь імі тое самае, што зрабіў у Вэтылі;

Иосия убил всех священников высот в Самарии. Он убил священников на этих алтарях и сжёг на них человеческие кости, чтобы никто больше на них не поклонялся. После этого он возвратился в Иерусалим.

і закалоў усіх жрацоў вышыняў, якія там былі, на ахвярніках, і спаліў косьці чалавечыя на іх, — і вярнуўся ў Ерусалім.

Затем царь Иосия дал приказание всему народу. Он сказал: «Празднуйте Пасху в честь Господа, Бога вашего, как написано в книге Соглашения».

І загадаў цар усяму народу, сказаўшы: учынеце пасху Госпаду Богу вашаму, як напісана ў гэтай кнізе запавета, —

Народ не праздновал так Пасху с тех дней, когда судьи правили над Израилем. Ни один из израильских или иудейских царей не устраивал такого великого празднования.

таму што ня была ўчынена такая пасха ад дзён судзьдзяў, якія судзілі Ізраіля ва ўсе дні цароў Ізраільскіх і цароў Юдэйскіх;

Израильтяне праздновали Пасху Господу в Иерусалиме в восемнадцатый год царствования Иосии.

а на васемнаццатым годзе цара Ёсіі была ўчынена гэтая пасха Госпаду ў Ерусаліме.

Иосия уничтожил людей, которые занимались спиритизмом, колдунов, домашних богов, идолов и всё мерзкое, чему поклонялся народ в Иудее и Иерусалиме. Иосия сделал это, чтобы исполнить слова закона, написанные в книге, которую нашёл священник Хелкия в храме Господа.

І закліначоў мёртвых, і чараўнікоў, і тэрафімаў, і ідалаў, і ўсе мярзоты, якія паяўляліся ў зямлі Юдэйскай і ў Ерусаліме, зьнішчыў словы закона, напісаныя ў кнізе, якую знайшоў Хэлкія сьвятар у доме Гасподнім.

Никогда раньше не было царя, подобного Иосии. Он обратился к Господу всем своим сердцем, всей своей душой и всеми своими силами. Ни один царь не следовал всему Закону Моисея так, как Иосия. И с тех пор никогда не было другого царя, подобного Иосии.

Падобнага да яго ня было цара да яго, які зьвярнуўся б да Госпада ўсім сэрцам сваім, і ўсёю душою сваёю, і ўсімі сіламі сваімі, па ўсім законе Майсеевым; і пасьля яго не паявіўся падобны да яго.

Но Господь не перестал гневаться на народ Иудеи за всё, что сделал Манассия.

Аднак жа Гасподзь не адклаў вялікай лютасьці гневу Свайго, якою загарэўся гнеў Ягоны і на Юду за ўсе зьнявагі, якімі ўгневаў Яго Манасія.

Господь сказал: «Я заставил израильский народ оставить свою землю. Я сделаю то же самое с Иудеей. Я отвергну этот город, Иерусалим, который Я выбрал, и этот храм, о котором говорил: „Моё имя будет там”».

І сказаў Гасподзь: і Юду адкіну ад аблічча Майго, як адкінуў Я Ізраіля, і адкіну горад гэты, Ерусалім, які Я выбраў, і дом, пра які Я сказаў: будзе імя Маё там.

Остальные дела Иосии описаны в книге «Летописи иудейских царей».

Астатняе пра Ёсію, пра ўсё, што ён зрабіў, напісана ў летапісе цароў Юдэйскіх.

Во времена Иосии фараон Нехао, египетский царь, пошёл на реку Евфрат сражаться против ассирийского царя. Иосия вышел навстречу Нехао в Мегиддоне. Фараон увидел Иосию и убил его.

У дні ягоныя пайшоў фараон Нэхаа, цар Егіпецкі, супроць цара Асірыйскага на раку Еўфрат. І выйшаў цар Ёсія насустрач яму, і той забіў яго ў Мэгідоне, калі ўбачыў яго.

Слуги положили его тело в колесницу и отвезли из Мегиддона в Иерусалим, а затем похоронили в его гробнице. После этого простые люди взяли Иоахаза, сына Иосии, и помазали его на царство. Они сделали его новым царём вместо его отца.

І рабы ягоныя павезьлі яго мёртвага з Мэгідона, і прывезьлі яго ў Ерусалім, і пахавалі яго ў магільніцы ягонай. І ўзяў народ землі Ёахаза, сына Ёсіінага, і памазалі яго і паставілі царом замест бацькі ягонага.

Иоахазу было двадцать три года, когда он стал царём в Иудее, и царствовал он в Иерусалиме три месяца. Его мать звали Хамуталь, которая была дочерью Иеремии из Ливны.

Дваццаць тры гады было Ёахазу, калі зацараваў, і тры месяцы валадарыў у Ерусаліме; імя маці ягонай Хамутал, дачка Ераміі, зь Ліўны.

Иоахаз поступал так же, как и его предки, делая то, что Господь считал злом.

І рабіў ён благое ў вачах Гасподніх ва ўсім так, як рабілі бацькі ягоныя.

Фараон Нехао посадил его в темницу в Ривле, в Емафской земле, чтобы Иоахаз не мог править в Иерусалиме. Царь Египта заставил Иудею заплатить ему 100 талантов серебра и талант золота.

І затрымаў яго фараон Нэхаа ў Рыўле, у зямлі Эматскай, каб ён не валадарыў у Ерусаліме, — і наклаў спагону на зямлю ягоную сто талантаў срэбра і талант золата.

Фараон сделал Елиакима, сына Иосии, новым царём. Елиаким занял место своего отца Иосии. Нехао поменял имя Елиакима на Иоакима, а Иоахаза фараон отвёл в Египет, где Иоахаз и умер.

І паставіў царом фараон Нэхаа Эліякіма, сына Ёсіінага, замест Ёсіі, бацькі ягонага, і памяняў імя ягонае на Ёакіма; а Ёхаза ўзяў і вывез у Егіпет, дзе ён і памёр.

Иоаким отдал египетскому царю серебро и золото. Он заставил простой народ платить налоги и отдавал эти деньги Нехао. Каждый человек платил свою долю серебра и золота, а царь Иоаким отдал деньги фараону.

І срэбра і золата даваў Ёакім фараону; ён зрабіў ацэну зямлі, каб даваць срэбра па загадзе фараона; ад кожнага народу зямлі, паводле ацэны сваёй, ён спаганяў срэбра і золата, каб аддаваць фараону Нэхаа.

Иоакиму было двадцать пять лет, когда он стал царём. Он правил одиннадцать лет в Иерусалиме. Его мать звали Зебудда, которая была дочерью Федаии из Румы.

Дваццаць пяць гадоў было Ёакіму, калі зацараваў, і адзінаццаць гадоў валадарыў у Ерусаліме; імя маці ягонай Зэбуда, дачка Фэдаі, з Румы.

Иоаким поступал так же, как и его предки, делая то, что Господь считал злом.

І рабіў ён неспадобнае ў вачах Гасподніх ва ўсім так, як рабілі бацькі ягоныя.

Примечания:

Пераклад Васіля Сёмухі

24 У друкаванай версіі прапушчана выраженіе: «Ёсія, каб выканаць». Павінна быць: «І закліначоў мёртвых, і чараўнікоў, і тэрафімаў, і ідалаў, і ўсе мярзоты, якія паяўляліся ў зямлі Юдэйскай і ў Ерусаліме, зьнішчыў Ёсія, каб выканаць словы закона, напісаныя ў кнізе, якую знайшоў Хэлкія сьвятар у доме Гасподнім.».

33 У друкаванай версіі: «сто талантаў золата». Павінна быць: «талант золата».

« 22 глава 24 глава »