Эстэр 1 глава

Кніга Эстэр
Пераклад Антонія Бокуна → Елизаветинская Библия

І сталася [гэта] ў дні Ахашвэроша. Гэты Ахашвэрош валадарыў ад Індыі аж да Куша [і меў] сто дваццаць сем акругаў.

И҆ бы́сть по словесѣ́хъ си́хъ во дне́хъ а҆ртаѯе́рѯа: се́й а҆ртаѯрѯъ ѿ ї҆нді́и ѡ҆блада́ше сто̀ два́десѧть седмїю̀ страна́ми (да́же до є҆ѳїо́пїи):

У тыя дні, калі валадар Ахашвэрош сядзеў на пасадзе валадарства свайго, які ў Шушане сталіцы,

во дни҄ же ты҄ѧ, є҆гда̀ сѣ́де на престо́лѣ ца́рь а҆ртаѯе́рѯъ въ сѹ́сѣхъ гра́дѣ,

у трэці год валадараньня свайго ён справіў гасьціну для ўсіх князёў сваіх і слугаў сваіх, гетманаў Пэрсаў і Мідзянаў, магнатаў і князёў акругаў, што былі перад ім,

въ тре́тїе лѣ́то ца́рства своегѡ̀, сотворѝ пи́ръ дрѹгѡ́мъ и҆ про́чымъ ѩ҆зы́кѡмъ, и҆ пє́рсскимъ и҆ ми҄дскимъ сла҄внымъ, и҆ нача҄лнымъ сатра́иѡмъ,

паказваючы багацьце славы валадарства свайго і гонар красы велічнасьці сваёй шмат дзён, сто восемдзясят дзён.

и҆ по си́хъ, є҆гда̀ показа̀ и҆̀мъ бога́тство ца́рства своегѡ̀ и҆ сла́вѹ весе́лїѧ своегѡ̀, во сто̀ ѻ҆́смьдесѧтъ дні́й.

Пасьля сканчэньня дзён гэтых валадар справіў гасьціну для ўсяго народу, які знаходзіўся ў Шушане сталіцы, ад вялікага аж да малога, сем дзён у садовым панадворку палацу валадара.

И҆ є҆гда̀ и҆спо́лнишасѧ дні́е пи́ра, сотворѝ ца́рь пи́ршество ѩ҆зы́кѡмъ ѡ҆брѣ́тшымсѧ во гра́дѣ (сѹ́сѣхъ) на дні́й ше́сть во дворѣ̀ до́мѹ царе́ва,

Белыя, зялёныя і блакітныя тканіны былі прымацаваныя шнурамі з вісону і пурпуру да кольцаў срэбных і слупоў мармуровых. Залатыя і срэбныя ложкі [стаялі] на падлозе з алябастру, пэрлаў і чорнага мармуру.

ѹ҆кра́шеннѣмъ вѷссо́нными и҆ зеле́иыми завѣ́сами, просте́ртыми на ѹ҆́жахъ вѷссо́нныхъ и҆ червлени́чныхъ, на ко́лцахъ златы́хъ и҆ сре́брѧныхъ, на столпѣ́хъ мра́морныхъ и҆ ка́менныхъ:

І напоі ў посудзе залатым, і посуд ад посуду адрозьніваўся, і віна валадарскага шмат, паводле [магчымасьці] рукі валадара.

лѡ́жа зла҄та и҆ срє́брѧна, на помо́стѣ ка́мене смара́гдова, и҆ пїнні́нска и҆ парі́нска мра́мора, и҆ плащани҄цы пестрота́ми разли́чными разцвѣ́чєны, ѡ҆́крестъ шипцы̀ разсѣ́ѧни:

І да піцьця паводле загаду не было прымусу, бо валадар так вызначыў усёй службе дому свайго, каб яны рабілі паводле жаданьня кожнага.

сосѹ́ди зла́ти и҆ сре́брѧни, и҆ ча́ша а҆нѳра́ѯа (ка́мене) предложе́ннаѧ, цѣно́ю тала҄нтъ три́десѧть ты́сѧщъ: вїно̀ мно́го и҆ сла́дко, є҆́же са́мъ ца́рь пїѧ́ше: питїе́ же сїѐ не по ѹ҆ста́вленномѹ зако́нѹ бы́сть, та́кѡ бо восхотѣ̀ ца́рь и҆ заповѣ́да ї҆коно́мѡмъ сотвори́ти во́лю свою̀ и҆ мѹже́й.

Таксама Вашці валадарка справіла банкет для жанчынаў у доме валадарскім, які [належаў] валадару Ахашвэрошу.

И҆ а҆сті́нь цари́ца сотворѝ пи́ръ жена́мъ въ домѹ̀ царе́вѣ, и҆дѣ́же ца́рь а҆ртаѯе́рѯъ.

У сёмы дзень, калі добра стала на сэрцы валадара ад віна, ён сказаў Мегуману, Бізэце, Харбоне, Бігце і Абагце, Зэтару і Каркасу, сямём эўнухам, якія служылі перад абліччам валадара Ахашвэроша,

Въ де́нь же седмы́й развесели́всѧ ца́рь, речѐ а҆ма́нѹ и҆ ваза́нѹ, и҆ ѳа́ррѣ и҆ вара́зѹ, и҆ заѳолѳа́нѹ и҆ а҆вата́зѹ и҆ ѳара́вѹ, седми́мъ є҆ѵнѹ́хѡмъ, и҆̀же слѹжа́хѹ пред̾ царе́мъ а҆ртаѯе́рѯомъ,

каб яны прывялі перад аблічча валадара валадарку Вашці ў кароне валадарскай, каб паказаць народу і князям прыгажосьць ейную, бо яна была вельмі прыгожая.

привестѝ (а҆сті́нь) цари́цѹ пред̾ него́, є҆́же воцари́ти ю҆̀ и҆ возложи́ти на ню̀ вѣне́цъ ца́рскїй и҆ показа́ти ю҆̀ всѣ҄мъ нача́лствѹющымъ и҆ ѩ҆зы́кѡмъ красотѹ̀ є҆ѧ̀, занѐ прекра́сна бѣ̀.

І адмовілася валадарка Вашці прыйсьці паводле слова валадара да эўнухаў. І моцна загневаўся валадар, і гнеў ягоны ўзгарэўся ў ім.

И҆ не послѹ́ша є҆гѡ̀ а҆сті́нь цари́ца прїитѝ со є҆ѵнѹ҄хи.

І сказаў валадар да мудрацоў, якія ведаюць часы, бо справа валадара [ішла] да ўсіх, што ведалі законы і суд.

И҆ ѡ҆печа́лисѧ ца́рь, и҆ разгнѣ́васѧ, и҆ речѐ бли҄жнимъ свои҄мъ: си́це речѐ а҆сті́нь: сотвори́те ѹ҆̀бо ѡ҆ се́мъ зако́нъ и҆ сѹ́дъ.

А найбліжэйшымі да яго былі Каршэна, Шэтар, Адмата, Таршыш, Мэрэс, Марсэн і Мэмухан — сем князёў Пэрсаў і Мідзянаў, якія бачылі аблічча валадара і сядзелі першымі ў валадарстве.

И҆ пристѹпи́ша къ немѹ̀ а҆ркесе́й и҆ сарсоѳе́й и҆ малисеа́ръ, нача҄лницы пе́рсстїи и҆ ми́дстїи, и҆̀же бли́з̾ царѧ̀, пе́рвїи сѣдѧ́щїи при царѝ,

«Што зрабіць паводле законаў з валадаркай Вашці за тое, што яна не зрабіла паводле слова валадара Ахашвэроша, [дадзенага] праз рукі эўнухаў?»

и҆ возвѣсти́ша є҆мѹ̀ по зако́нѡмъ, ка́кѡ подоба́етъ сотвори́ти цари́цѣ а҆сті́ни, ѩ҆́кѡ не сотворѝ повелѣ́нныхъ ѿ царѧ̀ чрез̾ є҆ѵнѹ́хи.

І сказаў Мэмухан перад абліччам валадара і князёў: «Не перад адным валадаром завінілася валадарка Вашці, а перад усімі князямі і перад усімі народамі, якія ў-ва ўсіх акругах валадара Ахашвэроша.

И҆ речѐ мѹхе́й ко царю̀ и҆ къ болѧ́рѡмъ: не царѧ̀ є҆ди́наго ѡ҆би́дѣ а҆сті́нь цари́ца, но и҆ всѧ҄ кнѧ҄зи и҆ нача́лники царє́вы,

Бо разыйдзецца слова пра валадарку да ўсіх жанчынаў, і яны будуць грэбаваць мужамі сваімі, і казаць: “Валадар Ахашвэрош сказаў, каб прывялі валадарку Вашці перад аблічча сваё, а яна не прыйшла”.

и҆́бо повѣ́да и҆мъ словеса̀ цари́цы, и҆ ка́кѡ противоречѐ царю̀:

І сёньня княгіні Пэрсаў і Мідзянаў, якія пачулі пра словы валадаркі, тое самае скажуць усім князям валадара; і будзе шмат пагарды і абурэньня, і злосьці.

ѩ҆́коже ѹ҆бѡ проти́внѡ речѐ царю̀ а҆ртаѯе́рѯѹ, си́це и҆ дне́сь госпѡжѝ жєны̀ про́чыѧ кнѧзе́й пе́рсскихъ и҆ ми́дскихъ, ѹ҆слы́шавшѧ царю̀ речє́ннаѧ ѿ неѧ̀, дерзнѹ́тъ та́кожде безче́ствовати мѹже́и свои́хъ:

Калі валадар [палічыць] добрым, няхай выйдзе слова валадара ад яго, і няхай будзе ўпісана ў законы Пэрсаў і Мідзянаў і ня будзе адменена, што Вашці ня прыйдзе [больш] перад аблічча валадара Ахашвэроша, і годнасьць валадарскую ейную няхай дасьць валадар іншай, лепшай за яе.

а҆́ще ѹ҆̀бо ѹ҆го́дно царю̀, да повели́тъ ца́рскимъ повелѣ́нїемъ, и҆ да напи́шетсѧ по зако́нѡмъ ми҄дскимъ и҆ пє́рсскимъ, и҆ и҆́накѡ да не бѹ́детъ, нижѐ да вни́детъ ктомѹ̀ цари́ца къ немѹ̀, и҆ ца́рство є҆ѧ̀ да преда́стъ ца́рь женѣ̀ лѹ́чшей є҆ѧ̀:

І пачуюць загад валадара, які ён зробіць у-ва ўсім валадарстве сваім, хоць яно вялікае, і ўсе жанчыны будуць шанаваць мужоў сваіх ад вялікага аж да малога».

и҆ да бѹ́детъ ѹ҆слышанъ зако́нъ, и҆́же ѿ царѧ̀, є҆го́же сотвори́тъ во ца́рствїи свое́мъ, и҆ си́це всѧ҄ жєны̀ возложа́тъ че́сть на мѹ́жы своѧ҄ ѿ бога́та да́же до ѹ҆бо́га.

І добрым было слова гэтае ў вачах валадара і князёў, і зрабіў валадар паводле слова Мэмухана.

И҆ ѹ҆го́дно бы́сть сло́во пред̾ царе́мъ и҆ нача҄лники, и҆ сотворѝ ца́рь, ѩ҆́коже речѐ є҆мѹ̀ мѹхе́й,

І ён паслаў лісты ў-ва ўсе акругі валадарскія, у кожную акругу пісьмом ейным і да кожнага народу — моваю ягонай, каб кожны муж быў гаспадаром у доме сваім, і прамоўлена гэта было моваю ўсіх народаў.

и҆ посла̀ ца́рь кни҄ги во всѐ ца́рство по страна́мъ по ѧ҆зы́кѹ и҆́хъ, да бѹ́детъ стра́хъ и҆̀мъ въ жили́щихъ и҆́хъ.

« 13 глава 2 глава »