Рут 1 глава

Кніга Рут
Пераклад Антонія Бокуна → Елизаветинская Библия

І было ў дні, калі судзілі судзьдзі, і быў голад на зямлі, і пайшоў чалавек з Бэтлеему Юдэйскага жыць на палях Мааву, ён, і жонка ягоная, і два сыны ягоныя.

И҆ бы́сть внегда̀ сѹдѧ́хѹ сѹдїи҄, бы́сть гла́дъ на землѝ. И҆ и҆́де мѹ́жъ ѿ виѳлее́ма ї҆ѹ́дина ѡ҆бита́ти въ селѣ̀ мѡа́вли, са́мъ и҆ жена̀ є҆гѡ̀, и҆ два̀ сы́ны є҆гѡ̀:

І [было] імя чалавека Элімэлех, а імя жонкі — Наомі, а імёны двух сыноў ягоных — Махлон і Кільён з Эфраты, з Бэтлеему Юдэйскага. І прыйшлі яны на палі Мааву, і былі там.

и҆́мѧ же мѹ́жеви є҆лїмеле́хъ, и҆́мѧ же женѣ̀ є҆гѡ̀ ноеммі́нь и҆ и҆́мѧ двѣма̀ сыно́ма є҆гѡ̀ маалѡ́нъ и҆ хелеѡ́нъ, є҆фраѳе́йстїи ѿ виѳлее́ма ї҆ѹ́дина. И҆ прїидо́ша въ село̀ мѡа́вле, и҆ бѣ́ша та́мѡ.

І памёр Элімэлех, муж Наомі, і засталася яна і два сыны ейныя.

И҆ ѹ҆́мре є҆лїмеле́хъ мѹ́жъ ноеммі́нинъ, и҆ ѡ҆ста́сѧ ѻ҆на̀ и҆ ѻ҆́ба сы́ны є҆ѧ̀:

І ўзялі яны сабе жонак Мааўлянак, імя адной — Орпа, а імя другой — Рут. І яны жылі там гадоў дзесяць.

и҆ поѧ́ста себѣ̀ жєны̀ мѡавї҄тскїѧ: и҆́мѧ є҆ди́нѣй ѻ҆рфа̀ и҆ и҆́мѧ вторѣ́й рѹ́ѳь: и҆ жи́ша та́мѡ до десѧтѝ лѣ́тъ.

І памерлі таксама Махлон і Кільён, і засталася жанчына без дзяцей і бяз мужа.

И҆ ѹ҆мро́ста ѻ҆́ба сы́ны є҆ѧ̀, маалѡ́нъ и҆ хелеѡ́нъ, и҆ ѡ҆ста́сѧ жена̀ ѿ мѹ́жа своегѡ̀ и҆ ѿ ѻ҆бои́хъ сынѡ́въ є҆ѧ̀.

І ўстала яна, і нявесткі яе, і вярнуліся з палёў Мааву, бо пачула яна на палях Мааву, што ГОСПАД наведаў народ Свой і даў ім хлеб.

И҆ воста̀ ѻ҆на̀ и҆ ѻ҆́бѣ снѡхѝ є҆ѧ̀, и҆ возврати́шасѧ съ села̀ мѡа́влѧ: занѐ ѹ҆слы́ша на селѣ̀ мѡа́вли, ѩ҆́кѡ присѣтѝ гд҇ь люді́й свои́хъ да́ти и҆̀мъ хлѣ́бы.

І выйшла яна з месца, у якім была, і дзьве нявесткі ейныя з ёй, і яны пайшлі па дарозе назад у зямлю Юды.

И҆ ѿи́де ѿ мѣ́ста, и҆дѣ́же бѣ̀, ѻ҆на̀ и҆ ѻ҆́бѣ снѡхѝ є҆ѧ̀ съ не́ю, и҆ и҆дѧ́хѹ въ пѹ́ть возврати́тисѧ въ зе́млю ї҆ѹ́динѹ.

І сказала Наомі двум нявесткам сваім: «Ідзіце, няхай [кожная] жанчына вернецца ў дом маці сваёй. Няхай зьявіць вам ГОСПАД міласэрнасьць, як вы зьявілі памерлым сваім і мне.

И҆ речѐ ноеммі́нь ѻ҆бѣ́ма сноха́ма свои́ма: и҆ди́те ѹ҆̀бо, возврати́тесѧ ка́ѧждо въ до́мъ ѻ҆тца̀ своегѡ̀: да сотвори́тъ гд҇ь съ ва́ми ми́лость, ѩ҆́коже сотвори́сте со ѹ҆ме́ршими и҆ со мно́ю:

Няхай дасьць вам ГОСПАД знайсьці спакой жаночы ў доме мужа свайго». І яна пацалавала іх, а яны ўзьнялі голас свой і заплакалі.

да да́стъ гд҇ь бг҃ъ ва́мъ ѡ҆брѣстѝ поко́й ко́ейждо въ домѹ̀ мѹ́жа своегѡ̀. И҆ цѣлова̀ ѧ҆̀: ѻ҆ни́ же воздвиго́ша гла́сы своѧ҄ и҆ пла́кашасѧ,

І сказалі яны ёй: «Мы вернемся з табою да народу твайго».

и҆ реко́ша є҆́й: нѝ, но и҆́демъ съ тобо́ю въ лю́ди твоѧ҄.

І сказала Наомі: «Вяртайцеся, дочкі мае. Навошта вы пойдзеце са мною? Ці ж маю я сыноў ва ўлоньні маім, каб яны сталіся мужамі для вас?

И҆ речѐ ноеммі́нь: ѡ҆брати́тесѧ ѹ҆̀бо, дщє́ри моѝ, вскѹ́ю и҆́дете со мно́ю; и҆лѝ є҆щѐ мнѣ̀ сы́нове во ѹ҆тро́бѣ мое́й, и҆ бѹ́дѹтъ ва́мъ мѹ҄жи;

Вяртайцеся, дочкі мае, ідзіце. Бо я занадта старая, каб выйсьці замуж, нават калі б я сказала: “Ёсьць для мяне надзея”, і таксама ў гэту ноч выйшла замуж, і нарадзіла сыноў,

возврати́тесѧ ѹ҆̀бо, дщє́ри моѝ и҆ ѿиди́те, ѩ҆́кѡ состарѣ́хсѧ, и҆ не бѹ́дѹ мѹ́жѹ: а҆́ще же бы́хъ и҆ рекла̀, ѩ҆́кѡ ѹ҆ менє̀ є҆́сть наде́жда, да бѹ́дѹ мѹ́жѹ и҆ рождѹ̀ сы́ны,

ці будзеце вы чакаць, пакуль яны вырастуць? Ці дзеля іх вы ня выйдзеце замуж? Не, дочкі мае. Вельмі горка мне з-за вас, бо зьвернута на мяне рука ГОСПАДА».

вы́ ли пожде́те и҆́хъ, до́ндеже возрастѹ́тъ; и҆ вы́ ли ѹ҆держите́сѧ, да не бѹ́дете и҆но́мѹ мѹ́жѹ; нѝ, дщє́ри моѝ, ѩ҆́кѡ го́рько бы́сть мнѣ̀ па́че ва́съ, ѩ҆́кѡ и҆зы́де на мѧ̀ рѹка̀ гд҇нѧ.

І яны ўзьнялі голас свой, і плакалі. І Орпа пацалавала сьвякруху сваю, а Рут засталася з ёю.

И҆ воздвиго́ша гла́сы своѧ҄, и҆ пла́каша па́ки. И҆ цѣлова̀ ѻ҆рфа̀ свекро́вь свою̀, и҆ возврати́сѧ въ лю́ди своѧ҄, рѹ́ѳь же послѣ́дова є҆́й.

І сказала [Наомі]: «Вось, швагерка твая вярнулася да народу свайго і багоў сваіх. Вяртайся і ты за швагеркай тваёй».

И҆ речѐ ноеммі́нь къ рѹ́ѳѣ: сѐ, возврати́сѧ ѩ҆́тровь твоѧ̀ къ лю́демъ свои҄мъ и҆ къ богѡ́мъ свои҄мъ, возврати́сѧ ѹ҆̀бо и҆ ты̀ в̾слѣ́дъ ѩ҆́трове своеѧ̀.

І сказала Рут: «Не прымушай мяне, каб я пакінула цябе і зыйшла ад цябе. Куды ты пойдзеш, туды я пайду, дзе ты будзеш жыць, там я буду жыць. Народ твой будзе народам маім, і Бог твой будзе Богам маім.

И҆ речѐ рѹ́ѳь: не срѧ́щи менѐ то̀, є҆́же ѡ҆ста́вити тебѐ и҆лѝ ѡ҆брати́тисѧ мнѣ̀ ѿ тебє̀, но и҆дѣ́же и҆́деши ты̀, и҆ а҆́зъ пойдѹ̀, и҆ и҆дѣ́же водвори́шисѧ ты̀, водворю́сѧ и҆ а҆́зъ: лю́дїе твоѝ лю́дїе моѝ, и҆ бг҃ъ тво́й бг҃ъ мо́й:

Дзе ты памрэш, там я памру, і там буду пахаваная. Няхай гэта зробіць мне ГОСПАД і няхай яшчэ дадасьць, бо [толькі] сьмерць аддзеліць мяне ад цябе».

и҆ и҆дѣ́же а҆́ще ѹ҆́мреши, ѹ҆мрѹ̀ и҆ та́мѡ погребѹ́сѧ: та́кѡ да сотвори́тъ мнѣ̀ гд҇ь, и҆ сїѧ҄ да приложи́тъ, ѩ҆́кѡ сме́рть разлѹчи́тъ междѹ̀ мно́ю и҆ тобо́ю.

І ўбачыла [Наомі], што [Рут] вырашыла ісьці з ёю, і перастала адгаворваць яе.

Ви́дѣвши же ноеммі́нь, ѩ҆́кѡ ѹ҆крѣпи́сѧ ѻ҆на̀ и҆тѝ съ не́ю, ѹ҆молчѐ глаго́лати къ не́й ктомѹ̀.

І ішлі абедзьве разам, аж прыйшлі ў Бэтлеем. І было, калі прыйшлі ў Бэтлеем, увесь горад узрушыўся, і казалі: «Ці ж гэта Наомі?»

И҆до́стѣ же ѻ҆́бѣ, до́ндеже прїидо́стѣ въ виѳлее́мъ. И҆ бы́сть є҆гда̀ прїидо́стѣ ѻ҆нѝ въ виѳлее́мъ, и҆ возгласѝ ве́сь гра́дъ ѡ҆ ни́хъ, и҆ реко́ша: є҆да̀ сїѧ̀ є҆́сть ноеммі́нь;

А яна казала ім: «Не называйце мяне Наомі, але называйце мяне Мара, бо вялікай горыччу напоўніў мяне Усемагутны.

И҆ речѐ къ ни҄мъ: не зови́те ѹ҆̀бо менѐ ноеммі́нь, но зови́те менѐ горька̀: ѩ҆́кѡ и҆спо́лни мѧ̀ го́рести вседержи́тель ѕѣлѡ̀:

Я выйшла поўная, але пустою вярнуў мяне ГОСПАД. Чаму вы называеце мяне Наомі, калі ГОСПАД выступіў супраць мяне і Усемагутны спаслаў няшчасьце на мяне».

а҆́зъ и҆спо́лнь ѿидо́хъ, и҆ нн҃ѣ тщѹ̀ мѧ̀ возвратѝ гд҇ь: и҆ вскѹ́ю мѧ̀ нарица́ете ноеммі́нь, гд҇ь смири́ мѧ и҆ вседержи́тель ѡ҆ѕло́би мѧ̀;

І вярнулася Наомі, і Рут Мааўлянка, нявестка ейная, з ёю вярнулася з палёў Мааву, і прыйшлі яны ў Бэтлеем на пачатку жніва ячменю.

И҆ возврати́сѧ ноеммі́нь и҆ рѹ́ѳь мѡаві́тїнѧ сноха̀ є҆ѧ̀ съ не́ю, ѡ҆браща́ющыѧсѧ съ села̀ мѡа́влѧ: и҆ прїидо́стѣ въ виѳлее́мъ въ нача́лѣ жа́твы ѩ҆чме́нѧ.

« 21 глава 2 глава »