Бытие 47 глава

Бытие, Пятикнижие Моисея
Новый русский перевод → Пераклад Антонія Бокуна

Иосиф пошел к фараону и сказал ему: — Мой отец и братья со своими стадами крупного и мелкого скота и всем имуществом пришли из земли Ханаана и сейчас находятся в Гошене.

І прыйшоў Язэп, і паведаміў фараону, і сказаў: «Бацька мой, і браты мае, і авечкі іхнія, і валы іхнія, і ўсё, што ў іх, прыйшлі з зямлі Ханаан, і вось, яны ў зямлі Гашэн».

Он выбрал пятерых из братьев и представил их фараону.

І спаміж братоў сваіх ён узяў пяць чалавек, і паставіў іх перад фараонам.

Фараон спросил братьев: — Чем вы занимаетесь? Они ответили фараону: — Твои рабы — пастухи, как и наши отцы, —

І сказаў фараон братам ягоным: «Які ваш занятак?» І яны сказалі фараону: «Пастухі авечак слугі твае, і мы, і бацькі нашыя».

ещё они сказали: — Мы пришли сюда жить, потому что в земле Ханаана жестокий голод и твоим рабам негде пасти отары. Поэтому позволь твоим рабам поселиться в Гошене.

І сказалі яны фараону: «Вандраваць у зямлі гэтай мы прыйшлі, бо няма пашы для авечак слугаў тваіх, бо вялікі голад у зямлі Ханаан. І цяпер, просім, дазволь пасяліцца слугам тваім у зямлі Гашэн».

Фараон сказал Иосифу: — Твой отец и братья пришли к тебе.

І сказаў фараон Язэпу, кажучы: «Бацька твой і браты твае прыйшлі да цябе.

Земля Египта — перед тобой; посели отца и братьев в лучшей части этой земли. Пусть живут в Гошене. А если ты знаешь среди них способных к тому людей, поставь их смотреть за моим собственным скотом.

Зямля Эгіпецкая перад абліччам тваім. У найлепшым месцы зямлі пасялі бацьку свайго і братоў сваіх. Няхай жывуць яны ў зямлі Гашэн. І калі ведаеш, што ёсьць паміж імі здольныя людзі, пастаў іх даглядчыкамі над статкамі, якія ў мяне».

Иосиф привел своего отца Иакова и представил его фараону, и Иаков благословил[232] фараона.

І прывёў Язэп Якуба, бацьку свайго, і паставіў яго перад абліччам фараона. І дабраславіў Якуб фараона.

Фараон спросил его: — Сколько тебе лет?

І сказаў фараон Якубу: «Колькі дзён [маюць] гады жыцьця твайго?»

Иаков ответил фараону: — Дней моего странствования сто тридцать лет. Малочисленны и горьки были годы моей жизни, и число их не достигло годов странствования моих отцов.

І сказаў Якуб фараону: «Дзён гадоў вандраваньня майго — сто трыццаць гадоў. Кароткія і ліхія былі дні гадоў жыцьця майго, і не дасягнулі яны да дзён гадоў жыцьця бацькоў маіх у днях вандраваньня іхняга».

Иаков благословил фараона[233] и покинул его дворец.

І дабраславіў Якуб фараона, і выйшаў ад аблічча фараона.

Иосиф поселил отца и братьев в Египте и дал им в собственность лучшую часть земли в округе Раамсес, как повелел фараон.

І пасяліў Язэп бацьку свайго і братоў сваіх, і даў ім уласнасьць у зямлі Эгіпецкай, у найлепшай частцы зямлі той, у зямлі Рамсэс, як загадаў фараон.

Иосиф обеспечил едой отца, и братьев, и весь свой род, дав каждому по числу членов его семьи.

І жывіў Язэп бацьку свайго і братоў сваіх, і ўвесь дом бацькі свайго хлебам адпаведна [ліку] дзяцей.

Потом нигде не стало еды, потому что был жестокий голод; Египет и Ханаан были истощены от голода.

А хлеба не было на ўсёй зямлі, бо голад быў вельмі цяжкі, і была вычарпаная зямля Эгіпецкая і зямля Ханаанская з прычыны голаду.

Иосиф собрал все деньги, какие только были в Египте и Ханаане, в уплату за зерно, которое у него покупали; он хранил их во дворце фараона.

І сабраў Язэп усё срэбра, якое знайшлося ў зямлі Эгіпецкай і ў зямлі Ханаанскай, за збожжа, якое куплялі, і прынёс Язэп срэбра ў дом фараона.

Когда кончились деньги и в Египте, и в Ханаане, все египтяне пришли к Иосифу и сказали: — Дай нам хлеба; зачем нам умирать у тебя на глазах? Наши деньги кончились.

І скончылася срэбра ў зямлі Эгіпецкай і ў зямлі Ханаанскай. І прыйшоў увесь Эгіпет да Язэпа, кажучы: «Дай нам хлеба! Навошта мы маем памерці перад табою, бо скончылася срэбра».

Иосиф сказал: — Приведите свой скот, а я дам вам хлеба в обмен на него, раз у вас кончились деньги.

І сказаў Язэп: «Дайце статак ваш, і я буду даваць вам [хлеб] за статак ваш, калі скончылася срэбра».

Они привели к Иосифу скот, и он дал им хлеба в обмен на лошадей, овец и коз, быков, коров и ослов. Он кормил их хлебом в тот год, в обмен на весь их скот.

І яны прыводзілі статак свой да Язэпа, і даваў ім Язэп хлеб за коней, і за статкі авечак, і за статкі валоў, і за аслоў; і жывіў іх хлебам за ўвесь статак іхні ў той год.

Прошёл год. Они пришли к нему и сказали: — Мы не станем таить от нашего господина, что наши деньги кончились и наш скот принадлежит тебе, так что у нас ничего не осталось для нашего господина, кроме наших тел и нашей земли.

І скончыўся той год; і прыйшлі да яго ў наступным годзе, і сказалі яму: «Ня ўтоім ад пана нашага, што скончылася срэбра, і статкі скаціны нашай — у пана нашага. Не засталося нічога ў нас перад абліччам пана нашага, акрамя целаў нашых і грунтоў нашых.

Зачем нам гибнуть у тебя на глазах, и нам самим, и нашей земле? Купи нас и нашу землю в обмен на хлеб, а мы с нашей землей будем в рабстве у фараона; и дай нам семян, чтобы нам жить и не умереть и чтобы эта земля не опустела.

Навошта маем памерці перад вачыма тваімі, і мы, і грунты нашыя? Купі нас і грунты нашыя за хлеб; і будзем мы і грунты нашыя нявольнікамі фараона, а ты дай нам зерня, і мы будзем жыць, і не памрэм, і грунты не спусьцеюць».

Так Иосиф купил всю землю в Египте для фараона. Египтяне продали каждый свое поле, потому что голод одолел их, и земля стала собственностью фараона,

І набыў Язэп усе грунты ў Эгіпце для фараона, бо прадалі Эгіпцяне кожны поле сваё, бо прыціснуў іх голад. І зямля стала фараонавай.

а народ Иосиф сделал рабами,[234] от одного конца Египта до другого.

А народ ён перавёў у гарады ад [аднаго] канца мяжы Эгіпту аж да [другога] канца яго.

Он не купил только землю жрецов, потому что они получали постоянную долю от фараона, и этой доли, которую дал им фараон, им хватало на пропитание; вот почему они не продали свою землю.

Толькі грунты сьвятароў не набыў, бо частка сьвятароў [была] ад фараона, і яны жывіліся са сваёй часткі, якую даў ім фараон; таму яны і не прадалі грунты свае.

Иосиф сказал народу: — Теперь, когда я купил вас и вашу землю для фараона, вот вам семена, чтобы засеять землю.

І сказаў Язэп народу: «Вось, я купіў сёньня вас і грунты вашыя для фараона. Вось вам зерне, і засявайце зямлю.

Когда поспеет урожай, отдайте одну пятую от него фараону, а остальные четыре пятых будут вам на семена для полей и на пропитание для вас самих, для ваших домашних и для детей.

І калі будзе жніво, давайце пятую частку фараону, а чатыры часткі застануцца вам засеяць поле і на харчаваньне вам і тым, хто ў дамах вашых, і на харчаваньне дзецям вашым».

Они сказали: — Ты спас нам жизнь. Да найдем мы расположение в глазах нашего господина: мы будем рабами фараона.

А яны сказалі: «Ты захаваў нам жыцьцё. Няхай мы знойдзем ласку ў вачах пана нашага, і будзем слугамі фараону».

Так Иосиф установил в Египте закон о земле, который и сегодня в силе: одна пятая всего урожая принадлежит фараону, кроме урожая с земель жрецов, которая не стала собственностью фараона.

І паставіў гэта Язэп як пастанову, якая дагэтуль у зямлі Эгіпецкай, што для фараона пятая частка [ўраджаю], толькі грунты сьвятароў [належаць] ім самім, ня сталі яны фараонавымі.

Израильтяне жили в Египте в местности Гошен; они приобрели там собственность и были плодовиты; число их возрастало.

І жыў Ізраіль у зямлі Эгіпецкай, у зямлі Гашэн, і мелі ўласнасьць у ёй, і пладзіліся, і памножыліся вельмі.

Иаков прожил в Египте семнадцать лет, так что всего он жил сто сорок семь лет.

І жыў Якуб у зямлі Эгіпецкай сямнаццаць гадоў; і было дзён Якуба, гадоў жыцьця ягонага — сто сорак сем гадоў.

Пришло ему время умирать, он позвал своего сына Иосифа и сказал: — Если я нашел расположение в твоих глазах, положи руку мне под бедро[235] и обещай, что явишь мне милость и верность. Не хорони меня в Египте,

І наблізіліся дні Ізраілю, каб памерці, і паклікаў ён сына свайго Язэпа, і сказаў яму: «Калі я знайшоў ласку ў вачах тваіх, прашу, палажы руку сваю пад сьцягно маё і зрабі мне міласэрнасьць і праўду, што не пахаваеш мяне ў Эгіпце.

но когда я сойду к моим отцам, вынеси меня из Египта и похорони там, где похоронены они. Иосиф ответил: — Я сделаю так, как ты говоришь.

Але буду я ляжаць з бацькамі сваімі. Вынясі мяне з Эгіпту і пахавай мяне ў магіле іхняй». І той сказаў: «Зраблю паводле слова твайго».

— Поклянись, — сказал он. Иосиф поклялся ему, и Израиль поклонился Богу, оперевшись на свой посох.[236]

І сказаў [Якуб]: «Прысягні мне». І прысягнуў яму. І схіліўся Ізраіль на верх ложка.

Примечания:

Новый русский перевод

7 [232] — Или: приветствовал.

10 [233] — Или: простился с фараоном.

21 [234] — Так в некот. древн. переводах; букв.: а народ переселил в города.

29 [235] — Обряд принесения торжественной клятвы (ср. Быт 24:2).

31 [236] — Или: Израиль склонился на изголовье постели.

« 46 глава 48 глава »