3 Царств 2 глава

Третья книга Царств
Под редакцией Кулаковых → Пераклад Чарняўскага 2017

Когда пришло Давиду время умирать, он завещал сыну своему Соломону:

А набліжаўся час паміраць Давіду, і загадаў ён сыну свайму Саламону, кажучы:

«Я отправляюсь в путь, что предначертан всем,1 — а ты крепись и мужайся.

«Я ўзыходжу на дарогу ўсяе зямлі; ты ж будзь моцны і пакажы сябе мужчынам.

Повинуйся указаниям2 ГОСПОДА, Бога твоего: следуй Его путями, повинуйся тому, что Он установил и заповедал, что судил и о чем засвидетельствовал, как написано в Законе Моисея, — и преуспеешь во всем, что бы ты ни делал, к чему бы ни устремился!

І захавай загады Госпада, Бога твайго, каб хадзіць шляхамі Яго, і пільнаваць пастановы Яго, і загады Яго, і прыказанні, і сведчанні, як напісана ў законе Майсеевым, каб мець поспех ва ўсім, што ты робіш, і паўсюль, куды ты пойдзеш;

Тогда исполнит ГОСПОДЬ слово Свое, что дал мне, сказав: „Если потомки твои будут следовать праведными путями,3 будут верны Мне всем сердцем и всей душой, то не иссякнет твой род и не утратит престола Израилева“.

каб здзейсніў Госпад слова Сваё, якое гаварыў мне, кажучы: “Калі твае сыны будуць пільнаваць дарогі свае і калі будуць хадзіць перада Мной у праўдзе ўсім сэрцам сваім і ўсёю душою сваёй, то не будзе адкінуты нашчадак твой ад пасада Ізраэля”.

И еще: ты знаешь, как обошелся со мной Йоав, сын Церуи, и как поступил он с двумя военачальниками израильскими: с Авнером, сыном Нера, и с Амасой, сыном Етера.4 Он убил их в мирное время, пролив кровь как на войне, — и кровь эта запятнала пояс на его бедрах и обувь на ногах.

Ты таксама ведаеш, што зрабіў мне Ёаб, сын Сэруі, што ён зрабіў з двума кіраўнікамі войска ізраэльскага, з Абнэрам, сынам Нэра, і Амасаю, сынам Етэра, якіх забіў; і ён праліў кроў у час міру, як на вайне, і запляміў ён крывёй вайны пояс свой, што быў вакол сцёгнаў яго, і абутак свой, што быў на нагах яго.

Действуй мудро и не дай его седой голове мирно сойти в Шеол.

Дык дзейнічай паводле мудрасці сваёй, і не адпусці сівізны яго ў апраметную ў супакоі.

А сыновьям Барзиллая из Гилада окажи милость: пусть они едят за твоим столом, ведь они помогли мне бежать от брата твоего Авессалома.

А сынам Барзэлая Галаадца аддасі ласкай, і хай ядуць яны за сталом тваім: бо яны прыйшлі да мяне, калі я ўцякаў перад Абсаломам, братам тваім.

Есть еще рядом с тобой Шими, сын Геры, вениаминитянин из Бахурима. Он яростно проклинал меня в день, когда я отправился в Маханаим. Но, когда я возвращался, он вышел мне навстречу к Иордану, и я поклялся ему ГОСПОДОМ, что не казню его.

Таксама ёсць пры табе Сямэй, сын Гэра, бэньямінец з Бахурыма, які праклінаў мяне найгоршым праклёнам, калі я ішоў у Маханаім; але ён сустрэў бо мяне каля Ярдана, і я пакляўся яму Госпадам, кажучы: “Не заб’ю цябе мечам”.

Не оставь его безнаказанным, ведь ты мудрый человек и знаешь, как свести его в Шеол, обагрив кровью его седины».

Ты не дазваляй яму быць цэлым; ты ж чалавек мудры і ведаеш, што яму зрабіць, і звядзеш сівізну яго ў крыві ў апраметную».

Давид отошел к праотцам и был погребен в Городе Давидовом.

І супачыў Давід з бацькамі сваімі, і быў пахаваны ў горадзе Давідавым.

Он царствовал над Израилем сорок лет: семь лет в Хевроне и тридцать три года в Иерусалиме.

А часу, калі цараваў Давід над Ізраэлем, — сорак гадоў: у Геброне цараваў сем гадоў, у Ерузаліме — трыццаць тры гады.

Соломон взошел на престол отца своего Давида, и царская власть его упрочилась.

А Саламон сеў на пасадзе Давіда, бацькі свайго, і цараванне яго было вельмі трывалае.

Адония, сын Хаггит, пришел к Вирсавии, матери Соломона. «С миром ли ты пришел?» — спросила она, и тот ответил: «С миром».

Аднойчы Адонія, сын Хагіт, прыйшоў да Бэтсэбы, маці Саламона, якая спытала яго: «Ці супакойны прыход твой?» Ён адказаў: «Супакойны».

И добавил: «Дело есть у меня к тебе». «Говори!» — отвечала она.

І дадаў: «Хачу пагаварыць з табой». Яна сказала яму: «Гавары».

«Ты знаешь, — сказал он, — что царство прочили мне и что весь Израиль видел во мне царя. Но царство досталось брату моему, такова была воля ГОСПОДА.

І ён сказаў: «Ты ведаеш, што ўлада царская належала мне і што ўвесь Ізраэль прапанаваў мяне на цара сабе, але царства адышло ад мяне і дасталася брату майму; бо Госпадам яно было дадзена яму.

Об одном только я попрошу тебя, не откажи мне!» «Говори!» — повторила она.

А цяпер я аб адным прашу цябе; не перапыняй мяне». Яна сказала яму: «Гавары».

«Поговори с царем Соломоном, ведь он не откажет тебе, — сказал он. — Пусть дадут мне в жены Авишагу из Шунема!»

І ён сказаў: «Прашу, каб ты сказала цару, Саламону, — бо ён не можа ні ў чым табе адмовіць, — каб за жонку даў мне ён Абісаг, сунаміцянку».

«Хорошо, — отвечала Вирсавия, — я переговорю о тебе с царем».

Бэтсэба сказала: «Добра, заступлюся я за цябе ў цара».

И Вирсавия отправилась к царю Соломону переговорить с ним об Адонии. Царь поднялся ей навстречу, поклонился и сел на свой престол, а матери царя поставили другой, чтобы она села по правую руку от него.

Дык прыйшла Бэтсэба да цара Саламона, каб пагаварыць з ім пра Адонію. І цар устаў насустрач ёй, і пакланіўся ёй, і сеў на свой пасад; таксама пастаўлены быў пасад для маці цара, якая села праваруч цара.

«Есть у меня к тебе небольшая просьба, — сказала она, — не откажи мне!» «Проси, матушка, — ответил ей царь, — я тебе не откажу!»

І яна сказала яму: «Маю я да цябе адну малую просьбу; не перапыняй мяне». Сказаў ёй цар: «Прасі, маці мая, бо немагчыма, каб я адвярнуўся ад цябе».

Та попросила: «Пусть Авишагу из Шунема дадут в жены Адонии, твоему брату!»

Яна кажа: «Дай сунаміцянку Абісаг за жонку брату твайму, Адоніі».

«Отчего это ты просишь для Адонии Авишагу из Шунема? — отвечал царь Соломон матери. — Попроси уж тогда для него и царство, ведь он брат мой и старше меня, с ним и священник Эвьятар, и Йоав, сын Церуи!»

У адказ сказаў цар Саламон маці сваёй: «Чаму ты просіш сунаміцянку Абісаг Адоніі? Прасі таксама царства яму! Бо ён старэйшы брат мой і мае пры сабе Абіятара, святара, і Ёаба, сына Сэруі».

И поклялся царь Соломон ГОСПОДОМ: «Пусть так-то и эдак поступит со мной Бог и добавит к тому еще, если Адония не поплатится жизнью за эти слова!

Дык прысягнуў цар Саламон Госпадам, кажучы: «Хай адно мне дасць Бог і другое дадасць; напэўна, на загубу жыцця свайго сказаў Адонія гэтае слова.

Жив ГОСПОДЬ, Который укрепил меня и, возведя на престол отца моего Давида, утвердил мой род5 по Своему обещанию, — сегодня Адония умрет».

Дык цяпер, жыве Госпад, Які моцна паставіў мяне і пасадзіў мяне на пасад Давіда, бацькі майго, і Які, як прадказваў, пабудаваў мне дом, сёння, напэўна, Адонія будзе забіты!»

Царь Соломон послал Бенаю, сына Ехояды, и тот убил его.6

І даручыў гэта цар Саламон Банаю, сыну Ёяды, які забіў яго, і той памёр.

А священнику Эвьятару царь велел: «Иди в Анатот, на свой земельный надел. Ты достоин смерти, но сегодня я не казню тебя, потому что ты носил ковчег Владыки ГОСПОДА перед отцом моим Давидом и разделял с ним все тяготы».

Таксама святару Абіятару цар загадаў: «Ідзі ў Анатот у сваю сядзібу; бо ты — чалавек, варты смерці; але сёння я не заб’ю цябе, бо ты насіў каўчэг Госпада Бога ў прысутнасці бацькі майго, Давіда, і ты перанёс усе цяжкасці, якія пераносіў бацька мой».

И Соломон удалил Эвьятара от священнического служения ГОСПОДУ — по слову, что сказано было в Силоме о потомстве Илия.

І выгнаў Саламон Абіятара, каб не быў ён святаром Госпадавым, так што споўнілася слова Госпадава, якое Ён сказаў аб доме Гэлі ў Сіло.

Слух об этом дошел до Йоава, который был за Адонию, хотя сторону Авессалома ранее не принял. Йоав спешно бежал в Шатер Откровения ГОСПОДНЕГО и схватился за рога жертвенника.

А вестка аб гэтым дайшла да Ёаба, Ёаб жа прыхіліўся да Адоніі, хоць да Абсалома не схіляўся; і ўцёк Ёаб у палатку Госпадаву, і ўхапіўся за рогі ахвярніка.

Соломону рассказали, что Йоав бежал в Шатер ГОСПОДЕНЬ и припал к жертвеннику, и он отправил Бенаю, сына Ехояды, сказав: «Иди и убей его».

І паведамілі цару Саламону, што Ёаб уцёк у палатку Госпадаву і трымаецца за ахвярнік; і паслаў Саламон Банаю, сына Ёяды, загадваючы: «Ідзі, забі яго!»

Беная пришел в Шатер ГОСПОДЕНЬ и сказал Йоаву: «Царь велит тебе выйти!» Тот отвечал: «Нет, здесь я и умру!» Беная вернулся к царю и передал ему то, что сказал Йоав.

І ўвайшоў Баная ў палатку Госпадаву, і загадаў яму: «Гэта загадаў цар: “Выходзь!”» А той адказаў: «Не выйду, але тут памру». Пераказаў Баная размову цару, кажучы: «Гэтак сказаў Ёаб у адказ мне».

Царь сказал ему: «Поступи по его слову: убей его и похорони — и тем сними с меня и с рода отца моего вину за кровь, напрасно пролитую Йоавом.

І загадаў яму цар: «Зрабі, як ён сказаў, і забі яго, і пахавай; і ачысціш мяне і дом бацькі майго ад бязгрэшнай крыві, якую праліў Ёаб.

Пусть Сам ГОСПОДЬ наведет на его собственную голову пролитую им кровь — ведь он напал на двух мужей честнее и лучше его и убил их мечом, так что отец мой Давид и не знал того, — на Авнера, сына Нера, военачальника израильского, и на Амасу, сына Етера, военачальника иудейского.

І хай верне Госпад кроў яго на галаву яго, бо ён забіў двух чалавек справядлівых і лепшых за яго, і забіў іх мечам, калі не ведаў гэтага бацька мой, Давід: забіў мечам Абнэра, сына Нэра, кіраўніка войска Ізраэля, і Амасу, сына Етэра, кіраўніка войска юдэйскага.

Пусть будет вина за эту кровь на голове Йоава и на потомстве его вечной, а Давиду и потомству его, и роду его, и престолу пусть будет вечно мир от ГОСПОДА!»

І хай вернецца кроў іх на галаву Ёаба і на галаву нашчадкаў яго навекі; а для Давіда, і для семя яго, і для дома, і для пасада яго хай будзе супакой ад Госпада вечна».

Беная, сын Ехояды, пошел и убил Йоава. Тот был похоронен у себя дома в пустыне.

Дык пайшоў Баная, сын Ёяды, і ўдарыў яго і забіў, і быў ён пахаваны ў доме сваім у пустыні.

Вместо него царь поставил над войском Бенаю, сына Ехояды, а священника Цадока назначил вместо Эвьятара.

І паставіў цар Банаю, сына Ёяды, кіраўніком над войскам замест яго, і Садока, святара, паставіў на месца Абіятара.

Царь призвал к себе Шими и сказал ему: «Построй себе дом в Иерусалиме, живи в нем и никуда не уходи оттуда.

Таксама паклікаў цар Сямэя і загадаў яму: «Пабудуй сабе дом у Ерузаліме і жыві там, і не выходзь адтуль нікуды.

В тот самый день, когда ты выйдешь из города и перейдешь поток Кедрон, ты умрешь и сам будешь виновен в своей гибели».7

У які дзень выйдзеш і пяройдзеш ручэй Цэдрон, ведай, што цябе заб’юць; кроў твая ўпадзе на тваю галаву».

Шими отвечал: «Хорошо ты сказал! И как сказал владыка мой царь, так и поступит твой слуга». И Шими жил в Иерусалиме долгое время.

Сямэй сказаў цару: «Добрае гэта слова; як гаспадар мой, цар, загадаў, так і зробіць паслугач твой». Такім чынам, на доўгія гады Сямэй абжыўся ў Ерузаліме.

Но когда прошло три года, двое рабов бежали от Шими к Ахишу, сыну Маахи, царю Гата. Шими сообщили о том, что видели его рабов в Гате.

А здарылася па трох гадах, што два нявольнікі Сямэя ўцяклі да Ахіса, сына Маахі, цара Гета. І паведамілі Сямэю, што нявольнікі яго ў Геце.

Верхом на осле он отправился к Ахишу на поиски и вернул из Гата своих рабов.

Дык сабраўся Сямэй, сеў на асла свайго і накіраваўся ў Гет да Ахіса адшукаць паслугачоў сваіх, і прывёў іх з Гета.

Соломону сообщили, что Шими покидал Иерусалим, съездил в Гат и вернулся.

І паведамілі Саламону, што Сямэй хадзіў у Гет з Ерузаліма і вярнуўся.

Царь позвал к себе Шими и спросил: «Не ты ли клялся мне пред ГОСПОДОМ и не я ли предупреждал тебя: знай наверняка, что в день, когда ты уйдешь отсюда куда-нибудь, ты умрешь? И ты ответил мне: „Хорошо, слушаюсь тебя “.

І паслаў па яго цар, і сказаў яму: «Ці не прысягнуў я табе Госпадам і не папярэдзіў цябе: у які дзень ты выйдзеш туды ці сюды, ведай, што напэўна памрэш? І ты адказаў мне: “Добрае гэтае слова, што я чуў”.

Что же ты не сдержал клятвы, данной пред ГОСПОДОМ, и не повиновался приказу, который я дал тебе?»

Дык чаму не захаваў ты прысягі Госпадавай і загаду, які я табе даў?»

И еще царь сказал Шими: «Ты знаешь всё зло, что затаил в своем сердце и что причинил отцу моему Давиду. Пусть на твою голову наведет ГОСПОДЬ всё твое зло!

І сказаў цар Сямэю: «Ты ведаў усё зло, якое ўсведамляе сэрца тваё, якое ты зрабіў бацьку майму, Давіду; вяртае Госпад ліхоту тваю на галаву тваю.

А Царь Соломон пусть будет благословен, и престол Давида пусть будет крепок пред ГОСПОДОМ вечно».

А цар Саламон дабраславёны, і пасад Давіда хай будзе трываць перад Госпадам вечна».

Царь отдал приказ Бенае, сыну Ехояды, тот пошел и убил Шими. И так утверждалась царская власть в руках Соломона.

Тады цар загадаў Банаю, сыну Ёяды, які, выйшаўшы, забіў яго, і ён памёр. Такім чынам, умацавалася царства ў руцэ Саламона.

Примечания:

Под редакцией Кулаковых

2 [1] — Букв.: всей земле.

3 [2] — Букв.: соблюдай повеления.

4 [3] — Букв.: блюсти пути свои.

5 [4] — Или: Итры — так в 2Цар 17:25.

24 [5] — Букв.: устроил мой дом, друг. возм. пер.: утвердил мою династию.

25 [6] — Букв.: и тот сразил его, и он умер.

37 [7] — Букв.: кровь твоя будет на голове твоей.

« 1 глава 3 глава »