4 Царств 14 глава

Четвертая книга Царств
Под редакцией Кулаковых → Пераклад Чарняўскага 2017

Во второй год царствования в Израиле Иоаса, сына Иоахаза, в Иудее воцарился Амасия, сын Иоаса.

На другі год Ёаса, сына Ёахаза, цара Ізраэля, стаў царом Амазія, сын Ёаса, цара Юдэі.

Было ему тогда двадцать пять лет, и правил он в Иерусалиме двадцать девять лет. Имя его матери было Ехоаддан, она была из Иерусалима.

Меў ён дваццаць пяць гадоў, калі пачаў цараваць, і дваццаць дзевяць гадоў быў царом у Ерузаліме. Маці яго называлася Ёадэн з Ерузаліма.

Его дела были праведны в глазах ГОСПОДА, хотя он не был так же предан Ему, как праотец его Давид. Он во всем поступал так же, как его отец Иоас.

І рабіў ён справядлівае перад абліччам Госпада, але не так, як Давід, бацька яго. Рабіў ён усё так, як бацька яго, Ёас,

Только капища на холмах не были уничтожены, народ по-прежнему приносил там жертвы и совершал воскурения.

толькі ўзгоркі ён не знішчыў, бо народ яшчэ складаў крывавыя ахвяры і кадзіў на ўзгорках.

Когда упрочилась его власть, Амасия казнил слуг, которые убили его отца.

І калі ўмацаваў ён уладу сваю, то забіў паслугачоў сваіх, якія забілі цара, бацьку яго;

Но детей этих убийц он не тронул, поступив по заповеди ГОСПОДНЕЙ, записанной в книге Закона Моисеева: «Родителей нельзя предавать смерти за их детей, равно и дети не должны нести наказание за вину родителей. Приговорить человека к смертной казни можно лишь за его собственное преступление».1

а сыноў іх не забіў, паводле таго, што напісана ў кнізе закону Майсея, як загадаў Госпад, кажучы: «Бацькі не будуць пакараныя смерцю за сыноў, і сыны не памруць за бацькоў, але кожны за грэх свой будзе пакараны смерцю».

Амасия разбил десять тысяч эдомитян в Соляной долине и взял Селу. Он дал ей имя Йоктеэль, так она называется и поныне.

Гэта ён пабіў Эдом у Саляным лагу, лікам дзесяць тысяч, і захапіў Петру ў бітве і назваў яе Ецэтэль, і так ёсць па сённяшні дзень.

Затем Амасия отправил гонцов к Иоасу, сыну Иоахаза, внуку Иегу, царю израильскому, и передал ему: «Выходи! Будем сражаться один на один!»2

Тады Амазія паслаў пасланцоў да Ёаса, сына Ёахаза, сына Егу, цара Ізраэля, сказаць яму: «Прыйдзі і пабачымся!»

Израильский царь Иоас ответил иудейскому царю Амасии: «Отправил ливанский терновник гонцов к ливанскому кедру: „Выдай свою дочь за моего сына!“ Да только пробежал по нему ливанский дикий зверь — и растоптал терновник.

І Ёас, цар Ізраэля, перадаў Амазіі, цару Юдэі, такі адказ: «Лібанскі церн пераслаў кедру на Лібане такую просьбу: “Дай дачку сваю сыну майму за жонку”. І прыйшлі дзікія звяры, якія жывуць на Лібане, і вытапталі церн.

Ты разбил эдомитян, и сердце твое возгордилось. Лучше сидеть дома в почете, чем навлекать на себя беду! И себя погубишь, и всю Иудею!»

Ты, пабіўшы Эдом, узмацніўся і сэрца тваё ўзганарылася; будзь задаволены славаю і заставайся ў доме сваім! Навошта ты выклікаеш няшчасце, каб упаў ты і Юдэя разам з табою?»

Но не послушал его Амасия, и тогда Иоас, царь израильский, выступил в поход. Он сошелся в бою с Амасией, царем иудейским, при Бет-Шемеше в Иудее.

І Амазія не паслухаў. І Ёас, цар Ізраэля, выйшаў, і ўбачылі адзін аднаго ён і Амазія, цар Юдэі, у Бэтсамэсе, горадзе Юдэі.

Иудеи потерпели поражение от израильтян и разбежались по своим шатрам.

І Юда быў пабіты Ізраэлем, і ўцёк кожны ў сваю палатку.

А самого царя иудейского Амасию, сына Иоаса, внука Охозии, пленил в Бет-Шемеше израильский царь Иоас. Потом он дошел до Иерусалима и разрушил городскую стену от Ефремовых ворот до Угловых ворот протяженностью в четыреста локтей.3

А Ёас злавіў Амазію, цара Юдэі, сына Ёаса, унука Ахазіі, у Бэтсамэсе і завёў яго ў Ерузалім. І зрабіў пралом у муры Ерузаліма ад брамы Эфраіма аж да брамы Вуглавой на чатырыста локцяў.

Он захватил всё серебро, золото и утварь, какие только нашел в Храме ГОСПОДНЕМ, и все сокровища царского дворца, взял заложников и вернулся в Самарию.

І забраў усё золата і срэбра, і ўсе рэчы, якія знаходзіліся ў доме Госпада і ў скарбніцах царскіх, і закладнікаў, і вярнуўся ў Самарыю.

Что до прочих деяний Иоаса, его доблестных подвигов в войне с Амасией, царем иудейским, то не описаны ли они в летописи царей израильских?

А астатнія дзеянні Ёаса, якія ён зрабіў, і мужнасць яго, з якою ваяваў супраць Амазіі, цара Юдэі, — ці гэта не запісана ў Кнізе аналаў цароў Ізраэля?

Иоас отошел к праотцам и был похоронен в Самарии с царями израильскими. После него воцарился его сын Иеровоам.

І заснуў Ёас з бацькамі сваімі, і быў пахаваны ў Самарыі разам з царамі Ізраэля; і па ім стаў царом сын яго Ерабаам.

Иудейский царь Амасия, сын Иоаса, пережил израильского царя Иоаса, сына Иоахаза, на пятнадцать лет.

А Амазія, сын Ёаса, цар Юдэі, жыў яшчэ пятнаццаць гадоў пасля смерці Ёаса, сына Ёахаза, цара Ізраэля.

Прочее о делах Амасии записано в летописи царей иудейских.

А іншыя дзеянні Амазіі — ці гэта не запісана ў Кнізе аналаў цароў Юдэі?

Против него в Иерусалиме составили заговор, и он бежал в Лахиш, но его настигли в Лахише и там убили.

І зрабілі супраць яго змову ў Ерузаліме, але ён уцёк у Лахіс; і паслалі па яго ў Лахіс, і там забілі яго.

Его тело привезли обратно на колеснице и похоронили с его праотцами в Городе Давидовом.

І прывезлі яго конямі, і быў ён пахаваны ў Ерузаліме з бацькамі сваімі ў горадзе Давіда.

Народ иудейский взял тогда шестнадцатилетнего Азарию и поставил его на царство после его отца Амасии.

А ўвесь народ Юдэі ўзяў Азарыю, які меў шаснаццаць гадоў, і паставілі яго царом на месца бацькі яго, Амазіі.

Это он отстроил Элат и вернул его под власть Иудеи — уже после того, как царь Амасия упокоился с праотцами.

Ён адбудаваў Элат і вярнуў яго Юдэі, пасля таго як заснуў цар з бацькамі сваімі.

В пятнадцатый год царствования в Иудее Амасии, сына Иоаса, в Израиле воцарился Иеровоам, сын Иоаса. Он правил в Самарии сорок один год.

На пятнаццаты год Амазіі, сына Ёаса, цара Юдэі, Ерабаам, сын Ёаса, стаў царом Ізраэля, і цараваў у Самарыі сорак адзін год.

Он творил то, что было злом в глазах ГОСПОДА, и не искоренил преступлений4 Иеровоама, сына Невата, в которые тот вовлек Израиль.

І дапускаўся ён ліхога ў вачах Госпада; і не адвярнуўся ад усіх грахоў Ерабаама, сына Набата, які ўводзіў у грэх Ізраэль.

Он восстановил пределы Израиля от Лево-Хамата до Мертвого моря,5 по слову ГОСПОДА, Бога Израилева, которое Он изрек через Своего слугу пророка Иону, сына Амиттая, что из Гат-Хефера,

Ён вярнуў межы Ізраэля ад уваходу ў Эмат і аж да мора Арабы па слове Госпада, Бога Ізраэля, якое сказаў Ён праз паслугача Свайго Ёну, сына Амаці, прарока, які быў з Гет-Хефэра.

потому что увидел ГОСПОДЬ, какая горькая беда постигла Израиль, всех, от раба до свободного,6 и никто ему не помог.

Бо бачыў Госпад надта вялікі смутак Ізраэля, бо былі знішчаны і маладыя, і дарослыя, і не было нікога, хто б дапамог Ізраэлю.

Не пожелал ГОСПОДЬ, чтобы имя Израиля исчезло под небесами, избавил Он народ рукой Иеровоама, сына Иоаса.

І не сказаў Госпад, каб знішчана было імя Ізраэля з-пад неба, але ўратаваў яго рукою Ерабаама, сына Ёаса.

Прочее о делах Иеровоама, о его доблестных подвигах и его войнах, о том, как он вернул Дамаск и Хамат Иудее с Израилем,7 записано в летописи царей израильских.

А астатнія дзеянні Ерабаама і ўсё, што ён зрабіў, і яго мужнасць, з якой ён ваяваў ды з якой вярнуў Ізраэлю тое, што належала Юдэі ад межаў Дамаска і Эмата, — ці гэта не запісана ў Кнізе аналаў цароў Ізраэля?

Иеровоам умер и упокоился с праотцами, царями израильскими, а после него воцарился его сын Захария.

І супачыў Ерабаам з бацькамі сваімі, з царамі Ізраэля; і сын яго Захарыя стаў царом пасля яго.

Примечания:

Под редакцией Кулаковых

6 [1] — Ср. Втор 24:16.

8 [2] — Или (ближе к букв.): взглянем друг другу в глаза.

13 [3] — Т. е. ок. 180 м.

24 [4] — Букв.: не удалился от грехов / преступлений.

25 [5] — Букв.: до моря Аравы; или: моря равнины.

26 [6] — Или: от мала до велика.

28 [7] — Здесь точный смысл масоретского текста неясен. Букв.: Иудее в Израиле. Друг. возм. пер.: вернул Дамаск и Хамат Иудейский Израилю.

« 13 глава 15 глава »