4 Царств 14 глава

Четвертая книга Царств
Под редакцией Кулаковых → Пераклад Антонія Бокуна

Во второй год царствования в Израиле Иоаса, сына Иоахаза, в Иудее воцарился Амасия, сын Иоаса.

У другім годзе Егааша, сына Егаахаза, валадара Ізраіля, Амазія, сын Ёаша, стаў валадаром Юды.

Было ему тогда двадцать пять лет, и правил он в Иерусалиме двадцать девять лет. Имя его матери было Ехоаддан, она была из Иерусалима.

Меў ён дваццаць пяць гадоў, калі пачаў валадарыць, і дваццаць дзевяць гадоў быў валадаром у Ерусаліме. Імя маці ягонай — Егааддан з Ерусаліму.

Его дела были праведны в глазах ГОСПОДА, хотя он не был так же предан Ему, как праотец его Давид. Он во всем поступал так же, как его отец Иоас.

І рабіў ён слушнае ў вачах ГОСПАДА, але ня так, як Давід, бацька ягоны, і рабіў ён усё так, як Ёаш, бацька ягоны.

Только капища на холмах не были уничтожены, народ по-прежнему приносил там жертвы и совершал воскурения.

Толькі ўзгоркі не былі зьнішчаныя, і народ складаў ахвяры, і кадзіў на ўзгорках.

Когда упрочилась его власть, Амасия казнил слуг, которые убили его отца.

І калі ўмацаваў ён валадараньне сваё ў руцэ сваёй, ён забіў слугаў сваіх, якія забілі валадара, бацьку ягонага.

Но детей этих убийц он не тронул, поступив по заповеди ГОСПОДНЕЙ, записанной в книге Закона Моисеева: «Родителей нельзя предавать смерти за их детей, равно и дети не должны нести наказание за вину родителей. Приговорить человека к смертной казни можно лишь за его собственное преступление».1

Але сыноў іхніх не забіваў паводле таго, што напісана ў Кнізе Закону Майсея, як загадаў ГОСПАД, кажучы: «Бацькі ня будуць забіваныя за сыноў, а сыны ня будуць забіваныя за бацькоў, але кожны за грэх свой сьмерцю памрэ».

Амасия разбил десять тысяч эдомитян в Соляной долине и взял Селу. Он дал ей имя Йоктеэль, так она называется и поныне.

Ён пабіў дзесяць тысячаў Эдомцаў у Саляной Даліне і захапіў Сэлю ў бітве, і назваў імя яе Ёктээль, і так ёсьць да сёньня.

Затем Амасия отправил гонцов к Иоасу, сыну Иоахаза, внуку Иегу, царю израильскому, и передал ему: «Выходи! Будем сражаться один на один!»2

Тады паслаў Амазія пасланцоў да Егааша, сына Егаахаза, сына Егу, валадара Ізраіля, кажучы: «Прыйдзі і пабачым абліччы [адзін аднаго]!»

Израильский царь Иоас ответил иудейскому царю Амасии: «Отправил ливанский терновник гонцов к ливанскому кедру: „Выдай свою дочь за моего сына!“ Да только пробежал по нему ливанский дикий зверь — и растоптал терновник.

І паслаў Егааш, валадар Ізраіля, Амазіі, валадару Юды, кажучы: «Цярніна на Лібане паслала да кедра на Лібане, кажучы: “Дай дачку сваю сыну майму за жонку”. Але прыйшлі зьвяры палявыя, якія на Лібане, і вытапталі цярніну.

Ты разбил эдомитян, и сердце твое возгордилось. Лучше сидеть дома в почете, чем навлекать на себя беду! И себя погубишь, и всю Иудею!»

Ты пабіў Эдома, і сэрца тваё ўзганарылася. Будзь сабе слаўны, але заставайся ў доме тваім! Навошта ты выклікаеш ліха, каб упаў ты і Юда з табою?»

Но не послушал его Амасия, и тогда Иоас, царь израильский, выступил в поход. Он сошелся в бою с Амасией, царем иудейским, при Бет-Шемеше в Иудее.

Але Амазія не паслухаў. І выйшаў Егааш, валадар Ізраіля, і ён і Амазія, валадар Юды, пабачылі абліччы [адзін аднаго] ў Бэт-Шэмэшы, які ў Юдзе.

Иудеи потерпели поражение от израильтян и разбежались по своим шатрам.

І Юда быў пабіты Ізраілем, і ўцёк кожны ў намёт свой.

А самого царя иудейского Амасию, сына Иоаса, внука Охозии, пленил в Бет-Шемеше израильский царь Иоас. Потом он дошел до Иерусалима и разрушил городскую стену от Ефремовых ворот до Угловых ворот протяженностью в четыреста локтей.3

І Егааш, валадар Ізраіля, схапіў Амазію, валадара Юды, сына Ёаша, сына Ахазіі, у Бэт-Шэмэшы, і завёў яго ў Ерусалім, і зрабіў вылом у муры Ерусаліму ад брамы Эфраіма аж да брамы Вуглавой на чатырыста локцяў

Он захватил всё серебро, золото и утварь, какие только нашел в Храме ГОСПОДНЕМ, и все сокровища царского дворца, взял заложников и вернулся в Самарию.

і забраў усё золата і срэбра, і ўсе рэчы, якія знаходзіліся ў Доме ГОСПАДА і ў скарбніцах дому валадара, і [ўзяў] закладнікаў, і вярнуўся ў Самарыю.

Что до прочих деяний Иоаса, его доблестных подвигов в войне с Амасией, царем иудейским, то не описаны ли они в летописи царей израильских?

А іншыя дзеяньні Егааша, і мужнасьць ягоная, з якою ваяваў ён супраць Амазіі, валадара Юды, запісаныя ў Кнізе летапісаў валадароў Ізраіля.

Иоас отошел к праотцам и был похоронен в Самарии с царями израильскими. После него воцарился его сын Иеровоам.

І супачыў Егааш з бацькамі сваімі, і быў пахаваны ў Самарыі з валадарамі Ізраіля. І стаў валадаром пасьля яго Ерабаам, сын ягоны.

Иудейский царь Амасия, сын Иоаса, пережил израильского царя Иоаса, сына Иоахаза, на пятнадцать лет.

А Амазія, сын Ёаша, валадар Юды, жыў яшчэ пятнаццаць гадоў пасьля сьмерці Егааша, сына Егаахаза, валадара Ізраіля.

Прочее о делах Амасии записано в летописи царей иудейских.

А іншыя дзеяньні Амазіі запісаныя ў Кнізе летапісаў валадароў Юды.

Против него в Иерусалиме составили заговор, и он бежал в Лахиш, но его настигли в Лахише и там убили.

І зрабілі супраць яго змову ў Ерусаліме, і ён уцёк у Ляхіш. І паслалі за ім у Ляхіш, і там забілі яго.

Его тело привезли обратно на колеснице и похоронили с его праотцами в Городе Давидовом.

І прывезьлі яго коньмі, і быў ён пахаваны ў Ерусаліме з бацькамі сваімі ў горадзе Давіда.

Народ иудейский взял тогда шестнадцатилетнего Азарию и поставил его на царство после его отца Амасии.

А ўвесь народ Юды ўзяў Азарыю, які меў шаснаццаць гадоў, і паставілі яго валадаром на месца Амазіі, бацькі ягонага.

Это он отстроил Элат и вернул его под власть Иудеи — уже после того, как царь Амасия упокоился с праотцами.

Ён адбудаваў Элят і вярнуў яго Юдзе пасьля таго, як супачыў валадар [Амазія] з бацькамі сваімі.

В пятнадцатый год царствования в Иудее Амасии, сына Иоаса, в Израиле воцарился Иеровоам, сын Иоаса. Он правил в Самарии сорок один год.

У пятнаццатым годзе Амазіі, сына Ёаша, валадара Юды, Ерабаам, сын Егааша, стаў валадаром Ізраіля ў Самарыі на сорак адзін год.

Он творил то, что было злом в глазах ГОСПОДА, и не искоренил преступлений4 Иеровоама, сына Невата, в которые тот вовлек Израиль.

І рабіў ён ліхоту ў вачах ГОСПАДА, і не адвярнуўся ад усіх грахоў Ерабаама, сына Навата, які ўвёў у грэх Ізраіля.

Он восстановил пределы Израиля от Лево-Хамата до Мертвого моря,5 по слову ГОСПОДА, Бога Израилева, которое Он изрек через Своего слугу пророка Иону, сына Амиттая, что из Гат-Хефера,

Ён вярнуў межы Ізраіля ад уваходу ў Хамат і аж да мора Арабы паводле слова ГОСПАДА, Бога Ізраіля, якое Ён прамовіў праз слугу Свайго Ёну, сына Амітая, прарока, які быў з Гат-Гахэфэру.

потому что увидел ГОСПОДЬ, какая горькая беда постигла Израиль, всех, от раба до свободного,6 и никто ему не помог.

Бо бачыў ГОСПАД горкую нядолю Ізраіля, бо не было ані нявольніка, ані вольнага, хто б дапамог Ізраілю.

Не пожелал ГОСПОДЬ, чтобы имя Израиля исчезло под небесами, избавил Он народ рукой Иеровоама, сына Иоаса.

І не прамовіў ГОСПАД, каб выкараніць імя Ізраіля з-пад неба, і выратаваў яго рукою Ерабаама, сына Егааша.

Прочее о делах Иеровоама, о его доблестных подвигах и его войнах, о том, как он вернул Дамаск и Хамат Иудее с Израилем,7 записано в летописи царей израильских.

А іншыя дзеяньні Ерабаама, і мужнасьць ягоная, з якой ён ваяваў і з якою вярнуў Ізраілю Дамаск і Хамат Юдэйскі, запісаныя ў Кнізе летапісаў валадароў Ізраіля.

Иеровоам умер и упокоился с праотцами, царями израильскими, а после него воцарился его сын Захария.

І супачыў Ерабаам з бацькамі сваімі, валадарамі Ізраіля, і стаў валадаром пасьля яго Захарыя, сын ягоны.

Примечания:

Под редакцией Кулаковых

6 [1] — Ср. Втор 24:16.

8 [2] — Или (ближе к букв.): взглянем друг другу в глаза.

13 [3] — Т. е. ок. 180 м.

24 [4] — Букв.: не удалился от грехов / преступлений.

25 [5] — Букв.: до моря Аравы; или: моря равнины.

26 [6] — Или: от мала до велика.

28 [7] — Здесь точный смысл масоретского текста неясен. Букв.: Иудее в Израиле. Друг. возм. пер.: вернул Дамаск и Хамат Иудейский Израилю.

« 13 глава 15 глава »