4 Царств 14 глава

Четвертая книга Царств
Под редакцией Кулаковых → Пераклад Васіля Сёмухі

Во второй год царствования в Израиле Иоаса, сына Иоахаза, в Иудее воцарился Амасия, сын Иоаса.

У другі год Ёаса, сына Ёахазавага, цара Ізраільскага, зацараваў Амасія, сын Ёаса, цар Юдэйскі:

Было ему тогда двадцать пять лет, и правил он в Иерусалиме двадцать девять лет. Имя его матери было Ехоаддан, она была из Иерусалима.

дваццаць пяць гадоў было яму, калі зацараваў, і дваццаць дзевяць гадоў валадарыў у Ерусаліме. Імя маці ягонай Егаадань, зь Ерусаліма.

Его дела были праведны в глазах ГОСПОДА, хотя он не был так же предан Ему, как праотец его Давид. Он во всем поступал так же, как его отец Иоас.

І рабіў ён добрае ў вачах Гасподніх, хоць і ня так, як бацька ягоны Давід: ён ва ўсім рабіў так, як бацька яго Ёас.

Только капища на холмах не были уничтожены, народ по-прежнему приносил там жертвы и совершал воскурения.

Толькі вышыні ня былі адменены: народ учыняў яшчэ ахвяры і дымленьні на вышынях.

Когда упрочилась его власть, Амасия казнил слуг, которые убили его отца.

Калі ўмацавалася царства ў руках яго, тады ён аддаў сьмерці слуг сваіх, якія забілі цара, бацьку ягонага.

Но детей этих убийц он не тронул, поступив по заповеди ГОСПОДНЕЙ, записанной в книге Закона Моисеева: «Родителей нельзя предавать смерти за их детей, равно и дети не должны нести наказание за вину родителей. Приговорить человека к смертной казни можно лишь за его собственное преступление».1

Але дзяцей забойцаў не забіў, бо напісана ў кнізе закона Майсеевага, у якой наказваў Гасподзь, кажучы: не павінны быць караныя сьмерцю бацькі за дзяцей, ні дзеці не павінны быць караныя сьмерцю за бацькоў, а кожны за сваё злачынства павінен быць караны сьмерцю.

Амасия разбил десять тысяч эдомитян в Соляной долине и взял Селу. Он дал ей имя Йоктеэль, так она называется и поныне.

Ён пабіў дзесяць тысяч Ідумэянаў у даліне Саляной, і ўзяў Сэлу вайною, і даў ёй імя Ёктэіл, якое і да сёньня.

Затем Амасия отправил гонцов к Иоасу, сыну Иоахаза, внуку Иегу, царю израильскому, и передал ему: «Выходи! Будем сражаться один на один!»2

Тады паслаў Амасія паслоў да Ёаса, цара Ізраільскага, сына Ёахаза, сына Іуя, сказаць: выйдзі, пабачымся асабіста.

Израильский царь Иоас ответил иудейскому царю Амасии: «Отправил ливанский терновник гонцов к ливанскому кедру: „Выдай свою дочь за моего сына!“ Да только пробежал по нему ливанский дикий зверь — и растоптал терновник.

І паслаў Ёас, цар Ізраільскі, да Амасіі, цара Юдэйскага, сказаць: цярне, якое на Ліване, паслаў да кедра, які таксама на Ліване, сказаць: аддай дачку сваю за жонку сыну майму. Але прайшлі дзікія зьвяры, што на Ліване, і вытапталі гэтае цярне.

Ты разбил эдомитян, и сердце твое возгордилось. Лучше сидеть дома в почете, чем навлекать на себя беду! И себя погубишь, и всю Иудею!»

Ты пабіў Ідумэянаў, і заганарылася сэрца тваё. Вялічайся і сядзі ў сябе дома. Навошта табе распальваць свару сабе на бяду? Загінеш ты і Юда з табою.

Но не послушал его Амасия, и тогда Иоас, царь израильский, выступил в поход. Он сошелся в бою с Амасией, царем иудейским, при Бет-Шемеше в Иудее.

Але не паслухаўся Амасія. І выступіў Ёас, цар Ізраільскі, і пабачыліся асабіста ён і Амасія, цар Юдэйскі, у Бэтсамісе, што ў Юдэі.

Иудеи потерпели поражение от израильтян и разбежались по своим шатрам.

І разьбіты былі Юдэі Ізраільцянамі, і разьбегліся па намётах сваіх.

А самого царя иудейского Амасию, сына Иоаса, внука Охозии, пленил в Бет-Шемеше израильский царь Иоас. Потом он дошел до Иерусалима и разрушил городскую стену от Ефремовых ворот до Угловых ворот протяженностью в четыреста локтей.3

І Амасію, цара Юдэйскага, сына Ёаса, сына Ахозіі, захапіў Ёас, цар Ізраільскі, у Бэтсамісе, і пайшоў у Ерусалім і разбурыў сьцяну Ерусалімскую ад брамы Яфрэмавай да брамаў вуглавых на чатырыста локцяў.

Он захватил всё серебро, золото и утварь, какие только нашел в Храме ГОСПОДНЕМ, и все сокровища царского дворца, взял заложников и вернулся в Самарию.

І ўзяў усё золата і срэбра, і ўвесь посуд, які знайшоўся ў доме Гасподнім і ў скарбніцах царскага дома, і заложнікаў, і вярнуўся ў Самарыю.

Что до прочих деяний Иоаса, его доблестных подвигов в войне с Амасией, царем иудейским, то не описаны ли они в летописи царей израильских?

Астатняе пра Ёаса, што ён зрабіў, і пра мужныя подзьвігі ягоныя, і як ён ваяваў з Амасіем, царом Юдэйскім, напісана ў летапісе цароў Ізраільскіх.

Иоас отошел к праотцам и был похоронен в Самарии с царями израильскими. После него воцарился его сын Иеровоам.

І спачыў Ёас з бацькамі сваімі, і пахаваны ў Самарыі з царамі Ізраільскімі. І зацараваў Ераваам, сын ягоны, замест яго.

Иудейский царь Амасия, сын Иоаса, пережил израильского царя Иоаса, сына Иоахаза, на пятнадцать лет.

І жыў Амасія, сын Ёасаў, цар Юдэйскі, пасьля сьмерці Ёаса, сына Ёахазавага, цара Ізраільскага, пятнаццаць гадоў.

Прочее о делах Амасии записано в летописи царей иудейских.

Астатнія дзеі Амасіі запісаны ў летапісе цароў Юдэйскіх.

Против него в Иерусалиме составили заговор, и он бежал в Лахиш, но его настигли в Лахише и там убили.

І склалі супроць яго змову ў Ерусаліме, і ўцёк ён у Лахіс. І паслалі за ім у Лахіс, і забілі яго там.

Его тело привезли обратно на колеснице и похоронили с его праотцами в Городе Давидовом.

І прывезьлі яго на конях, і пахаваны ён быў у Ерусаліме з бацькамі сваімі ў горадзе Давідавым.

Народ иудейский взял тогда шестнадцатилетнего Азарию и поставил его на царство после его отца Амасии.

І ўзяў увесь народ Юдэйскі Азарыю, якому было шаснаццаць гадоў, і ўзьвялі яго ў цара замест бацькі ягонага Амасія.

Это он отстроил Элат и вернул его под власть Иудеи — уже после того, как царь Амасия упокоился с праотцами.

Ён забудаваў Элат і вярнуў яго Юдэі, пасьля таго як цар спачыў з бацькамі сваімі.

В пятнадцатый год царствования в Иудее Амасии, сына Иоаса, в Израиле воцарился Иеровоам, сын Иоаса. Он правил в Самарии сорок один год.

У пятнаццаты год Амасіі, сына Ёасавага, цара Юдэйскага, зацараваў Ераваам, сын Ёасаў, цар Ізраільскі, у Самарыі і валадарыў сорак адзін год,

Он творил то, что было злом в глазах ГОСПОДА, и не искоренил преступлений4 Иеровоама, сына Невата, в которые тот вовлек Израиль.

і рабіў ён благое ў вачах Гасподніх: не адступаўся ад усіх грахоў Ераваама, сына Наватавага, які ўвёў Ізраіля ў грэх.

Он восстановил пределы Израиля от Лево-Хамата до Мертвого моря,5 по слову ГОСПОДА, Бога Израилева, которое Он изрек через Своего слугу пророка Иону, сына Амиттая, что из Гат-Хефера,

Ён аднавіў межы Ізраіля, ад уваходу ў Эмат да мора пустыні, паводле слова Госпада Бога Ізраілевага, якое Ён сказаў праз раба Свайго Ёну, сына Аматыінага, прарока з Гатхэфэра,

потому что увидел ГОСПОДЬ, какая горькая беда постигла Израиль, всех, от раба до свободного,6 и никто ему не помог.

бо Гасподзь бачыў бедства Ізраіля, вельмі горкае, так што не заставалася ні замкнутага, ні таго, хто застаўся, і ня было памочніка ў Ізраіля.

Не пожелал ГОСПОДЬ, чтобы имя Израиля исчезло под небесами, избавил Он народ рукой Иеровоама, сына Иоаса.

І не захацеў Гасподзь выкараніць імя Ізраільцян з паднябеснай, і выратаваў іх рукою Ераваама, сына Ёасавага.

Прочее о делах Иеровоама, о его доблестных подвигах и его войнах, о том, как он вернул Дамаск и Хамат Иудее с Израилем,7 записано в летописи царей израильских.

Астатняе пра Ераваама і пра ўсё, што ён зрабіў, і пра мужныя подзьвігі ягоныя, як ён ваяваў і як вярнуў Ізраілю Дамаск і Эмат, што належаў Юду, напісана ў летапісе цароў Ізраільскіх.

Иеровоам умер и упокоился с праотцами, царями израильскими, а после него воцарился его сын Захария.

І спачыў Ераваам з бацькамі сваімі, з царамі Ізраільскімі. І зацараваў Захарый, сын ягоны, замест яго.

Примечания:

Под редакцией Кулаковых

6 [1] — Ср. Втор 24:16.

8 [2] — Или (ближе к букв.): взглянем друг другу в глаза.

13 [3] — Т. е. ок. 180 м.

24 [4] — Букв.: не удалился от грехов / преступлений.

25 [5] — Букв.: до моря Аравы; или: моря равнины.

26 [6] — Или: от мала до велика.

28 [7] — Здесь точный смысл масоретского текста неясен. Букв.: Иудее в Израиле. Друг. возм. пер.: вернул Дамаск и Хамат Иудейский Израилю.

« 13 глава 15 глава »