1 царстваў 17 глава

Першая кніга царстваў
Пераклад Васіля Сёмухі → Cовременный перевод WBTC

Філістымляне сабралі войскі свае на вайну і сабраліся ў Сакхоце, што ў Юдэі, і разьмясьціліся табарам паміж Сакхотам і Азэкам у Эфэс-Даміме.

Филистимляне собрали свои войска для войны. Они собрались в Сокхофе в Иудее и разбили свой лагерь между Сокхофом и Азеком, в Ефес-Даммиме.

А Саўл і Ізраільцяне сабраліся і разьмясьціліся табарам у даліне дуба і падрыхтаваліся да вайны супроць Філістымлянаў.

А Саул и израильтяне собрались и разбили свой лагерь в долине Дуба. Они выстроились и приготовились к войне с филистимлянами.

І сталі Філістымляне на гары з аднаго боку, і Ізраільцяне на гары з другога боку, а паміж імі была даліна.

Филистимляне стали на одном холме, израильтяне стали на другом, а между ними была долина.

І выступіў з табара Філістымскага аднаборац, імем Галіяф, з Гэта; ростам ён — шэсьць локцяў зь пядзяю.

И выступил из филистимского лагеря единоборец из Гефа, которого звали Голиаф. Ростом он был шести локтей и одна пяди.

Медны шалом на галаве ў яго; і апрануты ён быў у лускаватую браню, і вага брані ягонай — пяць тысяч сікляў медзі;

На голове у него был бронзовый шлем, и одет он был в чешуйчатую броню. Броня эта была из бронзы и весила около пяти тысяч сиклей.

медныя накаленьнікі на нагах ягоных, і медны шчыт за плячамі ў яго;

На ногах его были бронзовые наколенники, и за плечами у него было бронзовое копьё.

і дзяржак дзіды ягонай, як навой у кроснах; а сама дзіда ягоная — шэсьцьсот сікляў жалеза, і перад ім ішоў збраяносец.

Древко его копья было такое длинное, как навой у ткачей, а само копьё весило шестьсот сиклей железа. Оруженосец Голиафа шёл впереди, неся его щит.

І стаў ён і крычаў да палкоў Ізраільскіх, кажучы ім: навошта вы выйшлі ваяваць? ці ж не Філістымлянін я, а вы рабы Саўлавыя? выбераце ў сябе чалавека, і няхай выйдзе да мяне;

Голиаф стоял и кричал израильским полкам: "Зачем выстроились вы все к битве? Я — филистимлянин, а вы — рабы Саула. Выберите человека, и пусть он сойдёт сразиться со мной.

калі ён можа пабіцца са мною і заб’е мяне, дык мы будзем вашымі рабамі; а калі я адолею яго і заб’ю яго, дык вы будзеце нашымі рабамі і будзеце служыць нам.

Если он убьёт меня, филистимляне станут вашими рабами, а если я убью его, то вы станете нашими рабами и будете служить нам".

І сказаў Філістымлянін: сёньня я пасаромлю палкі Ізраільскія; дайце мне чалавека, і мы падужаемся ўдвух.

И ещё филистимлянин сказал: "Сегодня я посрамлю израильские полки! Дайте мне человека, и мы сразимся с ним!"

І пачулі Саўл і ўсе Ізраільцяне гэтыя словы Філістымляніна, і вельмі перапалохаліся і жахнуліся.

Услышав слова филистимлянина, Саул и все израильтяне очень испугались.

А Давід быў сын Эфрацяніна зь Віфляема Юдавага, на імя Ясэй, у якога было восем сыноў; гэты чалавек у дні Саўла дасягнуў старасьці і быў старэйшы сярод мужчын.

Давид же был сыном Иессея Ефрафянина из Вифлеема Иудейского. У Иессея было восемь сыновей, и во времена Саула он был уже старым человеком.

Тры старэйшыя сыны Ясэевыя пайшлі з Саўлам на вайну; імёны трох сыноў ягоных, што пайшлі на вайну: старэйшы — Эліяў, другі за ім — Амінадаў, і трэці — Сама.

Три старших сына Иессея пошли с Саулом на войну. Старшего сына звали Елиав, второго сына звали Аминадав, а третьего — Самма.

А Давід быў малодшы. Трое старэйшых пайшлі з Саўлам,

Давид был младшим сыном. Трое старших пошли с Саулом,

а Давід вярнуўся ад Саўла, каб пасьвіць авечкі бацькі свайго ў Віфляеме.

а Давид возвратился от Саула, чтобы пасти овец своего отца в Вифлееме.

І выступаў Філістымлянін той раніцай і ўвечары і выстаўляў сябе сорак дзён.

Сорок дней, утром и вечером, филистимлянин выходил и стоял перед израильтянами.

І сказаў Ясэй Давіду, сыну свайму: вазьмі братам сваім эфу сушанага зерня і дзесяць гэтых хлябоў і занясі ў табар да сваіх братоў;

Однажды Иессей сказал своему сыну Давиду: "Возьми для братьев своих ефу жареных зёрен и десять хлебов и отнеси это к ним в лагерь.

а гэтыя дзесяць сыроў занясі тысячніку і даведайся пра здароўе братоў і даведайся пра патрэбы іхнія.

Возьми также десять кусков сыра и отнеси их тысячнику твоих братьев. Узнай, что делают твои братья, и принеси мне какое-либо доказательство того, что у них всё в порядке.

Саўл і яны і ўсе Ізраільцяне былі ў даліне дуба і рыхтаваліся да бітвы зь Філістымлянамі.

Братья твои с Саулом и со всей израильской армией находятся в Долине Дуба и готовятся к сражению с филистимлянами".

І ўстаў Давід рана раніцай, і даручыў авечак вартавому, і, узяўшы ношку, пайшоў, як загадаў яму Ясэй; і прыйшоў да табара, калі войскі былі выведзены ў строй і з крыкам рыхтаваліся да бітвы.

Рано утром Давид встал, поручил овец другому пастуху и, взяв ношу, пошёл туда, куда сказал ему Иессей. Он добрался до лагеря, когда войско заняло боевые позиции и с боевыми криками готовилось к сражению.

І выставілі Ізраільцяне і Філістымляне строй супроць строю.

Израильтяне и филистимляне выстроились друг против друга.

Давід пакінуў сваю ношку абознаму вартавому, і пабег у рады і, прыйшоўшы, спытаўся ў братоў сваіх пра здароўе.

Давид оставил свою ношу сторожу, который охранял обоз, и побежал туда, где стояли воины, чтобы узнать о братьях.

І вось, калі ён гутарыў зь імі, аднаборац зь імем Галіяф, Філістымлянін з Гэта, выступае з радоў Філістымскіх і кажа тыя словы, і Давід пачуў.

Пока он разговаривал со своими братьями, Голиаф, филистимский единоборец из Гефа, выступил из своих рядов и стал выкрикивать те слова, и Давид услышал это.

І ўсе Ізраільцяне, убачыўшы гэтага чалавека, уцякалі ад яго і вельмі баяліся.

Увидев этого человека, израильтяне убегали от него в великом страхе.

І казалі Ізраільцяне: бачыце гэтага чалавека, што выступае? ён выступае, каб ганіць Ізраіля; калі б хто забіў яго, адарыў бы таго цар вялікім багацьцем, і дачку сваю выдаў бы за яго, і дом бацькі ягонага зрабіў бы свабодным у Ізраілі.

Один израильтянин сказал: "Видите этого человека? Он выходит и в который раз поносит Израиль. Большое богатство получил бы от царя Саула тот, кто убил бы этого человека. Саул выдал бы за него свою дочь и сделал бы семью отца его свободной в Израиле".

І сказаў Давід людзям, якія стаялі зь ім: што зробяць таму, хто заб’е гэтага Філістымляніна і здыме ганьбу зь Ізраіля? бо хто гэты неабрэзаны Філістымлянін, што так ганіць войска Бога жывога?

Давид спросил стоящих возле него людей: "Что сделают тому, кто убьёт этого филистимлянина и снимет позор с Израиля? Кто этот необрезанный филистимлянин, чтобы так поносить войско Бога живого?"

І сказаў яму народ тыя самыя словы, кажучы: вось, што зроблена будзе таму чалавеку, які заб’е яго.

И они повторили сказанное ему и добавили: "Вот что будет сделано тому, кто убьёт его".

І пачуў Эліяў, старэйшы брат Давідаў, што гаварыў ён зь людзьмі, і раззлаваўся Эліяў на Давіда і сказаў: навошта ты сюды прыйшоў і на каго пакінуў нямногія авечкі тыя ў пустыні? я ведаю пыху тваю і благое сэрца тваё, ты прыйшоў падзівіцца на бойку.

Елиав, старший брат Давида, услышав, что он разговаривает с солдатами, рассердился на него. Он спросил Давида: "Зачем ты пришёл сюда и на кого ты оставил немногих овец тех в пустыне? Я знаю твоё высокомерие и твоё злое сердце. Ты пришёл сюда только для того, чтобы посмотреть на сражение".

І сказаў Давід: што ж я зрабіў? ці ня словы гэта?

Давид сказал: "Что я сделал? Я не сделал ничего плохого. Я просто разговаривал!"

І адвярнуўся ад яго да другога і казаў тыя самыя словы, і адказаў яму народ па-ранейшаму.

И, повернувшись к другим людям, задал им тот же вопрос, и они отвечали ему как прежде.

І пачулі словы, якія казаў Давід, і пераказалі Саўлу, і той паклікаў яго.

Сказанное Давидом было услышано и пересказано Саулу, и тот послал за ним.

І сказаў Давід Саўлу: няхай ніхто ня падае духам празь яго; раб твой пойдзе і памерыцца з гэтым Філістымлянінам.

И сказал Давид Саулу: "Пусть народ не падает духом из-за этого филистимлянина. Раб твой пойдёт и сразится с ним!"

І сказаў Саўл Давіду: ня можаш ты ісьці супроць гэтага Філістымляніна, каб дужацца зь ім, бо ты яшчэ хлопец, а ён воін з маладосьці сваёй.

Саул ответил: "Ты не можешь выйти против этого филистимлянина и сразиться с ним. Ты всего лишь мальчик! А Голиаф — воин с ранних лет".

І сказаў Давід Саўлу: раб твой пасьвіў авечкі ў бацькі свайго, і калі, бывала, прыходзіў леў або мядзьведзь і задзіраў авечку ў статку,

Но Давид сказал Саулу: "Я, раб твой, пас овец у отца своего, и когда приходил лев или медведь и уносил овцу из стада,

дык я гнаўся за ім і нападаў на яго і адбіраў з пашчы ягонай; а калі ён кідаўся на мяне, дык я браў яго за касмачы і біў яго і забіваў яго;

то я гнался за ним, нападал на него и отнимал овцу из его пасти. И если он набрасывался на меня, я хватал его за гриву, дрался с ним и убивал.

і льва і мядзьведзя забіваў раб твой, і з гэтым Філістымлянінам неабрэзаным будзе тое самае, што зь імі, бо так ганіць войска Бога жывога.

И льва, и медведя убивал раб твой! То же будет и с этим необрезанным филистимлянином, который насмехался над войском Бога живого.

І сказаў Давід: Гасподзь, Які выбаўляў мяне ад ільва і ад мядзьведзя, выбавіць мяне і ад рукі гэтага Філістымляніна. І сказаў Саўл Давіду: ідзі, і хай будзе Гасподзь з табою.

Господь, Который спас меня ото льва и медведя, спасёт меня и от руки этого филистимлянина". Тогда Саул сказал Давиду: "Иди, и да будет с тобой Господь".

І апрануў Саўл Давіда ў сваю вопратку, і ўсклаў на галаву ягоную медны шалом, і надзеў на яго браню.

Саул одел Давида в свои одежды, надел на него броню и на голову его возложил бронзовый шлем.

І аперазаўся Давід мечам паверх вопраткі і пачаў хадзіць, бо ня прывык да такое зброі; потым сказаў Давід Саўлу: я не магу хадзіць у гэтым, я ня прывык. І зьняў Давід усё гэта зь сябе.

Давид опоясался мечом и попробовал пройтись. Но он не привык к такому тяжёлому вооружению. Он сказал Саулу: "Я не могу ходить в этом. Я не привык", и снял с себя всё это.

І ўзяў кій свой у руку сваю, і выбраў сабе пяць гладкіх камянёў з ручая, і паклаў іх у пастуховую торбу, якая была зь ім; і з торбаю і з прашчаю ў руцэ сваёй выступіў супроць Філістымляніна.

Давид взял в руку свой посох, нашёл в ручье пять гладких камней, положил их в пастушью сумку и с пращой в руке вышел навстречу филистимлянину.

Выступіў і Філістымлянін, ідучы і набліжаючыся да Давіда, і збраяносец ішоў паперадзе яго.

Между тем филистимлянин медленно приближался к Давиду. Оруженосец Голиафа шёл впереди него, неся щит.

І зірнуў Філістымлянін і, убачыўшы Давіда, з пагардаю паглядзеў на яго, бо ён быў малады, бялявы і прыгожы тварам.

Голиаф с презрением смотрел на Давида, потому что тот был очень молод, красив и полон здоровья.

І сказаў Філістымлянін Давіду: што ты ідзеш на мяне зь кіем? хіба я сабака? І пракляў Філістымлянін Давіда сваімі багамі.

Он сказал Давиду: "Что ты идёшь на меня с палкой? Разве я собака?", и проклял Давида своими богами.

І сказаў Філістымлянін Давіду: падыдзі да мяне, і я аддам цела тваё птушкам нябесным і зьвярам польным.

Затем Голиаф сказал Давиду: "Подойди сюда, и я отдам твоё тело птицам небесным и диким зверям!"

А Давід адказваў Філістымляніну: ты ідзеш супроць мяне зь мечам і дзідай і шчытом, а я іду супроць цябе ў імя Госпада Саваофа, Бога войска Ізраільскага, якое ты ганіў;

Давид ответил филистимлянину: "Ты вышел против меня с мечом, копьём и щитом, а я иду против тебя во имя Господа Всемогущего, Бога войска израильского, над Которым ты смеялся.

сёньня аддасьць цябе Гасподзь у руку маю, і я заб’ю цябе, і здыму зь цябе галаву тваю, і аддам трупы войска Філістымскага птушкам нябесным і зьвярам польным, і ўведае ўся зямля, што ёсьць Бог у Ізраілі;

Сегодня Господь предаст тебя в мои руки. Я убью тебя и сниму с тебя голову, и отдам трупы филистимлян на съедение птицам небесным и зверям земным. И узнает вся земля, что есть Бог в Израиле!

і ўведае ўвесь гэты гурт, што ня мечам і дзідаю ратуе Гасподзь, бо гэта вайна Госпада, і Ён аддасьць вас у рукі нашыя.

И узнают все люди, собравшиеся здесь, что не мечом и копьём спасает Господь. Это война Господа, и Он предаст вас в наши руки".

Калі Філістымлянін падняўся і пачаў падыходзіць і зьбліжацца дзеля сустрэчы з Давідам, Давід пасьпешліва пабег да строю насустрач Філістымляніну.

Когда филистимлянин стал приближаться, чтобы сразиться с Давидом, Давид быстро побежал ему навстречу.

І апусьціў Давід руку сваю ў торбу і дастаў адтуль камень, і шпурнуў з прашчы і пацэліў Філістымляніну ў лоб, так што камень упіўся ў лоб ягоны, і ён упаў тварам на зямлю.

Он достал камень из сумки и метнул его из пращи. Камень попал Голиафу прямо в лоб и вонзился в него, и филистимлянин упал лицом на землю.

Так адолеў Давід Філістымляніна прашчаю і каменем, і падужаў Філістымляніна і забіў яго; а меча ня было ў руках у Давіда.

Так Давид одолел филистимлянина пращой и камнем. Он поразил и убил его без меча.

Тады Давід падбег і, наступіўшы на Філістымляніна, узяў меч ягоны і дастаў яго з похваў, ударыў яго і адсек ім галаву ягоную; Філістымляне, убачыўшы, што асілак іхні памёр, пабеглі.

Давид подбежал и стал над ним. Он взял меч филистимлянина, вынул его из ножен и этим мечом отсёк филистимлянину голову. Увидев, что их герой умер, филистимляне повернулись и побежали.

І падняліся мужчыны Ізраільскія і Юдэйскія, і закрычалі і гналі Філістымлян да ўваходу ў даліну і да брамы Акарона. І падалі бітыя Філістымляне па дарозе Шаарымскай, да Гэта і да Акарона.

И поднялись народ израильский и иудейский, и с криками погнались за филистимлянами, и преследовали их до входа в долину и до самых ворот Аккарона. Вся Шааримская дорога была усыпана телами филистимлян, до Гефа и до Аккарона.

І вярнуліся сыны Ізраільскія з пагоні за Філістымлянамі і разрабавалі табар іхні.

После погони израильтяне вернулись в лагерь филистимлян и разграбили его.

І ўзяў Давід галаву Філістымляніна і занёс яе ў Ерусалім, а зброю ягоную паклаў у намёце сваім.

Давид взял голову филистимлянина и отнёс её в Иерусалим, а оружие его положил в свой шатёр.

Калі Саўл убачыў Давіда, які выходзіў супроць Філістымляніна, дык сказаў Авэніру, начальніку войска: Авэнір, чый сын гэты хлопец? Авэнір адказаў: хай жыве душа твая, цару; я ня ведаю.

Когда Саул увидел Давида, выходившего против филистимлянина, он спросил у Авенира, начальника войска: "Авенир, чей сын этот юноша?" Авенир ответил: "Клянусь твоей жизнью, царь мой, я не знаю".

І сказаў цар: дык спытайся, чый сын гэты хлопец?

И сказал царь: "Тогда узнай, кто отец его".

А калі Давід вяртаўся пасьля пагібелі Філістымляніна, дык Авэнір узяў яго і прывёў да Саўла, і галава Філістымляніна была ў руцэ ў яго.

Когда Давид вернулся после поражения филистимлянина, Авенир взял его и привёл к Саулу, и голова Голиафа ещё была в руках Давида.

І спытаўся ў яго Саўл: чый ты сын, хлопча? І адказаў Давід: сын раба твайго Ясэя зь Віфляема.

Саул спросил его: "Чей ты сын, юноша?" Давид ответил: "Я сын раба твоего, Иессея из Вифлеема".

Примечания:

Пераклад Васіля Сёмухі

34 У друкаванай версіі: «Саўл Давіду», замест «Давід Саўлу».

« 16 глава 18 глава »