Иакова 2 глава

Соборное послание святого апостола Иакова
Перевод Еп. Кассиана → Пераклад П. Татарыновіча

Братья мои, не держитесь веры в Господа нашего Иисуса Христа, Господа славы, — с лицеприятием.

Браты мае, майце веру ў Езуса Хрыстуса нашага Усеспадара славы не дзеля асобы.

Ибо, если войдет в ваше собрание человек с золотым перстнем, в блестящей одежде, войдет же и бедный в грязной одежде,

Бо каліб на вашае зыбранне ўвайшоў чалавек із залатым персьценем, багата адзеты, ды ўвайшоўбы й бедны ўбога адзеты;

вы же посмотрите на носящего одежду блестящую и скажете: ты сядь здесь, пожалуйста, а бедному скажете: ты стань там или сядь у подножья моего, —

і вы звярнулі б увагу на пышна адзетага, кажучы яму: «Садзіся выгодна вось тут», а беднаму сказалі б: «А ты пастой там, або прысядзь вось тут ля ног маіх».

то не впали ли вы в противоречие с самими собой и не оказались ли судьями с мыслями дурными?

Дык, ціж ня робіце рожніц між сабою ды ці не сталіся судзьдзямі з благімі думкамі?

Послушайте, братья мои возлюбленные: не Бог ли избрал бедных мира быть богатыми в вере и наследниками Царства, которое Он обещал любящим Его?

Слухайце, браткі мае дарагіе: ціж ня бедных на гэтым сьвеце Бог выбраў быць багатымі вераю й спадкаемнікамі валадарства, якое абяцаў Ён любячым Яго?

Вы же обесчестили бедного. Не богатые ли притесняют вас, и не они ли влекут вас в суды?

А вы зьняхаілі беднага. Ціж не багатыя прыгнятаюць вас ды ці не цягаюць па судох?

Не они ли хулят доброе имя, наречённое над вами?

Ціж не яны бясчэсьцяць добрае імя, якім вы называецеся?

Если, однако, вы исполняете закон царский по Писанию: возлюби ближнего твоего, как самого себя, вы хорошо делаете.

Калі аднак спаўняеце закон улады водля Пісання: «Любі бліжняга твайго, як сябе самога» (Параліп. 1:17), добра робіце.

Если же лицеприятствуете, грех делаете, обличаемые Законом как преступники,

Калі-ж аглядаецеся на асобы, робіце грэх, і сам Закон асуджае вас як праступнікаў.

Ибо кто весь Закон соблюдет, но согрешит в одном, тот во всём повинен,

Кажны бо хто трымаецца ўсяго Закону, а згрэшыць у вадным чымнебудзь, стаецца вінаватым у ва ўсім.

Ибо Сказавший: не прелюбодействуй, сказал также: не убей. Если же ты не прелюбодействуешь, но убиваешь, — ты преступник Закона.

Той бо, каторы сказаў: «Ня чужалож» сказаў і «Не забівай» (Прлп. 5:17); дык калі ня чужаложыш, але заб’еш, стаешся нарушыцелем Закону.

Так говорите и так делайте, как имеющие быть судимы по закону свободы.

Так гаварэце й так паступаеце, як тыя, што маюць быць суджаныя законам волі.

Ибо суд без милости не оказавшему милости. Милость торжествует над судом.

Бо таго, хто не аказаў міласэрдзя, спаткае суд без міласэрдзя; міласэрдзе-ж узвышаецца над судом.

Какая польза, братья мои, если кто говорит, что имеет веру, дел же не имеет? Может ли такая вера спасти его?

Што за карысьць, браты мае, хтоб гаварыў, што ён мае веру, а учынкаўбы ня меў, Ціж (гэткая) вера маглаб яго збавіць.

Если брат или сестра наги и лишены дневного пропитания,

І калі брат ці сястра ня меліб у што адзецца ды патрабаваліб штодзеннай стравы,

и скажет им кто из вас: идите с миром, грейтесь и питайтесь, но не дадите им необходимого для тела, — какая польза?

а хтонебудзь з вас ім сказаўбы: «Ідзеце ў супакоі абагрэйцеся й насыціцеся» ды не даўбы ім таго, што неабходнае целу, дык якая былаб карысьць,

Так и вера, если не имеет дел, мертва сама по себе.

Гэтак і вера, калі ня мае чынкаў, сама па сабе мярцьвіня.

Но скажет кто: ты веру имеешь, а я дела имею, — покажи мне твою веру без дел, а я покажу тебе веру из дел моих.

Але скажа мо хто: Ты маеш веру, а я маю ўчынкі; пакажы мне веру тваю бяз учынкаў, а я табе пакажу веру маю з учынкаў.

Ты веруешь, что Бог един? Хорошо делаешь: и бесы веруют и трепещут.

Ты верыш, што ёсьць Бог адзін — добра робіш; алеж і чэрці вераць ды дрыжаць.

Но хочешь ли узнать, о пустой человек, что вера без дел не действительна?

Ці хочаш ведаць, чалавеча нікчомы, што вера без учынкаў ёсьць мяртвай?

Авраам, отец наш, не делами ли был оправдан, возложив Исаака, сына своего, на жертвенник?

Ціж ня учынкамі апраўдаўся Абрагам, айцец наш, ахвяруючы на аўтары сына свайго Ізаака?

Ты видишь, что вера действовала вместе с делами его, и делами вера доведена была до совершенства,

Відзіш як вера судзейнічала з ягонымі учынкамі, і дзякуючы учынкам вера ўдасканалілася.

и исполнилось Писание, говорящее: поверил Авраам Богу, и это было зачтено ему в праведность, и он был назван другом Божиим.

І збылося Пісанне, кажучае: Уверыў Абрагам Богу і палічана гэта яму ў апраўданасьць (Быцьцё 15:6) і названа яго Божым прыяцелем.

Видите, что делами оправдывается человек, а не верою только.

Бачыце, як учынкі апраўдваюць чалавека, а не сама толькі вера.

Подобным же образом и Раав блудница не делами ли была оправдана, приняв вестников и отправив их иным путем?

Гэтак і Рагаб, распусьніца, ціж ня учынкамі апраўдалася, прыняўшы запасочнікаў і адправіўшы іх іншай дарогай (Ёз. 2:4; Жыд. 11:31)?

Ибо, как тело без духа мертво, так и вера без дел мертва.

як цела бо бяз духа ёсьць мяртвае, так і вера бяз учынкаў мяртвая.

Примечания:

Пераклад П. Татарыновіча

2 Даваць заўсёды першавагу багатым, абняхайваючы бедных, ня ёсць згодна з навукай Хрыстуса, які палюбіў бедных і ў валадарстве якога апошнія будуць першымі. Апостал пераканаўся, што вера найболей мае праціўнікаў сярод багатых.
Ня раз св. Якуб у сваім лісце гавора аб нікчомасці, кароткатрываласці, багацця, падкрэсліваючы пры тым узвышнасць цноты убогасці. Гэта ён робіць не дзеля таго, каб ганіць здабыванне дабра дастаткаў наагул, ці каб даваць практычныя выснавы справядлівага падзелу іх, ён падае толькі натхнёныя рады й паказвае, як паправіць душу людзкую, каб яна вызбылася галоўнага ліха ў грамадзтве: захланнае прагавітасці. Самалюбным і бязлітасна-скупым для беднага багацеем, св.Якуб пагражае асудам бяз міласэрдзя. Але і убогім ён дае напамін да цярплівасці й надзеі на Божую справядлівасць (5:1−6). Гэтыя павучэнні аб церазмерным уганянні за матарыялістычнаю дачаснасцю недаўна прыпомніў свету Піус ХІ у энцыкліцы Divini Redemptoris.

8 Кажная прыстароннасць ёсць супярэчная аснаўному закону: любі бліжняга твайго, як сябе самога. Нарушэнне кажнага прыказання адзіночна пярэчыць аснаўному вымаганню любасці да ўсіх, як да сябе самога, ёсць нарушэннем усяго закону. Асуд паводля закону волі (Нов.Зак.) — гэта асуд сэрца, дазнанне любасці, у іх палымеючай ды яснеючай учынкамі міласэрдзя.

14 Жывая вера цвіце учынкамі любасці: такі ўжо нутраны закон ейнай жывучасці; бяз учынкаў яна высыхае у абстрактны прынцып і, у меру выгасання дзейнае любасці, можа упадобніцца да дэманаўскай веды аб Богу, як аб чужнай і толькі жахлівай сіле. Сувязь веры і збаўленнага учынку, увыдатняецца тут так выразна, што гэта скланіла Лютра уважаць гэты ліст св. Якуба за некананічны (не належачы да натхнёных). Алеж, св. Якуб, як і св. Павал нп., падкрэслівае, што каб усправядлівіцца, дык ня хопіць толькі верыць, ня рупячыся аб чынах з веры. Такая вера падобная мяртваму целу бяз духа; яе ажыўляюць толькі ўчынкі. Збаўленнаю восьжа ёсць тая вера канкрэтна, лучна з учынкамі, разуметая, а не абстрактна (гл. Трыдэнц. Сабор С.6, Ц.10) Св. Павал гавора аб немагчымасці апраўдання учынкамі закону для чалавецтва яшчэ не адкупленага крывёю Збавіцеля, або наагул няверучых, хоцьбы й былі адкупленыя; а св. Якуб ганіць людзей, маючых веру але толькі на вуснах, а ня дбаючых выслужваць ласку паступкамі, жыццём, згодным з верай.
Да шчодрай субожыны для бедных св. Ян Залатавусны заахвочвае вось гэтак: «Уважай субожыну не за расход, а за прыход, не за ушчэрбак, а за здабытак, праз яе бо ты болей атрымоўваеш, чым даеш Ты нп. Даеш хлеб, а атрымоўваеш жыццё вечнае; даеш адзежыну, а дастаеш адзенне несмяротнасці; даеш прытулішча у сваёй хаціне, а выслужваеш Неба, даеш дабро, што потым гіне, а сам атрымоўваеш нявычэрпнае» (Contra Anomeis, Op. t I, p.572).

« 1 глава 3 глава »