2 Самуэля 15 глава

Другая кніга Самуэля
Пераклад Антонія Бокуна → Елизаветинская Библия

І сталася пасьля гэтага, што Абсалом справіў сабе калясьніцу і коней, і пяцьдзясят мужчынаў, беглі перад абліччам ягоным.

И҆ бы́сть по си́хъ, и҆ сотворѝ себѣ̀ а҆вессалѡ́мъ колєсни́цы и҆ ко́ни и҆ пѧтьдесѧ́тъ мѹ҄жъ текѹ́щихъ пред̾ ни́мъ:

І ўставаў Абсалом рана, і станавіўся каля дарогі пры браме. І кожнага, хто з нейкай справай судовай зьвяртаўся да валадара на суд, клікаў Абсалом да сябе і казаў: «З якога ты гораду?» Той казаў: «Слуга твой з такога і такога калена Ізраіля».

и҆ востава́ше ра́нѡ а҆вессалѡ́мъ, и҆ стоѧ́ше при са́мѣмъ пѹтѝ вра́тъ: и҆ бы́сть всѧ́къ мѹ́жъ, є҆мѹ́же бѧ́ше прѧ̀, прїи́де пред̾ царѧ̀ на сѹ́дъ, и҆ возопѝ къ немѹ̀ а҆вессалѡ́мъ, и҆ глаго́лаше є҆мѹ̀: ѿ ко́егѡ гра́да ты̀ є҆сѝ; И҆ речѐ є҆мѹ̀ мѹ́жъ: ѿ є҆ди́нагѡ колѣ́нъ ї҆и҃левыхъ ра́бъ тво́й.

І Абсалом казаў яму: «Глядзі, справа твая добрая і слушная, але ў валадара ты ня знойдзеш нікога, хто б цябе выслухаў».

И҆ речѐ къ немѹ̀ а҆вессалѡ́мъ: сѐ, словеса̀ твоѧ҄ бла҄га и҆ ѹ҆дѡ́бна, но слѹ́шающагѡ нѣ́сть тѝ ѿ царѧ̀.

І казаў Абсалом: «Калі б хто мяне паставіў судзьдзёю над зямлёй? Тады прыходзілі б да мяне ўсе, што маюць спрэчку або справу судовую, і я паводле праведнасьці [судзіў бы іх]».

И҆ речѐ а҆вессалѡ́мъ: кто́ мѧ поста́витъ сѹдїю̀ на землѝ, и҆ ко мнѣ̀ прїи́детъ всѧ́къ мѹ́жъ и҆мѣ́ѧй прю̀ и҆ сѹ́дъ, и҆ ѡ҆правда́ю є҆го̀;

І калі падыходзіў чалавек, каб пакланіцца яму, ён працягваў руку, і абдымаў яго, і цалаваў яго.

И҆ бы́сть є҆гда̀ приближа́шесѧ мѹ́жъ поклони́тисѧ є҆мѹ̀, и҆ простира́ше рѹ́кѹ свою̀, и҆ прїима́ше є҆го̀, и҆ цѣлова́ше є҆го̀.

І рабіў Абсалом так з кожным Ізраільцянінам, які прыходзіў на суд да валадара, і здабываў Абсалом сэрцы Ізраільцянаў.

И҆ сотворѝ а҆вессалѡ́мъ по глаго́лѹ семѹ̀ всемѹ̀ ї҆и҃лю приходѧ́щымъ на сѹ́дъ къ царю̀ и҆ приѹсво́и а҆вессалѡ́мъ сердца̀ сынѡ́въ ї҆и҃левыхъ.

Праз чатыры гады сказаў Абсалом валадару: «Пайду я ў Хеўрон і споўню шлюбаваньне маё, якое я абяцаў ГОСПАДУ.

И҆ бы́сть ѿ конца̀ четы́редесѧти лѣ́тъ, и҆ речѐ а҆вессалѡ́мъ ко ѻ҆тцѹ̀ своемѹ̀: пойдѹ̀ нн҃ѣ и҆ возда́мъ ѡ҆бѣ́ты моѧ҄, ѩ҆̀же ѡ҆бѣща́хъ гд҇ѹ въ хеврѡ́нѣ:

Бо калі слуга твой быў у Гешуры Сірыйскім, я шлюбаваў, кажучы: “Калі верне мяне ГОСПАД назад у Ерусалім, буду служыць ГОСПАДУ”».

занѐ ѡ҆бѣ́тъ ѡ҆бѣща̀ ра́бъ тво́й, є҆гда̀ жи́хъ въ гедсѹ́рѣ сѷрі́йстѣмъ, глаго́лѧ: а҆́ще возвраща́ѧ возврати́тъ мѧ̀ гд҇ь во ї҆ер҇ли́мъ, и҆ послѹжѹ̀ гд҇ѹ.

І сказаў яму валадар: «Ідзі ў супакоі». І той устаў, і пайшоў у Хеўрон.

И҆ речѐ є҆мѹ̀ ца́рь: и҆дѝ съ ми́ромъ. И҆ воста́въ и҆́де въ хеврѡ́нъ.

І паслаў Абсалом таемных весьнікаў у-ва ўсе калены Ізраіля, кажучы: «Калі пачуеце гук рогу, гаманіце: “Абсалом [абраны] валадаром у Хеўроне”».

И҆ посла̀ а҆вессалѡ́мъ соглѧда҄таи во всѧ҄ кѡлѣ́на ї҆и҃лєва, глаго́лѧ: є҆гда̀ ѹ҆слы́шите вы̀ гла́съ трѹбы̀ ро́жаны, и҆ рцы́те: воцари́сѧ ца́рь а҆вессалѡ́мъ въ хеврѡ́нѣ.

І з Абсаломам выйшлі з Ерусаліму дзьвесьце чалавек, і пайшлі ў шчырасьці [сэрца], ня ведалі нічога.

И҆ и҆до́ша со а҆вессалѡ́момъ двѣ́сти мѹже́й ѿ ї҆ер҇ли́ма по́звани: и҆ и҆дѧ́хѹ въ простотѣ̀ свое́й, и҆ не разѹмѣ́ша всѧ́кагѡ глаго́ла.

І паслаў Абсалом у час складаньня ахвяраў, і паклікаў Ахітафэля з Гіло, дарадцу Давіда, з гораду ягонага Гіло. І ўмацавалася змова, і народ зыходзіўся і павялічваўся вакол Абсалома.

И҆ посла̀ а҆вессалѡ́мъ, и҆ призва̀ а҆хїтофе́ла галамоні́йскаго, совѣ́тника даві́дова, ѿ гра́да є҆гѡ̀ гѡла́мы, є҆гда̀ жрѧ́ше жє́ртвы. И҆ бы́сть смѧте́нїе крѣ́пко: и҆ люді́й мно́жество и҆дѹ́щихъ со а҆вессалѡ́момъ.

І прыйшоў весьнік да Давіда, кажучы: «Сэрца ўсяго Ізраіля з Абсаломам».

И҆ прїи́де вѣ́стникъ къ даві́дѹ, глаго́лѧ: бы́сть се́рдце мѹже́й ї҆и҃левыхъ со а҆вессалѡ́момъ.

І сказаў Давід усім слугам, якія [былі] з ім у Ерусаліме: «Уставайце! Уцякайма! Бо ня будзе нам ратунку перад абліччам Абсалома. Сьпяшайцеся ўцячы, каб не дагнаў ён нас раптам і каб ня выгубіў нас, і каб вострывам мяча ня зьнішчыў гораду».

И҆ речѐ даві́дъ всѣ҄мъ ѻ҆трокѡ́мъ свои҄мъ сѹ́щымъ съ ни́мъ во ї҆ер҇ли́мѣ: воста́ните, и҆ бѣжи́мъ, ѩ҆́кѡ нѣ́сть на́мъ спасе́нїѧ ѿ лица̀ а҆вессалѡ́млѧ: ѹ҆скори́те и҆тѝ, да не ѹ҆скори́тъ и҆ во́зметъ на́съ, и҆ наведе́тъ на на́съ ѕло́бѹ, и҆ и҆збїе́тъ гра́дъ ѻ҆́стрїемъ меча̀.

І слугі валадара сказалі валадару: «Усё, што вырашыць гаспадар наш, валадар, вось, мы, слугі твае, [выканаем]».

И҆ рѣ́ша ѻ҆́троцы царє́вы къ царю̀: всѧ҄ є҆ли҄ка заповѣ́сть госпо́дь на́шъ ца́рь, сѐ, мы̀ ѻ҆́троцы твоѝ.

І выйшаў валадар, і ўвесь дом ягоны нагамі сваімі, і пакінуў валадар дзесяць жанчынаў наложніцаў сьцерагчы дом.

И҆ и҆зы́де ца́рь и҆ ве́сь до́мъ є҆гѡ̀ нога́ми свои́ми, и҆ ѡ҆ста́ви ца́рь де́сѧть же́нъ подло́жницъ свои́хъ храни́ти до́мъ.

І выйшаў валадар, і ўвесь народ нагамі сваімі, і затрымаліся яны пры апошнім доме.

И҆ и҆зы́де ца́рь и҆ всѝ ѻ҆́троцы є҆гѡ̀ пѣ҄ши и҆ ста́ша въ домѹ̀ сѹ́щемъ дале́че:

І праходзілі пад рукою ягонай усе слугі ягоныя, усе Керэты, усе Пэлеты і ўсе тыя, якія прыйшлі з Гату, шэсьцьсот чалавек, якія нагамі сваімі прыйшлі з Гату перад аблічча валадара.

и҆ всѝ ѻ҆́троцы є҆гѡ̀ ѿ ѻ҆бою̀ странѹ҄ є҆гѡ̀ и҆дѧ́хѹ, и҆ всѝ хелеѳе́є и҆ всѝ фелеѳе́є и҆ всѝ геѳе́є, ше́сть сѡ́тъ мѹже́й ше́дше пѣ҄ши ѿ ге́ѳа пред̾идѧ́хѹ пред̾ лице́мъ царе́вымъ.

І сказаў валадар Іттаю з Гату: «Навошта ты ідзеш разам з намі? Вярніся і застанься з валадаром, бо ты — чужынец і выгнанец з бацькаўшчыны тваёй.

И҆ речѐ ца́рь ко є҆ѳѳе́ю геѳѳе́инѹ: почто̀ и҆ ты̀ и҆́деши съ на́ми; возврати́сѧ и҆ живѝ съ царе́мъ, ѩ҆́кѡ чѹ́ждь є҆сѝ ты̀, и҆ ѩ҆́кѡ пресели́лсѧ є҆сѝ ты̀ ѿ мѣ́ста твоегѡ̀:

Учора прыйшоў ты, а сёньня я змушаю цябе ісьці блукаць разам з намі, і я сам ня ведаю, куды іду. Вярніся і забяры братоў тваіх, і міласэрнасьць і праўда [няхай будуць] з табой».

а҆́ще вчера̀ прише́лъ є҆сѝ, и҆ дне́сь ли подви́гнѹ тѧ̀ и҆тѝ съ на́ми; и҆ а҆́зъ и҆дѹ̀, а҆́може пойдѹ̀: и҆дѝ и҆ возврати́сѧ, и҆ возвратѝ бра́тїю твою̀ съ тобо́ю, и҆ гд҇ь да сотвори́тъ съ тобо́ю мл҇ть и҆ и҆́стинѹ.

І адказаў Іттай валадару, і сказаў: «Як жывы ГОСПАД і як жывы гаспадар мой, валадар! Толькі там, дзе будзе гаспадар мой, валадар, на сьмерць ці на жыцьцё, там будзе і слуга твой».

И҆ ѿвѣща̀ є҆ѳѳе́й къ царю̀ и҆ речѐ: жи́въ гд҇ь, и҆ жи́въ господи́нъ мо́й ца́рь, ѩ҆́кѡ на мѣ́стѣ, и҆дѣ́же бѹ́детъ господи́нъ мо́й ца́рь, и҆лѝ въ сме́рти, и҆лѝ въ животѣ̀, та́мѡ бѹ́детъ ра́бъ тво́й.

І сказаў Давід Іттаю: «Ідзі і праходзь!» І перайшоў [Кедрон] Іттай з Гату і ўсе людзі ягоныя, і ўсе дзеці ягоныя, якія з ім.

И҆ речѐ ца́рь ко є҆ѳѳе́ю: грѧдѝ, и҆ прейдѝ со мно́ю. И҆ пре́йде є҆ѳѳе́й геѳѳе́инъ и҆ ца́рь и҆ всѝ ѻ҆́троцы є҆гѡ̀ и҆ ве́сь наро́дъ и҆́же съ ни́мъ.

А ўся зямля плакала голасам вялікім, і ўвесь народ пераходзіў [Кедрон], і валадар перайшоў ручай Кедрон, і ўвесь народ накіраваўся па дарозе ў пустыню.

И҆ всѧ̀ землѧ̀ пла́кашесѧ гла́сомъ вели́кимъ. И҆ всѝ лю́дїе прехожда́хѹ по пото́кѹ ке́дрскѹ, и҆ ца́рь пре́йде чрез̾ пото́къ ке́дрскїй, и҆ всѝ лю́дїе и҆ ца́рь и҆дѧ́хѹ къ лицѹ̀ пѹтѝ пѹсты́ннагѡ.

І вось, Цадок, і з ім усе лявіты, несучы Каўчэг Запавету Божага. І паставілі яны Каўчэг Божы, і Абіятар стаяў, пакуль увесь народ ня выйшаў з гораду.

И҆ сѐ, и҆ садѡ́къ ї҆ере́й и҆ всѝ леѵі́ти съ ни́мъ, носѧ́ще кївѡ́тъ завѣ́та гд҇нѧ ѿ веѳа́ры: и҆ поста́виша кївѡ́тъ бж҃їй: и҆ а҆вїа́ѳаръ взы́де, до́ндеже преста́ша всѝ лю́дїе и҆сходи́ти и҆з̾ гра́да.

І сказаў валадар Цадоку: «Занясіце Каўчэг Божы ў горад. Калі я знайду ласку ў вачах ГОСПАДА, Ён верне мяне, і я ўбачу Яго і жытло Ягонае.

И҆ речѐ ца́рь къ садѡ́кѹ: возвратѝ кївѡ́тъ бж҃їй во гра́дъ, и҆ да ста́нетъ на мѣ́стѣ свое́мъ: а҆́ще ѡ҆брѧ́щѹ блгдть пред̾ ѻ҆чи́ма гд҇нима, и҆ возврати́тъ мѧ̀, и҆ пока́жетъ мѝ є҆го̀ и҆ лѣ́потѹ є҆гѡ̀:

А калі Ён скажа: “Ня маю ўпадабаньня ў табе”, вось я, няхай Ён робіць, што добрае ў вачах Ягоных».

и҆ а҆́ще та́кѡ рече́тъ: не благоволи́хъ въ тебѣ̀: сѐ, а҆́зъ є҆́смь, да сотвори́тъ мѝ по бл҃го́мѹ пред̾ ѻ҆чи́ма свои́ма.

І сказаў валадар Цадоку сьвятару: «Ці ж ты не відушчы? Вяртайся ў горад у супакоі. Ахімаац, сын твой, і Ёнатан, сын Абіятара, абодва сыны вашыя [застануцца] з вамі.

И҆ речѐ ца́рь садѡ́кѹ ї҆ере́ю: ви́дите, ты̀ возвраща́ешисѧ во гра́дъ съ ми́ромъ и҆ а҆хїмаа́съ сы́нъ тво́й и҆ ї҆ѡнаѳа́нъ сы́нъ а҆вїа́ѳаровъ, два̀ сы́ны ва́ши съ ва́ми:

Вось, я буду чакаць на раўнінах пустыні, пакуль ня прыйдзе да мяне слова ад вас, якое вы паведаміце мне».

ви́дите, а҆́зъ вселѧ́юсѧ во а҆равѡ́ѳъ пѹсты́нный, до́ндеже прїи́детъ мѝ сло́во ѿ ва́съ, є҆́же возвѣсти́ти мѝ.

І вярнулі Цадок і Абіятар Каўчэг Божы ў Ерусалім, і засталіся там.

И҆ возвратѝ садѡ́къ и҆ а҆вїа́ѳаръ кївѡ́тъ бж҃їй во ї҆ер҇ли́мъ, и҆ сѣ́де та́мѡ.

А Давід узыходзіў на гару Аліўную, узыходзіў і плакаў, галава ягоная была закрытая, і ён ішоў босы. І ўвесь народ, які [быў] з ім, ішоў з закрытымі галовамі, і ўзыходзілі, і плакалі.

И҆ даві́дъ восхожда́ше восхо́домъ на го́рѹ є҆леѡ́нскѹю восходѧ̀ и҆ пла́часѧ, и҆ покры́въ главѹ̀ свою̀, и҆ са́мъ и҆дѧ́ше босы́ма нога́ма: и҆ всѝ лю́дїе и҆̀же съ ни́мъ покры́ша кі́йждо главѹ̀ свою̀, и҆ восхожда́хѹ восходѧ́ще и҆ пла́чѹщесѧ.

І паведамілі Давіду, кажучы: «Ахітафэль у змове з Абсаломам». І сказаў Давід: «ГОСПАДЗЕ, зрабі неразумнай раду Ахітафэля».

И҆ возвѣсти́ша даві́дѹ глаго́люще: и҆ а҆хїтофе́лъ въ мѧте́жницѣхъ со а҆вессалѡ́момъ. И҆ речѐ даві́дъ: разрѹшѝ совѣ́тъ а҆хїтофе́левъ, гд҇и, бж҃е мо́й.

І калі Давід узыйшоў на вяршыню [гары], дзе пакланяліся Богу, вось, пераняў яго Хушай Аркеец у разьдзёртым адзеньні і з [пасыпанай] зямлёй галавой.

И҆ бѣ̀ даві́дъ грѧды́й да́же до рѡ́са, и҆дѣ́же поклони́сѧ бг҃ѹ. И҆ сѐ, на срѣ́тенїе є҆мѹ̀ (и҆зы́де) хѹсі́й пе́рвый дрѹ́гъ даві́довъ, растерза́въ ри҄зы своѧ҄, и҆ пе́рсть на главѣ̀ є҆гѡ̀.

І сказаў яму Давід: «Калі ты пойдзеш са мною, будзеш для мяне цяжарам.

И҆ речѐ є҆мѹ̀ даві́дъ: а҆́ще по́йдеши со мно́ю, и҆ бѹ́деши мѝ въ тѧ́гость:

А калі вернешся ў горад і скажаш Абсалому: “Я, валадару, слуга твой. Як раней я быў слугой бацькі твайго, так цяпер буду слугой тваім!”, і ты ўдарэмніш раду Ахітафэля адносна мяне.

а҆́ще же возврати́шисѧ во гра́дъ и҆ рече́ши а҆вессалѡ́мѹ: минѹ́ша бра́тїѧ твоѧ҄, и҆ ца́рь за мно́ю минѹ̀ ѻ҆те́цъ тво́й, и҆ нн҃ѣ ра́бъ тво́й є҆́смь, царю̀, пощади́ мѧ жи́ва бы́ти: ра́бъ бѣ́хъ ѻ҆тца̀ твоегѡ̀ тогда̀ и҆ досе́лѣ, нн҃ѣ же а҆́зъ тво́й ра́бъ: и҆ разрѹши́ ми совѣ́тъ а҆хїтофе́левъ:

там з табою Цадок і Абіятар, сьвятары. І ўсе словы, якія пачуеш у доме валадара, перакажаш Цадоку і Абіятару, сьвятарам.

и҆ сѐ, съ тобо́ю та́мѡ садѡ́къ и҆ а҆вїа́ѳаръ ї҆ере́є: и҆ бѹ́детъ всѧ́къ глаго́лъ, є҆го́же ѹ҆слы́шиши и҆з̾ ѹ҆́стъ ца́рскихъ, и҆ ска́жеши садѡ́кѹ и҆ а҆вїа́ѳарѹ ї҆ере́ємъ:

Вось, з імі два сыны іхнія, Ахімаац у Цадока і Ёнатан у Абіятара. Праз іх перакажаш кожнае слова, якое пачуеш».

сѐ, та́мѡ съ ни́ми два̀ сы҄на и҆́хъ, а҆хїмаа́съ сы́нъ садѡ́ковъ и҆ ї҆ѡнаѳа́нъ сы́нъ а҆вїа́ѳаровъ: и҆ посли́те рѹко́ю и҆́хъ ко мнѣ̀ всѧ́къ глаго́лъ, є҆го́же а҆́ще ѹ҆слы́шите.

І ўвайшоў Хушай, сябра Давіда, у горад. І Абсалом увайшоў у Ерусалім.

И҆ вни́де хѹсі́й дрѹ́гъ даві́довъ во гра́дъ, и҆ а҆вессалѡ́мъ тогда̀ вхожда́ше во ї҆ер҇ли́мъ.

« 14 глава 16 глава »