3 царстваў 1 глава

Трэйцяя кніга царстваў
Пераклад Васіля Сёмухі → Синода́льный перево́д

 
 

І цар Давід састарыўся, увайшоў у сталы век, дык накрывалі яго вопраткай, але ня мог сагрэцца.
 
Когда́ царь Дави́д соста́рился, вошёл в прекло́нные лета́, то покрыва́ли его́ оде́ждами, но не мог он согре́ться.

І сказалі яму слугі ягоныя: няхай пашукаюць гаспадару нашаму цару маладую дзяўчыну, каб яна стаяла перад царом і хадзіла за ім і ляжала зь ім, — і будзе цёпла гаспадару нашаму цару.
 
И сказа́ли ему́ слу́ги его́: пусть пои́щут для господи́на на́шего, царя́, молоду́ю деви́цу, чтоб она́ предстоя́ла царю́ и ходи́ла за ним и лежа́ла с ним, — и бу́дет тепло́ господи́ну на́шему, царю́.

І шукалі прыгожую дзяўчыну ва ўсіх межах Ізраільскіх, і знайшлі Авісагу Сунаміцянку, і прывялі яе да цара.
 
И иска́ли краси́вой деви́цы во всех преде́лах Изра́ильских, и нашли́ Ависа́гу Сунамитя́нку, и привели́ её к царю́.

Дзяўчына была вельмі прыгожая, і хадзіла яна за царом і прыслужвала яму; але цар не спазнаў яе.
 
Деви́ца была́ о́чень краси́ва, и ходи́ла она́ за царём и прислу́живала ему́; но царь не позна́л её.

Аданія, сын Агіты, заганарыўшыся, казаў: я буду царом. І завёў сабе калясьніцы і коньнікаў і пяцьдзясят чалавек скараходаў.
 
Адо́ния, сын Агги́фы, возгорди́вшись, говори́л: я бу́ду царём. И завёл себе́ колесни́цы и вса́дников и пятьдеся́т челове́к скорохо́дов.

А бацька ніколі не назаляўся яму пытаньнем: навошта ты гэта робіш? А ён быў вельмі прыгожы і нарадзіўся ў яго пасьля Авэсалома.
 
Оте́ц же никогда́ не стесня́л его́ вопро́сом: для чего́ ты э́то де́лаешь? Он же был о́чень краси́в и роди́лся ему́ по́сле Авессало́ма.

І раіўся ён зь Ёавам, сынам Саруіным, і з Авіятарам сьвятаром, і яны дапамагалі Аданію.
 
И сове́товался он с Иоа́вом, сы́ном Сару́иным, и с Авиафа́ром свяще́нником, и они́ помога́ли Адо́нии.

Але сьвятар Садок і Ванэя, сын Ёдаеў, і прарок Натан, і Сэмэй, і Рысій, і мацакі Давідавыя ня былі на баку Аданіі.
 
Но свяще́нник Садо́к и Ване́я, сын Иода́ев, и проро́к Нафа́н, и Семе́й, и Ри́сий, и си́льные Дави́довы не́ бы́ли на стороне́ Адо́нии.

І закалоў Аданія авечак і валоў і цялят каля каменя Захэлэт, што каля крыніцы Рагэль, і запрасіў усіх братоў сваіх, сыноў цара, з усімі Юдэямі, якія служылі ў цара.
 
И заколо́л Адо́ния ове́ц и воло́в и тельцо́в у ка́мня Зохеле́т, что у исто́чника Роге́ль, и пригласи́л всех бра́тьев свои́х, сынове́й царя́, со все́ми Иудея́нами, служи́вшими у царя́.

А прарока Натана і Ванэю, і тых мацакоў, і Саламона, брата свайго, не запрасіў.
 
Проро́ка же Нафа́на и Ване́ю, и тех си́льных, и Соломо́на, бра́та своего́, не пригласи́л.

Тады Натан сказаў Вірсавіі, маці Саламонавай, кажучы: ці чула ты, што Аданія, сын Агітын, зрабіўся царом, а гаспадар наш Давід, ня ведае пра тое?
 
Тогда́ Нафа́н сказа́л Вирса́вии, ма́тери Соломо́на, говоря́: слы́шала ли ты, что Адо́ния, сын Агги́фин, сде́лался царём, а господи́н наш Дави́д не зна́ет о том?

Цяпер, вось, я раю табе: ратуй жыцьцё тваё і жыцьцё сына твайго Саламона.
 
Тепе́рь, вот, я сове́тую тебе́: спаса́й жизнь твою́ и жизнь сы́на твоего́ Соломо́на.

Ідзі і ўвайдзі да цара Давіда і скажы яму: ці не прысягаўся ты, гаспадару мой цар, рабыні тваёй, кажучы: сын твой Саламон будзе царом пасьля мяне, і ён сядзе на троне маім? Чаму ж зацараваў Аданія?
 
Иди́ и войди́ к царю́ Дави́ду и скажи́ ему́: не кля́лся ли ты, господи́н мой, царь, рабе́ твое́й, говоря́: «сын твой Соломо́н бу́дет царём по́сле меня́ и он ся́дет на престо́ле моём»? Почему́ же воцари́лся Адо́ния?

І вось, калі ты яшчэ будзеш гаварыць з царом, увайду і я сьледам за табою і дапоўню словы твае.
 
И вот, когда́ ты ещё бу́дешь говори́ть там с царём, войду́ и я вслед за тобо́ю и допо́лню слова́ твои́.

Вірсавія пайшла да цара ў спальню; цар быў вельмі стары, і Авісага Сунаміцянка прыслужвала цару;
 
Вирса́вия пошла́ к царю́ в спа́льню; царь был о́чень стар, и Ависа́га Сунамитя́нка прислу́живала царю́;

і нахілілася Вірсавія і пакланілася цару; і сказаў цар: што табе?
 
и наклони́лась Вирса́вия и поклони́лась царю́; и сказа́л царь: что тебе́?

Яна сказала яму: гаспадару мой цару! ты прысягаў рабе тваёй Госпадам Богам тваім: сын твой Саламон будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім.
 
Она́ сказа́ла ему́: господи́н мой, царь! ты кля́лся рабе́ твое́й Го́сподом, Бо́гом твои́м: «сын твой Соломо́н бу́дет ца́рствовать по́сле меня́, и он ся́дет на престо́ле моём».

А цяпер, вось, Аданія зацараваў, і ты, гаспадару мой цару, ня ведаеш пра тое.
 
А тепе́рь, вот, Адо́ния воцари́лся, и ты, господи́н мой, царь, не зна́ешь о том.

І закалоў ён многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і сьвятара Авіятара і ваеначальніка Ёава: а Саламона, раба твайго, не запрасіў.
 
И заколо́л он мно́жество воло́в, тельцо́в и ове́ц, и пригласи́л всех сынове́й ца́рских и свяще́нника Авиафа́ра, и военача́льника Иоа́ва; Соломо́на же, раба́ твоего́, не пригласи́л.

А ты, гаспадару мой, — цар, і вочы ўсіх Ізраільцянаў глядзяць на цябе, каб ты абвясьціў ім, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго;
 
Но ты, господи́н мой, — царь, и глаза́ всех Израильтя́н устремлены́ на тебя́, что́бы ты объяви́л им, кто ся́дет на престо́ле господи́на моего́, царя́, по́сле него́;

інакш, калі гаспадар мой цар спачне з бацькамі сваімі, упадзе віна на мяне і на сына майго Саламона.
 
ина́че, когда́ господи́н мой, царь, почи́ет с отца́ми свои́ми, падёт обвине́ние на меня́ и на сы́на моего́ Соломо́на.

Калі яна яшчэ гаварыла з царом, прыйшоў і прарок Натан.
 
Когда́ она́ ещё говори́ла с царём, пришёл и проро́к Нафа́н.

І сказалі цару, кажучы: вось, Натан прарок. І ўвайшоў ён да цара і пакланіўся цару тварам да зямлі.
 
И сказа́ли царю́, говоря́: вот Нафа́н проро́к. И вошёл он к царю́ и поклони́лся царю́ лицо́м до земли́.

І сказаў Натан: гаспадару мой цар! ці сказаў ты: Аданія будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім?
 
И сказа́л Нафа́н: господи́н мой, царь! сказа́л ли ты: «Адо́ния бу́дет ца́рствовать по́сле меня́ и он ся́дет на престо́ле моём»?

Бо ён сёньня сышоў і закалоў многа валоў, цялят і авечак і запрасіў усіх сыноў царскіх і ваеначальнікаў і сьвятара Авіятара, і вось, яны ядуць і п’юць у яго і кажуць: хай жыве цар Аданія!
 
Потому́ что он ны́не сошёл и заколо́л мно́жество воло́в, тельцо́в и ове́ц, и пригласи́л всех сынове́й ца́рских и военача́льников и свяще́нника Авиафа́ра, и вот, они́ едя́т и пьют у него́ и говоря́т: «да живёт царь Адо́ния!»

А мяне, раба твайго, і сьвятара Садока, і Ванэю, сына Ёдаевага, і Саламона, раба твайго, не запрасіў.
 
А меня́, раба́ твоего́, и свяще́нника Садо́ка, и Ване́ю, сы́на Иода́ева, и Соломо́на, раба́ твоего́, не пригласи́л.

Ці ня сталася гэта па волі гаспадара майго цара, і чаму ты не адкрыў рабу твайму, хто сядзе на троне гаспадара майго цара пасьля яго?
 
Не ста́лось ли э́то по во́ле господи́на моего́, царя́, и для чего́ ты не откры́л рабу́ твоему́, кто ся́дет на престо́ле господи́на моего́, царя́, по́сле него́?

І адказаў цар Давід і сказаў: паклічце да мяне Вірсавію. І ўвайшла яна і стала перад царом.
 
И отвеча́л царь Дави́д и сказа́л: позови́те ко мне Вирса́вию. И вошла́ она́ и ста́ла пред царём.

І прысягаў цар і сказаў: жывы Гасподзь, Які выбаўляе душу маю ад усякай бяды!
 
И кля́лся царь и сказа́л: жив Госпо́дь, избавля́вший ду́шу мою́ от вся́кой беды́!

як я прысягаў табе Госпадам Богам Ізраілевым, кажучы, што Саламон, сын твой, будзе валадарыць пасьля мяне і ён сядзе на троне маім замест мяне, так я і зраблю гэта сёньня.
 
Как я кля́лся тебе́ Го́сподом, Бо́гом Изра́илевым, говоря́, что Соломо́н, сын твой, бу́дет ца́рствовать по́сле меня́ и он ся́дет на престо́ле моём вме́сто меня́, так я и сде́лаю э́то сего́дня.

І нахілілася Вірсавія тварам да зямлі, і пакланілася цару, і сказала: хай жыве гаспадар мой цар Давід вечна!
 
И наклони́лась Вирса́вия лицо́м до земли́, и поклони́лась царю́, и сказа́ла: да живёт господи́н мой, царь Дави́д, вове́ки!

І сказаў цар Давід: клікніце мне сьвятара Садока і прарока Натана і Ванэю, сына Ёдаевага. І ўвайшлі яны да цара.
 
И сказа́л царь Дави́д: позови́те ко мне свяще́нника Садо́ка и проро́ка Нафа́на и Ване́ю, сы́на Иода́ева. И вошли́ они́ к царю́.

І сказаў ім цар: вазьмеце з сабою слуг гаспадара вашага і пасадзеце Саламона, сына майго, на мула майго, і зьвядзеце яго ў Гіён,
 
И сказа́л им царь: возьми́те с собо́ю слуг господи́на ва́шего и посади́те Соломо́на, сы́на моего́, на му́ла моего́, и сведи́те его́ к Гио́ну,

і хай памажа яго там Садок сьвятар і Натан прарок у цара над Ізраілем, і затрубеце ў трубу і абвясьцеце: хай жыве цар Саламон!
 
и да пома́жет его́ там Садо́к свяще́нник и Нафа́н проро́к в царя́ над Изра́илем, и затруби́те трубо́ю и возгласи́те: «да живёт царь Соломо́н!»

Потым прывядзеце яго назад, і ён прыйдзе і сядзе на троне маім; ён будзе цараваць замест мяне; яму запавядаў я быць правадыром Ізраіля і Юды.
 
Пото́м проводи́те его́ наза́д, и он придёт и ся́дет на престо́ле моём; он бу́дет ца́рствовать вме́сто меня́; ему́ завеща́л я быть вождём Изра́иля и Иу́ды.

І адказваў Ванэя, сын Ёдаеў, цару і сказаў: амін, — хай скажа так Гасподзь Бог гаспадара майго цара:
 
И отвеча́л Ване́я, сын Иода́ев, царю́ и сказа́л: ами́нь, — да ска́жет так Госпо́дь, Бог господи́на моего́, царя́!

як быў Гасподзь Бог з гаспадаром маім царом, так хай будзе Ён з Саламонам і хай узвысіць трон ягоны вышэй за трон гаспадара майго цара Давіда!
 
Как был Госпо́дь, Бог, с господи́ном мои́м, царём, так да бу́дет Он с Соломо́ном и да возвели́чит престо́л его́ бо́лее престо́ла господи́на моего́, царя́ Дави́да!

І пайшлі Садок сьвятар і Натан прарок і Ванэя, сын Ёдая, Хэлэтэі і Фэлэтэі, і пасадзіла Саламона на мула цара Давіда, і павялі яго ў Гіён.
 
И пошли́ Садо́к свяще́нник и Нафа́н проро́к и Ване́я, сын Иода́я, и Хелефе́и и Фелефе́и, и посади́ли Соломо́на на му́ла царя́ Дави́да, и повели́ его́ к Гио́ну.

І ўзяў Садок сьвятар рог з алеем з скініі і памазаў Саламона. І затрубілі ў трубу, і ўвесь народ усклікаў: хай жыве цар Саламон!
 
И взял Садо́к свяще́нник рог с еле́ем из ски́нии и пома́зал Соломо́на. И затруби́ли трубо́ю, и весь наро́д восклица́л: да живёт царь Соломо́н!

І ўвесь народ праводзіў Саламона, і іграў народ на жалейках і вельмі радаваўся, так што зямля расьсядалася ад крыкаў яго.
 
И весь наро́д провожа́л Соломо́на, и игра́л наро́д на свире́лях, и весьма́ ра́довался, так что земля́ расседа́лась от кри́ков его́.

І пачуў Аданія і ўсе запрошаныя ім, як толькі перасталі есьці; а Ёаў, пачуўшы гук трубы, сказаў: з чаго гэты шум расхваляванага горада?
 
И услы́шал Адо́ния и все приглашённые им, как то́лько переста́ли есть; а Иоа́в, услы́шав звук трубы́, сказа́л: отчего́ э́тот шум волну́ющегося го́рода?

Яшчэ ён гаварыў, як прыйшоў Ёнатан, сын сьвятара Авіятара. І сказаў Аданія: увайдзі; ты — сумленны чалавек і нясеш добрую вестку.
 
Ещё он говори́л, как пришёл Ионафа́н, сын свяще́нника Авиафа́ра. И сказа́л Адо́ния: войди́; ты — че́стный челове́к и несёшь до́брую весть.

І адказваў Ёнатан і сказаў Аданію: так, гаспадар наш цар паставіў Саламона царом;
 
И отвеча́л Ионафа́н и сказа́л Адо́нии: да, господи́н наш, царь Дави́д, поста́вил Соломо́на царём;

і паслаў цар зь ім Садока сьвятара і Натана прарока, і Ванэю, сына Ёдая, і Хэлэтэяў і Фэлэтэяў, і яны пасадзілі яго на мула царскага;
 
и посла́л царь с ним Садо́ка свяще́нника и Нафа́на проро́ка, и Ване́ю, сы́на Иода́я, и Хелефе́ев и Фелефе́ев, и они́ посади́ли его́ на му́ла ца́рского;

і памазалі яго Садок сьвятар і Натан прарок у цара ў Гіёне, і адтуль выправіліся з радасьцю, і прыйшоў у рух горад. Вось чаго шум, які вы чуеце.
 
и пома́зали его́ Садо́к свяще́нник и Нафа́н проро́к в царя́ в Гио́не, и отту́да отпра́вились с ра́достью, и пришёл в движе́ние го́род. Вот отчего́ шум, кото́рый вы слы́шите.

І Саламон ужо сеў на царскім троне.
 
И Соломо́н уже́ сел на ца́рском престо́ле.

І слугі цара прыходзілі павіншаваць гаспадара нашага цара Давіда, кажучы: Бог твой няхай праславіць імя Саламона больш за тваё імя і хай узвысіць трон ягоны вышэй за твой трон. І пакланіўся цар на ложку сваім,
 
И слу́ги царя́ приходи́ли поздра́вить господи́на на́шего, царя́ Дави́да, говоря́: «Бог твой да просла́вит и́мя Соломо́на бо́лее твоего́ и́мени и да возвели́чит престо́л его́ бо́лее твоего́ престо́ла». И поклони́лся царь на ло́же своём,

і сказаў цар так: дабраславёны Гасподзь Бог Ізраілеў, Які сёньня даў ад семя майго пасаджанага на троне маім, і вочы мае бачаць гэта!
 
и сказа́л царь так: «благослове́н Госпо́дь, Бог Изра́илев, Кото́рый сего́дня дал сидя́щего на престо́ле моём, и о́чи мои́ ви́дят э́то!»

Тады спалохаліся і ўсталі ўсе запрошаныя, якія былі ў Аданіі, і пайшлі кожны сваёй дарогаю.
 
Тогда́ испуга́лись и вста́ли все приглашённые, кото́рые бы́ли у Адо́нии, и пошли́ ка́ждый свое́ю доро́гою.

А Аданія, баючыся Саламона, устаў і пайшоў і ўхапіўся за рогі ахвярніка.
 
Адо́ния же, боя́сь Соломо́на, встал и пошёл и ухвати́лся за ро́ги же́ртвенника.

І данесьлі Саламону, кажучы: вось, Аданія баіцца цара Саламона, і вось, ён трымаецца за рогі ахвярніка, кажучы: хай прысягне мне цяпер цар Саламон, што ён не заб’е раба свайго мечам.
 
И донесли́ Соломо́ну, говоря́: вот, Адо́ния бои́тся царя́ Соломо́на, и вот, он де́ржится за ро́ги же́ртвенника, говоря́: «пусть поклянётся мне тепе́рь царь Соломо́н, что он не умертви́т раба́ своего́ мечо́м».

І сказаў Саламон: калі ён будзе чалавекам сумленным, дык ніводзін волас ягоны не ўпадзе на зямлю; калі ж знойдзецца ў ім падступства, дык памрэ.
 
И сказа́л Соломо́н: е́сли он бу́дет челове́ком че́стным, то ни оди́н воло́с его́ не упадёт на зе́млю; е́сли же найдётся в нём лука́вство, то умрёт.

І паслаў Саламон, і прывялі яго ад ахвярніка. І ён прыйшоў і пакланіўся цару Саламону. І сказаў яму Саламон: ідзі ў дом свой.
 
И посла́л царь Соломо́н, и привели́ его́ от же́ртвенника. И он пришёл и поклони́лся царю́ Соломо́ну; и сказа́л ему́ Соломо́н: иди́ в дом свой.

Примечания:

 
Пераклад Васіля Сёмухі
53 У друкаванай версіі: «да ахвярніка», замест «ад ахвярніка».
 
 


2007–2024. Зроблена з любоўю для тых, што любяць і шукаюць Бога. Калі ў вас ёсць пытанні ці пажаданні, то пішыце нам: bible-man@mail.ru.