Deuteronomy 1 глава

Deuteronomy
New American Standard Bible → Пераклад Васіля Сёмухі

These are the words which Moses spoke to all Israel across the Jordan in the wilderness, in the Arabah opposite Suph, between Paran and Tophel and Laban and Hazeroth and Dizahab.

І вось словы, якія казаў Майсей усяму Ізраілю за Ярданам у пустыні на раўніне насупраць Суфа, паміж Фаранам і Тафэлем, і Лаванам і Асіротам і Дызагавам,

It is eleven days’ journey from Horeb by the way of Mount Seir to Kadesh-barnea.

на адлегласьці ў адзінаццаць дзён дарогі ад Харыва, па дарозе ад гары Сэір да Кадэс-Варні.

In the fortieth year, on the first day of the eleventh month, Moses spoke to the children of Israel, according to all that the LORD had commanded him to give to them,

Саракавога году, адзінаццатага месяца, першага дня месяца, казаў Майсей сынам Ізраілевым усё, што наказаў яму Гасподзь пра іх.

after he had defeated Sihon the king of the Amorites, who lived in Heshbon, and Og the king of Bashan, who lived in Ashtaroth and Edrei.

Пасьля таго, як забіў ён Сігона, цара Амарэйскага, які жыў у Эсэвоне, і Ога, цара Васанскага, які жыў у Амтэроце ў Эдрэі,

Across the Jordan in the land of Moab, Moses undertook to expound this law, saying,

за Ярданам, у зямлі Маавіцкай, пачаў Майсей тлумачыць закон гэты і сказаў:

“The LORD our God spoke to us at Horeb, saying, ‘You have stayed long enough at this mountain.

Гасподзь, Бог наш, гаварыў нам у Харыве і сказаў: годзе вам жыць на гары гэтай!

‘Turn and set your journey, and go to the hill country of the Amorites, and to all their neighbors in the Arabah, in the hill country and in the lowland and in the Negev and by the seacoast, the land of the Canaanites, and Lebanon, as far as the great river, the river Euphrates.

павярнецеся, выпраўцеся ў дарогу і йдзеце на гару Амарэяў і да ўсіх суседзяў іхніх, на раўніну, на гару, на нізкія мясьціны і на паўднёвы край і да берагоў мора, у зямлю Ханаанскую і да Лівана, нават да ракі вялікай, ракі Еўфрата;

‘See, I have placed the land before you; go in and possess the land which the LORD swore to give to your fathers, to Abraham, to Isaac, and to Jacob, to them and their descendants after them.’

вось, Я даю вам зямлю гэтую, ідзеце, вазьмеце ў спадчыну зямлю, якую Гасподзь з клятваю абяцаў даць бацькам вашым, Абрагаму, Ісааку і Якаву, ім і нашчадкам іхнім.

“I spoke to you at that time, saying, ‘I am not able to bear the burden of you alone.

І я сказаў вам у той час: не магу адзін вадзіць вас;

‘The LORD your God has multiplied you, and behold, you are this day like the stars of heaven in number.

Гасподзь, Бог ваш, памножыў вас, і вось, вы сёньня шматлікія, як зоркі нябесныя;

‘May the LORD, the God of your fathers, increase you a thousand-fold more than you are and bless you, just as He has promised you!

Гасподзь, Бог бацькоў вашых, хай памножыць вас у тысячу разоў ад таго, колькі вас сёньня, і хай дабраславіць вас, як ён казаў вам:

‘How can I alone bear the load and burden of you and your strife?

як жа мне аднаму насіць цяжары вашыя, ношкі вашыя і раздоры вашыя?

‘Choose wise and discerning and experienced men from your tribes, and I will appoint them as your heads.’

выберыце сабе па плямёнах вашых мужоў мудрых, разумных і выпрабаваных, і я пастаўлю іх правадырамі вашымі.

“You answered me and said, ‘The thing which you have said to do is good.’

Вы адказвалі мне і сказалі: добрую дзею загадваеш ты ўчыніць.

“So I took the heads of your tribes, wise and experienced men, and appointed them heads over you, leaders of thousands and of hundreds, of fifties and of tens, and officers for your tribes.

І ўзяў я галоўных з плямёнаў вашых, мужоў мудрых і выпрабаваных, і зрабіў іх правадырамі над вамі, тысячнікамі, сотнікамі, пяцідзясяцкімі, дзясятнікамі і наглядчыкамі паводле плямёнаў вашых.

“Then I charged your judges at that time, saying, ‘Hear the cases between your fellow countrymen, and judge righteously between a man and his fellow countryman, or the alien who is with him.

І даў я загад судзьдзям вашым у той час, кажучы: выслухвайце братоў вашых і судзеце справядліва як брата з братам, так і прыхадня ягонага;

‘You shall not show partiality in judgment; you shall hear the small and the great alike. You shall not fear man, for the judgment is God’s. The case that is too hard for you, you shall bring to me, and I will hear it.’

ня вырозьнівайце асобаў на судзе, як малога, так і вялікага выслухоўвайце: ня бойцеся аблічча чалавечага, бо суд — дзея Божая; а справу, якая вам цяжкая, даводзьце да мяне, і я выслухаю яе.

“I commanded you at that time all the things that you should do.

І даў я вам у той час загады пра ўсё, што трэба вам рабіць.

“Then we set out from Horeb, and went through all that great and terrible wilderness which you saw on the way to the hill country of the Amorites, just as the LORD our God had commanded us; and we came to Kadesh-barnea.

І выправіліся мы ад Гарыва, і йшлі па ўсёй гэтай вялікай і страшнай пустыні, якую вы бачылі па дарозе да гары Амарэйскай, як загадаў Гасподзь, Бог наш, і прыйшлі ў Кадэс-Варні.

“I said to you, ‘You have come to the hill country of the Amorites which the LORD our God is about to give us.

І сказаў я вам: вы прыйшлі да гары Амарэйскай, якую Гасподзь, Бог наш, дае вам;

‘See, the LORD your God has placed the land before you; go up, take possession, as the LORD, the God of your fathers, has spoken to you. Do not fear or be dismayed.’

вось, Гасподзь, Бог твой, аддае табе зямлю гэтую, ідзі, вазьмі яе ў валоданьне, як казаў табе Гасподзь, Бог бацькоў тваіх, ня бойся і не жахайся.

“Then all of you approached me and said, ‘Let us send men before us, that they may search out the land for us, and bring back to us word of the way by which we should go up and the cities which we shall enter.’

Але вы ўсе падышлі да мяне і сказалі: пашлём перад сабою людзей, каб яны нагледзелі нам зямлю і прынесьлі нам вестку пра дарогу, па якой нам ісьці, і пра гарады, у якія нам ісьці.

“The thing pleased me and I took twelve of your men, one man for each tribe.

Слова гэтае мне спадабалася, і я ўзяў з вас дванаццаць чалавек, па адным чалавеку ад племя.

“They turned and went up into the hill country, and came to the valley of Eshcol and spied it out.

Яны пайшлі, узышлі на гару і дайшлі да даліны Эсхол і агледзелі яе;

“Then they took some of the fruit of the land in their hands and brought it down to us; and they brought us back a report and said, ‘It is a good land which the LORD our God is about to give us.’

і ўзялі ў рукі свае пладоў зямлі й прынесьлі нам, і прынесьлі нам вестку і сказалі: добрая зямля, якую Гасподзь, Бог наш, дае нам.

“Yet you were not willing to go up, but rebelled against the command of the LORD your God;

Але вы не захацелі йсьці і ўсупрацівіліся загаду Госпада, Бога вашага,

and you grumbled in your tents and said, ‘Because the LORD hates us, He has brought us out of the land of Egypt to deliver us into the hand of the Amorites to destroy us.

і наракалі ў намётах вашых і казалі: Гасподзь, зь нянавісьці да нас, вывеў нас зь зямлі Егіпецкай, каб аддаць нас у рукі Амарэяў, і зьнішчыць нас;

‘Where can we go up? Our brethren have made our hearts melt, saying, “The people are bigger and taller than we; the cities are large and fortified to heaven. And besides, we saw the sons of the Anakim there.”’

куды мы пойдзем? браты нашыя расслабілі сэрца наша, кажучы: народ той большы і вышэйшы за нас, гарады там большыя і з умацаваньнямі да нябёсаў, ды й сыноў Энакавых бачылі мы там.

“Then I said to you, ‘Do not be shocked, nor fear them.

І я сказаў вам: не палохайцеся і ня бойцеся іх,

‘The LORD your God who goes before you will Himself fight on your behalf, just as He did for you in Egypt before your eyes,

Гасподзь, Бог ваш, ідзе перад вамі; Ён будзе біцца за вас, як Ён зрабіў з вамі ў Егіпце, перад вачыма вашымі,

and in the wilderness where you saw how the LORD your God carried you, just as a man carries his son, in all the way which you have walked until you came to this place.’

і ў пустыні той, дзе, як ты бачыў, Гасподзь, Бог твой, насіў цябе, як чалавек носіць сына свайго, на ўсім шляху, які вы праходзілі, да прыходу вашага на гэта месца.

“But for all this, you did not trust the LORD your God,

Але і пры гэтым вы ня верыце Госпаду, Богу вашаму,

who goes before you on your way, to seek out a place for you to encamp, in fire by night and cloud by day, to show you the way in which you should go.

Які йшоў прад вамі дарогаю шукаць вам месца, дзе спыніцца вам, уначы ў агні, каб паказваць вам дарогу, па якой ісьці, а ўдзень у воблаку.

“Then the LORD heard the sound of your words, and He was angry and took an oath, saying,

І Гасподзь пачуў словы вашыя, і разгневаўся, і запрысягнуўся, кажучы:

‘Not one of these men, this evil generation, shall see the good land which I swore to give your fathers,

ніхто зь людзей гэтых, з гэтага ліхога роду, не пабачыць добрай зямлі, якую Я прысягнуўся даць бацькам вашым;

except Caleb the son of Jephunneh; he shall see it, and to him and to his sons I will give the land on which he has set foot, because he has followed the LORD fully.’

Толькі Халеў, сын Ефаніеў, пабачыць яе; яму дам Я зямлю, па якой ён праходзіў, і сынам ягоным, за тое, што ён слухаўся Госпада.

“The LORD was angry with me also on your account, saying, ‘Not even you shall enter there.

І на мяне ўгневаўся Гасподзь за вас, кажучы: і ты ня ўвойдзеш туды;

‘Joshua the son of Nun, who stands before you, he shall enter there; encourage him, for he will cause Israel to inherit it.

Ісус, сын Наваў, які пры табе, ён увойдзе туды; яго ўмацуй, бо ён увядзе Ізраіля ў валоданьне ёю;

‘Moreover, your little ones who you said would become a prey, and your sons, who this day have no knowledge of good or evil, shall enter there, and I will give it to them and they shall possess it.

дзеці вашыя, пра якіх вы казалі, што яны дастануцца здабычаю ворагам, і сыны вашыя, якія ня ведаюць сёньня ні дабра, ні ліха, яны ўвойдуць туды, ім дам яе, і яны авалодаюць ёю;

‘But as for you, turn around and set out for the wilderness by the way to the Red Sea.’

а вы павярнецеся і выпраўцеся ў пустыню па дарозе да Чэрмнага мора.

“Then you said to me, ‘We have sinned against the LORD; we will indeed go up and fight, just as the LORD our God commanded us.’ And every man of you girded on his weapons of war, and regarded it as easy to go up into the hill country.

І вы адказвалі тады і сказалі мне: зграшылі мы прад Госпадам, пойдзем і будзем біцца, як загадаў нам Гасподзь, Бог наш. І аперазаліся вы, кожны баявой зброяй сваёю, і неразумна рашыліся ўзысьці на гару.

“And the LORD said to me, ‘Say to them, “Do not go up nor fight, for I am not among you; otherwise you will be defeated before your enemies.”’

Але Гасподзь сказаў мне: скажы ім: ня ўзыходзьце і ня бецеся, бо няма Мяне сярод вас, каб не пабілі вас ворагі вашыя.

“So I spoke to you, but you would not listen. Instead you rebelled against the command of the LORD, and acted presumptuously and went up into the hill country.

І я казаў вам, але вы не паслухаліся і ўсупрацівіліся загаду Гасподняму і з упартасьці сваёй узышлі на гару.

“The Amorites who lived in that hill country came out against you and chased you as bees do, and crushed you from Seir to Hormah.

І выступіў супроць вас Амарэй, які жыў на гары той, і гналі вас так, як робяць пчолы, і білі вас на Сэіры да самай Хормы.

“Then you returned and wept before the LORD; but the LORD did not listen to your voice nor give ear to you.

І вярнуліся вы і плакалі прад Госпадам; але Гасподзь не пачуў ляманту вашага і не паслухаў вас.

“So you remained in Kadesh many days, the days that you spent there.

І прабылі вы ў Кадэсе шмат часу, колькі часу вы там былі.

« 36 глава 2 глава »