Deuteronomy 1 глава

Deuteronomy
New International Version → Пераклад Чарняўскага 2017

These are the words Moses spoke to all Israel in the wilderness east of the Jordan — that is, in the Arabah — opposite Suph, between Paran and Tophel, Laban, Hazeroth and Dizahab.

Гэта словы, якія прамаўляў Майсей да ўсяго Ізраэля за Ярданам у пустыні, у Арабе насупраць Суфа, паміж Паранам, і Тафелам, і Лабанам, і Асэротам, і Дызагабам,

(It takes eleven days to go from Horeb to Kadesh Barnea by the Mount Seir road.)

на адлегласці ў адзінаццаць дзён дарогі ад Гарэба да Кадэс-Барнэ праз горы Сэір.

In the fortieth year, on the first day of the eleventh month, Moses proclaimed to the Israelites all that the Lord had commanded him concerning them.

У саракавым годзе, у адзінаццатым месяцы, у першы дзень месяца сказаў Майсей сынам Ізраэля ўсё, што яму Госпад загадаў, каб ён сказаў ім.

This was after he had defeated Sihon king of the Amorites, who reigned in Heshbon, and at Edrei had defeated Og king of Bashan, who reigned in Ashtaroth.

Пасля таго, як ён забіў Сэгона, цара амарэяў, які жыў у Хесебоне, і Ога, цара Басана, які жыў у Астароце і ў Эдраі,

East of the Jordan in the territory of Moab, Moses began to expound this law, saying:

за Ярданам, у зямлі Мааба, пачаў Майсей тлумачыць закон гэты і казаць:

The Lord our God said to us at Horeb, “You have stayed long enough at this mountain.

«Госпад, Бог наш, прамаўляў да нас на Гарэбе, кажучы: “Досыць ужо вам быць на гэтай гары.

Break camp and advance into the hill country of the Amorites; go to all the neighboring peoples in the Arabah, in the mountains, in the western foothills, in the Negev and along the coast, to the land of the Canaanites and to Lebanon, as far as the great river, the Euphrates.

Абярніцеся і выберыцеся, і ідзіце на гару амарэяў і да ўсіх суседзяў іх: у Арабе, і ў гарах, і ў Сэфэле, і ў Нагэбе, і на марскім узбярэжжы; у зямлю хананеяў, і ў Лібан, аж да вялікай ракі Эўфрат.

See, I have given you this land. Go in and take possession of the land the Lord swore he would give to your fathers — to Abraham, Isaac and Jacob — and to their descendants after them.”

Вось, кажа, Я даю вам гэтую зямлю. Ідзіце, вазьміце яе ва ўласнасць, бо яе паабяцаў Госпад бацькам вашым Абрагаму, Ізааку і Якубу, што аддасць яе ім і іх нашчадкам пасля іх”».

At that time I said to you, “You are too heavy a burden for me to carry alone.

І сказаў ён ім у той час: «Не магу я адзін весці вас;

The Lord your God has increased your numbers so that today you are as numerous as the stars in the sky.

Госпад, Бог ваш, памножыў вас, і сёння вас так многа, як зорак у небе.

May the Lord, the God of your ancestors, increase you a thousand times and bless you as he has promised!

Дык хай Госпад, Бог бацькоў вашых, дадасць да гэтай лічбы многія тысячы і дабраславіць вас, як Ён гаварыў вам.

But how can I bear your problems and your burdens and your disputes all by myself?

Не магу я адзін забяспечыць вашы патрэбы, пераносіць вашы цяжары і спрэчкі.

Choose some wise, understanding and respected men from each of your tribes, and I will set them over you.”

Абярыце сабе людзей мудрых і богабаязных, лад жыцця якіх выпрабаваны ў пакаленнях вашых, і я пастаўлю іх кіраўнікамі вашымі».

You answered me, “What you propose to do is good.”

Тады адказалі вы мне: «Добрая гэта рэч, што ты хочаш зрабіць».

So I took the leading men of your tribes, wise and respected men, and appointed them to have authority over you — as commanders of thousands, of hundreds, of fifties and of tens and as tribal officials.

Дык выбраў я тады з вашых пакаленняў мужоў мудрых і выпрабаваных, і паставіў іх князямі над вамі: тысячнікамі, сотнікамі, кіраўнікамі над пяццюдзесяццю, кіраўнікамі над дзесяццю і загадчыкамі працы для пакаленняў вашых.

And I charged your judges at that time, “Hear the disputes between your people and judge fairly, whether the case is between two Israelites or between an Israelite and a foreigner residing among you.

У той час загадаў я суддзям вашым: «Слухайце справу братоў вашых і судзіце справядліва, — суайчыннік ён ці прыбылец.

Do not show partiality in judging; hear both small and great alike. Do not be afraid of anyone, for judgment belongs to God. Bring me any case too hard for you, and I will hear it.”

Не глядзіце на асобу на судзе: выслухайце як вялікага, так і малога, не бойцеся ніводнай асобы, бо гэта суд Божы. А калі б якая справа падавалася вам цяжкай, скіроўвайце да мяне, і я выслухаю».

And at that time I told you everything you were to do.

У той час загадаў я вам усё, што вы маеце рабіць.

Then, as the Lord our God commanded us, we set out from Horeb and went toward the hill country of the Amorites through all that vast and dreadful wilderness that you have seen, and so we reached Kadesh Barnea.

Потым пакінулі мы Гарэб і прайшлі ўсю тую вялікую і страшную пустыню, якую вы бачылі, праз гару амарэйскую, як загадаў нам Госпад, Бог наш, і прыйшлі ў Кадэс-Барнэ.

Then I said to you, “You have reached the hill country of the Amorites, which the Lord our God is giving us.

І сказаў я вам: «Вы прыйшлі да гары амарэйскай, якую мае нам даць Госпад, Бог наш.

See, the Lord your God has given you the land. Go up and take possession of it as the Lord, the God of your ancestors, told you. Do not be afraid; do not be discouraged.”

Агледзь зямлю, якую дае табе Госпад, Бог твой, увайдзі і вазьмі яе ва ўладанне, як сказаў табе Госпад, Бог бацькоў тваіх; не бойся і нічога не палохайся».

Then all of you came to me and said, “Let us send men ahead to spy out the land for us and bring back a report about the route we are to take and the towns we will come to.”

Прыступілі тады вы ўсе да мяне і сказалі: «Пашлём людзей перад намі, каб агледзелі зямлю і паведамілі пра дарогу, якою маем ісці, і пра гарады, у якія маем увайсці».

The idea seemed good to me; so I selected twelve of you, one man from each tribe.

Слова мне спадабалася, і я выбраў паміж вас дванаццаць мужчын, па адным з кожнага пакалення іх.

They left and went up into the hill country, and came to the Valley of Eshkol and explored it.

Яны выйшлі, і скіраваліся ў горы, і дайшлі аж да даліны Нэгэлескал, і агледзелі зямлю.

Taking with them some of the fruit of the land, they brought it down to us and reported, “It is a good land that the Lord our God is giving us.”

І ўзялі яны плады тае зямлі, і прынеслі нам, і сказалі: «Добрая тая зямля, якую мае даць нам Госпад, Бог наш».

But you were unwilling to go up; you rebelled against the command of the Lord your God.

Але вы не хацелі ісці і не паверылі слову Госпада, Бога вашага.

You grumbled in your tents and said, “The Lord hates us; so he brought us out of Egypt to deliver us into the hands of the Amorites to destroy us.

І наракалі ў палатках сваіх, і казалі: «Ненавідзіць нас Госпад, таму і вывеў нас з зямлі Егіпецкай, каб выдаць нас у рукі амарэяў ды пагубіць.

Where can we go? Our brothers have made our hearts melt in fear. They say, ‘The people are stronger and taller than we are; the cities are large, with walls up to the sky. We even saw the Anakites there.’ ”

Куды пойдзем? Нашы браты напалохалі сэрца наша, кажучы: народ той шматлікі і перавышае нас ростам, гарады вялікія і аж у неба ўмацаваныя; бачылі мы нават там сыноў Анака».

Then I said to you, “Do not be terrified; do not be afraid of them.

Дык сказаў я вам: «Не дрыжыце і не бойцеся іх.

The Lord your God, who is going before you, will fight for you, as he did for you in Egypt, before your very eyes,

Госпад Бог, Які ёсць правадыр ваш, Сам будзе за нас ваяваць, як зрабіў у Егіпце на вачах вашых.

and in the wilderness. There you saw how the Lord your God carried you, as a father carries his son, all the way you went until you reached this place.”

Бачыў ты сам на пустыні, як Госпад, Бог твой, насіў цябе, як звычайна носіць бацька свайго сына малога, ва ўсякай дарозе, якой вы ішлі, аж пакуль не прыйшлі вы ў гэтае месца.

In spite of this, you did not trust in the Lord your God,

Але вы так і не паверылі Госпаду, Богу вашаму,

who went ahead of you on your journey, in fire by night and in a cloud by day, to search out places for you to camp and to show you the way you should go.

Які ідзе перад вамі ў дарозе і вызначае месца, на якім вам належыць ставіць палаткі, паказваючы вам шлях: ноччу — агнём, каб асвятляць вам дарогу, удзень — у слупе воблачным».

When the Lord heard what you said, he was angry and solemnly swore:

Калі Госпад пачуў голас слоў вашых, то разгневаўся, і прысягнуў, і сказаў:

“No one from this evil generation shall see the good land I swore to give your ancestors,

«Не ўбачыць ніводзін чалавек з гэтага пакалення ліхога тую добрую зямлю, якую Я пад прысягай абяцаў бацькам вашым,

except Caleb son of Jephunneh. He will see it, and I will give him and his descendants the land he set his feet on, because he followed the Lord wholeheartedly.”

за выключэннем Калеба, сына Ефоны. Ён яе ўбачыць, яму і сынам яго дам Я гэтую зямлю, па якой ён хадзіў, бо ён рабіў усё, каб быць паслухмяным Госпаду».

Because of you the Lord became angry with me also and said, “You shall not enter it, either.

Праз вас і на мяне загневаўся Госпад і казаў: «І ты туды не ўвойдзеш,

But your assistant, Joshua son of Nun, will enter it. Encourage him, because he will lead Israel to inherit it.

але Ешуа, сын Нуна, твой паслугач, ён туды ўвойдзе. Яго падбадзёрвай, бо ён размяркуе зямлю Ізраэлю.

And the little ones that you said would be taken captive, your children who do not yet know good from bad — they will enter the land. I will give it to them and they will take possession of it.

Дзеці вашы, пра якіх гаварылі вы, што павядуць іх у палон, і сыны вашы, якія сёння не разумеюць, што добрае або ліхое, яны ўвойдуць; ім дам Я яе, і яны завалодаюць ёю.

But as for you, turn around and set out toward the desert along the route to the Red Sea.a”

А вы павярніце ды адыдзіце ў пустыню па дарозе праз мора Чырвонае».

Then you replied, “We have sinned against the Lord. We will go up and fight, as the Lord our God commanded us.” So every one of you put on his weapons, thinking it easy to go up into the hill country.

І адказалі вы мне: «Зграшылі мы перад Госпадам, мы пойдзем і будзем ваяваць, як загадаў нам Госпад, Бог наш». І вы падперазаліся зброяй і выправіліся на гару.

But the Lord said to me, “Tell them, ‘Do not go up and fight, because I will not be with you. You will be defeated by your enemies.’ ”

Госпад сказаў мне: Скажы ім: «Не ўзыходзьце і не ваюйце, бо Я не з вамі, каб не пападалі вы перад ворагамі вашымі».

So I told you, but you would not listen. You rebelled against the Lord’s command and in your arrogance you marched up into the hill country.

Сказаў я, ды вы не паслухалі, і супрацівіліся загаду Госпадаву, і, гнаныя пыхаю, вы ўзышлі на вяршыню гары.

The Amorites who lived in those hills came out against you; they chased you like a swarm of bees and beat you down from Seir all the way to Hormah.

Дык выйшаў супраць вас амарэй, які жыў на той гары, і пагнаў вас, як звычайна гоняць пчолы, і пабіў вас ад Сэіра аж да Хормы.

You came back and wept before the Lord, but he paid no attention to your weeping and turned a deaf ear to you.

І вярнуліся вы і плакалі перад Госпадам, але Госпад не выслухаў вас і не захацеў звярнуць увагі на голас ваш.

And so you stayed in Kadesh many days — all the time you spent there.

І прабылі вы ў Кадэсе на працягу таго доўгага часу, пакуль вы там заставаліся.

« 36 глава 2 глава »