Выслоўяў 1 глава

Кніга Выслоўяў Саламонавых
Пераклад Чарняўскага 2017 → Luther Bibel 1545

Прыпавесці Саламона, сына Давідава, цара Ізраэльскага,

Dies sind die Sprüche Salomos, des Königs Israels, Davids Sohns,

каб спасцігнуць мудрасць і настаўленне, каб зразумець словы мудрасці;

zu lernen Weisheit und Zucht, Verstand,

каб атрымаць веды ў навучанні: справядлівасць, прыказанне і законнасць;

Klugheit, Gerechtigkeit, Recht und Schlecht,

каб простым людзям прыдаць кемлівасці, юнаку — ведаў і развагі.

daß die Albernen witzig und die Jünglinge vernünftig und vorsichtig werden.

Мудры слухае і павялічвае веды, а разумны прыдбае ўмеласць:

Wer weise ist, der höret zu und bessert sich; und wer verständig ist, der läßt ihm raten,

зверне ўвагу на прытчу і алегорыю, словы мудрых і іх загадкі.

daß er vernehme die Sprüche und ihre Deutung, die Lehre der Weisen und ihre Beispiele.

Шанаванне Госпада ёсць аснова ведаў. Мудрасці і навучання адцураюцца бязглуздыя.

Des HErrn Furcht ist Anfang zu lernen. Die Ruchlosen verachten Weisheit und Zucht.

Сыне мой, слухай перасцярогі бацькі свайго і не адхіляй запавету маці сваёй,

Mein Kind gehorche der Zucht deines Vaters und verlaß nicht das Gebot deiner Mutter!

бо яны — вянок годнасці на галаве тваёй і каралі на шыі тваёй.

Denn solches ist ein schöner Schmuck deinem Haupt und eine Kette an deinem Halse.

Сыне мой, калі цябе будуць прыцягваць грэшнікі, не прыставай да іх.

Mein Kind, wenn dich die bösen Buben locken, so folge nicht!

Калі яны скажуць: «Пойдзем з намі! Наладзім засаду дзеля забойства, наставім прыхавана пасткі на бязвіннага;

Wenn sie sagen: Gehe mit uns, wir wollen auf Blut lauern und den Unschuldigen ohne Ursache nachstellen;

праглынём іх, як пекла: тых, што жывуць, і здаровых, як тых, што сыходзяць у магілу;

wir wollen sie lebendig verschlingen wie die Hölle, und die Frommen, als die hinunter in die Grube fahren;

знойдзем усякую каштоўную маёмасць, запоўнім дамы свае здабыткамі;

wir wollen groß Gut finden; wir wollen unsere Häuser mit Raube füllen;

далучы долю сваю да нашай, хай будзе адна кішэнь для ўсіх нас»;

wage es mit uns; es soll unser aller ein Beutel sein:

сыне мой, не хадзі з імі, утрымай нагу сваю ад іх сцежак.

mein Kind, wandle den Weg nicht mit ihnen; wehre deinem Fuß von ihrem Pfad!

Бо ногі іх бягуць да злачынства і спяшаюцца, каб праліць кроў.

Denn ihre Füße laufen zum Bösen und eilen, Blut zu vergießen.

Дарэмна закідваецца сетка перад вачамі мноства птушак.

Denn es ist vergeblich, das Netz auswerfen vor den Augen der Vögel.

Яны наладжваюць засаду дзеля ўласнага забойства і задумваюць злачынствы супраць сваіх душ.

Auch lauern sie selbst untereinander auf ihr Blut, und stellet einer dem andern nach dem Leben.

Такі шлях у кожнага, хто імкнецца да нарабаванага: захоплівае яно душу таго, хто валодае ім.

Also tun alle Geizigen, daß einer dem andern das Leben nimmt.

Мудрасць гукае па плошчах, на вуліцах падымае голас свой,

Die Weisheit klagt draußen und läßt sich hören auf den Gassen.

на важнейшым месцы дарог шматлюдных крычыць, каля ўваходу ў гарадскую браму гучаць яе словы:

Sie ruft in der Tür am Tor vorne unter dem Volk; sie redet ihre Worte in der Stadt:

«Дакуль жа, невукі, будзеце любіць невуцтва, а насмешнікі — жадаць для сябе высмейвання, і недасведчаныя — ненавідзець навукі?

Wie lange wollt ihr Albernen albern sein und die Spötter Lust zu Spötterei haben und die Ruchlosen die Lehre hassen?

Звярніцеся да майго выкрывання: вось, удыхну ў вас дух мой і выкажу вам словы мае.

Kehret euch zu meiner Strafe! Siehe, ich will euch heraussagen meinen Geist und euch meine Worte kundtun.

Бо вось, я клікала, а вы адмовіліся, працягнула руку сваю, але не было нікога, хто заўважыў бы яе.

Weil ich denn rufe, und ihr weigert euch; ich recke meine Hand aus, und niemand achtet drauf,

Вы пагрэбавалі ўсякаю маёю парадаю і адхілілі мае папрокі.

und laßt fahren allen meinen Rat und wollt meiner Strafe nicht:

Такім чынам, і я буду смяяцца з вашай пагібелі і кпіць буду, калі прыйдзе да вас трывога.

so will ich auch lachen in eurem Unfall und euer spotten, wenn da kommt, das ihr fürchtet,

Калі накінецца, як бура, страх, і пагібель узнікне, быццам віхура, калі апануе вас бяда і цесната.

wenn über euch kommt wie ein Sturm, das ihr fürchtet, und euer Unfall als ein Wetter, wenn über euch Angst und Not kommt.

Тады прызываць будуць мяне, а не выслухаю, рупліва шукаць мяне будуць, а не знойдуць мяне.

Dann werden sie mir rufen, aber ich werde nicht antworten; sie werden mich frühe suchen und nicht finden.

З-за таго, што настаўленне ненавідзелі і не выбралі страх Госпадаў,

Darum daß sie hasseten die Lehre und wollten des HErrn Furcht nicht haben,

не згадзіліся з маёю парадаю і пагрэбавалі ўсім маім выкрываннем.

wollten meines Rats nicht und lästerten alle meine Strafe,

І вось, хай яны спажываюць плён свайго шляху, насычаюцца сваімі парадамі.

so sollen sie essen von den Früchten ihres Wesens und ihres Rats satt werden.

Адступніцтва невукаў заб’е іх, а нядбаласць бязглуздых загубіць іх.

Das die Albernen gelüstet, tötet sie, und der Ruchlosen Glück bringt sie um.

А той, хто слухае мяне, і прытулак ад страху знойдзе, і спакойны будзе, пазбавіўшыся страху перад ліхімі людзьмі».

Wer aber mir gehorchet, wird sicher bleiben und genug haben und kein Unglück fürchten.

« 150 глава 2 глава »