Прыповесьцяў 23 глава

Кніга Прыповесьцяў
Пераклад Антонія Бокуна → Елизаветинская на русском

Калі сядзеш есьці з вялікім панам, пільна зважай, што перад табою,

Аще сядеши вечеряти на трапезе сильнаго, разумно разумевай предлагаемая тебе,

і прыстаў нож да горла твайго, калі прагавітая душа твая.

и налагай руку твою, ведый, яко сицевая тебе подобает уготовити:

Ня квапся на прысмакі ягоныя, бо гэта падманлівы хлеб.

аще же несытнейший еси, не желай брашен его: сия бо имут живот ложен.

Не намагайся мець багацьце, пакінь разважаньні свае.

Не распростирайся убог сый с богатым, твоею же мыслию удаляйся.

Зьвернеш вочы твае на яго, а яго няма, бо справіць яно крылы сабе і паляціць, як арол, аж у неба.

Аще устремиши на него око твое, никогдаже явится: соделаны бо суть ему крила яко орлу, и обращается в дом настоятеля своего.

Ня еш хлеб з зайздросным і ня квапся на прысмакі ягоныя,

Не вечеряй с мужем завистливым, ниже похощеши пищей его:

бо якія думкі ў сэрцы ягоным, такі і ён. «Еш і пі», — кажа ён табе, але сэрца ягонае не з табою.

имже бо образом аще кто поглотит власы, сице яст и пиет: ниже к себе да введеши его и снеси хлеб твой с ним:

Кавалак, які ты зьеў, званітуеш, дарэмныя будуць салодкія словы твае.

изблюет бо его и осквернит словеса твоя добрая.

Не гавары ў вушы дурня, бо ён узгардзіць разумнымі прамовамі тваімі.

Во ушию безумнаго ничтоже глаголи, да не когда поругает разумная словеса твоя.

Не перасоўвай мяжы старадаўняй і на поле сіротаў не ўваходзь,

Не прелагай предел вечных и в стяжание сирот не вниди:

бо дужы Абаронца іхні, і Ён будзе бараніць іх у судовай справе іхняй з табою.

избавляяй бо их Господь крепок есть и разсудит суд их с тобою.

Зьвярні сэрца тваё да настаўленьня, і вушы твае — да словаў веданьня.

Даждь в наказание сердце твое, ушеса же твоя уготовай словесем чувственным.

Не пакідай юнака без настаўленьня, бо калі пакараеш яго дубцом, ён не памрэ.

Не преставай младенца наказовати: аще бо жезлом биеши его, не умрет (от него):

Ты пакараеш яго дубцом і выратуеш душу ягоную ад пекла.

ты бо побиеши его жезлом, душу же его избавиши от смерти.

Сыне мой, калі мудрым будзе сэрца тваё, будзе радавацца з табою і маё сэрца.

Сыне, аще премудро будет сердце твое, возвеселиши и мое сердце,

І будуць цешыцца ныркі мае, калі на вуснах тваіх будуць словы правасьці.

и пребудут в словесех твои устне к моим устнам, аще права будут.

Няхай сэрца тваё не зайздросьціць грэшнікам, але кожны дзень няхай будзе яно ў страху перад ГОСПАДАМ,

Да не ревнует сердце твое грешником, но в страсе Господни буди весь день:

бо ёсьць будучыня, і надзея твая не загіне.

аще бо соблюдеши я, будут ти внуцы, и упование твое не отступит.

Слухай, сыне мой, і будзь мудры, і скіроўвай сэрца тваё на шлях [просты].

Слушай, сыне, и премудр бывай и исправляй мысли твоего сердца:

Ня будзь сярод тых, што напіваюцца віна, сярод тых, што аб’ядаюцца мясам,

не буди винопийца, ниже прилагайся к сложением и купованием мяс:

бо п’яніца і абжора зьбяднеюць, і заспанасьць апране ў лахманы.

всяк бо пияница и блудник обнищает, и облечется в раздранная и в рубища всяк сонливый.

Слухай бацьку твайго, які нарадзіў цябе, і не цурайся маці тваёй, калі яна састарэе.

Слушай, сыне, отца родившаго тя, и не презирай, егда состареется мати твоя.

Купляй праўду і не прадавай мудрасьці, настаўленьня і розуму.

Истину стяжи и не отрини мудрости и учения и разума.

Цешыцца і весяліцца бацька праведнага, і той, хто нарадзіў мудрага, радуецца з яго.

Добре воспитовает отец праведен, о сыне же премудрем веселится душа его.

Няхай радуецца бацька твой, і тая, што нарадзіла цябе, няхай весяліцца.

Да веселится отец и мати о тебе, и да радуется рождшая тя.

Сыне мой, дай мне сэрца тваё, і няхай вачам тваім будуць даспадобы шляхі мае.

Даждь ми, сыне, твое сердце, очи же твои моя пути да соблюдают.

Бо распусьніца — яма глыбокая, і чужая [жонка] — цесны калодзеж.

Сосуд бо сокрушен чуждий дом, и студенец тесен чуждий:

Яна цікуе, быццам забойца, і памнажае ліхадзеяў паміж людзьмі.

сей бо вскоре погибнет, и всякий законопреступник потребится.

У каго стогн? У каго гора? У каго сваркі? У каго смутак? У каго раны без прычыны? У каго чырвоныя вочы?

Кому горе? кому молва? кому судове? кому горести и свары? кому сокрушения вотще? кому сини очи?

У тых, якія доўга сядзяць пры віне, у тых, якія прыходзяць спрабаваць віна мяшанага.

Не пребывающым ли в вине? и не назирающым ли, где пирове бывают?

Не глядзі на віно, як яно чырванее, як прамяніцца ў келіху, як роўненька ліецца.

Не упивайтеся вином, но беседуйте ко человеком праведным, и беседуйте во проходех: аще бо на чашы и сткляницы вдаси очи твои, последи имаши ходити нажайший белилнаго древа:

У канцы яно ўкусіць, як зьмяя, і ўджаліць, як гадзіна.

последи же яко от змиа уязвен прострется, и якоже от кераста разливается ему яд.

Вочы твае будуць глядзець на чужых [жонак], і сэрца тваё загаворыць падступна.

Очи твои егда узрят (жену) чуждую, уста твоя тогда возглаголют стропотная:

І будзеш ты як той, што ляжыць пасярод мора, і як той, што ляжыць на версе мачты.

и возляжеши яко в сердцы моря и якоже кормчий во мнозе волнении.

[І скажаш:] «Білі мяне, а я не адчуваў, штурхалі мяне, а я ня ведаў. Калі прачнуся, зноў буду шукаць таго самага».

Речеши же: биша мя, и не поболех, и поругашася ми, аз же не разумех: когда утро будет, да шед взыщу, с нимиже снидуся?

« 22 глава 24 глава »