Дзеянні 7 глава

Дзеянні Апосталаў
Пераклад Анатоля Клышкi → Под редакцией Кулаковых

 
 

І першасвятар спытаўся: Ці так гэта?
 
Тогда первосвященник спросил его: «Так ли это?»

І ён сказаў: Мужы браты і бацькі, паслухайце! Бог славы з’явіўся нашаму бацьку Аўрааму, калі той быў у Месапатаміі, перш чым ён пасяліўся ў Харане,
 
Стефан ответил: «Братья и отцы! Послушайте меня! Бог, великий в славе Своей, явился праотцу нашему Аврааму еще до переселения в Харран, когда он жил в Месопотамии,

і сказаў яму: «Выйдзі з тваёй зямлі і [з] тваёй радні і пайдзі ў зямлю, якую Я табе пакажу».
 
и сказал ему: „Оставь землю свою и родство свое и иди в ту землю, которую Я тебе укажу“.1

Тады, выйшаўшы з халдзейскай зямлі, ён пасяліўся ў Харане. І адтуль, пасля таго як памёр яго бацька, Бог перасяліў яго ў гэтую зямлю, у якой вы цяпер жывяце,
 
Тогда Авраам, покинув землю халдеев, поселился в Харране, а уже оттуда, после того, как умер отец его, привел2 его Бог в эту землю, на которой теперь вы живете.

ды не даў яму спадчыны ў ёй ні на след нагі, але абяцаў даць яе ў валоданне яму і яго патомству пасля яго, хоць у яго яшчэ не было дзіцяці.
 
Но Он не дал ему и пяди земли на ней, ничего, что тот мог бы назвать своим, но обещал отдать эту землю во владение и ему, и потомству3 его после него,4 хотя тогда у Авраама еще не было детей.

І сказаў так Бог, што яго нашчадкі будуць пасяленцамі ў чужой зямлі і іх зняволяць у рабства і будуць гнясці чатырыста гадоў.
 
Бог так сказал: „Потомки его будут пришельцами на земле чужой, и поработят их, и будут угнетать их четыреста лет.

«Але народ, якому яны будуць служыць рабамі, Я буду судзіць, — сказаў Бог, — і пасля гэтага яны выйдуць і будуць служыць Мне на гэтым месцы».
 
Но Я совершу суд над тем народом, у которого они окажутся в порабощении, — сказал Он, — и после этого они оставят чужую землю и станут поклоняться5 Мне на месте сем“.6

І Ён даў яму запавет абразання; і гэтак ад Аўраама нарадзіўся Ісаак, і на восьмы дзень ён абрэзаў яго; а ад Ісаака — Іякаў, а ад Іякава — дванаццаць патрыярхаў.
 
Дал тогда Бог Аврааму как знак завета установление об обрезании,7 и когда у того родился Исаак, на восьмой день после его рождения Авраам обрезал его, Исаак же, в свою очередь, совершил обрезание Иакова, а Иаков — двенадцати сыновей своих, будущих патриархов наших.

І патрыярхі, пазайздросціўшы Іосіфу, прадалі яго ў Егіпет. Але Бог быў з ім,
 
Сыновья Иакова8 стали завидовать брату своему Иосифу и продали его в рабство в Египет. Но Бог был с ним

і выбавіў яго ад усіх бедаў і даў яму ласку і мудрасць перад фараонам, царом Егіпта, і той паставіў яго начальнікам над Егіптам і [над] усім сваім домам.
 
и избавил его от всех бедствий его. Он дал Иосифу мудрость, которая настолько расположила к нему фараона,9 царя египетского, что тот поставил его правителем Египта и управляющим [во] всем доме своем.

І прыйшоў голад на ўвесь Егіпет і Ханаан і вялікая бяда, і нашы бацькі не знаходзілі, чым пракарміцца.
 
Когда во всем Египте и Ханаане настали голод и великая нужда и у отцов наших не было пищи,

Але Іякаў, пачуўшы, што ў Егіпце ёсць збожжа, паслаў туды нашых бацькоў першы раз.
 
Иаков, услышав, что хлеб есть в Египте, послал туда отцов наших. Это было их первое посещение.

А другім разам Іосіф адкрыўся сваім братам, і Іосіфаў род стаў вядомы фараону.
 
А когда они пришли во второй раз, Иосиф открылся братьям своим — и стал известен фараону род Иосифа.

І Іосіф, паслаўшы, паклікаў свайго бацьку Іякава і ўсю [сваю] радню — семдзесят пяць душ.
 
Тогда Иосиф послал за отцом своим Иаковом и за всеми остальными родственниками ( а было их 75 душ).

І Іякаў зышоў у Егіпет; і памёр ён сам і нашы бацькі,
 
Иаков переселился10 в Египет. Там и он сам, и отцы наши окончили дни свои.

і іх перанеслі ў Сіхем і паклалі ў магільні, якую Аўраам купіў, заплаціўшы серабром, у сыноў Гэмора ў Сіхеме21.
 
Останки их перенесли в Сихем и похоронили в гробнице, которую Авраам купил за некую цену у сыновей Еммора в Сихеме.11

І як набліжаўся час абяцання, якое Бог [з клятваю] даў Аўрааму, народ рос і памнажаўся ў Егіпце,
 
Между тем приближалось время исполнения того обещания, которое Бог дал12 Аврааму. Народ наш в Египте становился сильным и многочисленным.

пакуль не ўстаў [над Егіптам] іншы цар, які не ведаў Іосіфа.
 
[На престол же египетский] взошел другой царь, который не знал Иосифа.13

Ён хітраваў супроць нашага роду і чыніў ліхое [нашым] бацькам, так каб яны выкідвалі сваіх немаўлят, каб тыя не заставаліся ў жывых.
 
Против народа нашего он поступал коварно и жестоко и заставлял отцов [наших] выбрасывать младенцев своих, тем самым обрекая их на погибель.

У гэты час нарадзіўся Маісей, і ён быў прыгожы22 для Бога; яго тры месяцы гадавалі ў бацькавым доме,
 
В то самое время родился Моисей, и был он красивым и угодным Богу ребенком. Первые три месяца о нем заботились в родительском доме.

а калі яго кінулі, яго падабрала фараонава дачка і выгадавала яго сабе за сына.
 
А когда родители все же должны были вынести его из дома,14 взяла его к себе дочь фараона и воспитала его как сына.

І Маісей быў навучаны ўсёй егіпецкай мудрасці, быў жа ён моцны ў сваіх словах і ўчынках.
 
Моисей был обучен всей мудрости египетской и был силен в слове и делах своих.

А калі яму споўнілася сорак гадоў, прыйшло яму на сэрца адведаць сваіх братоў, сыноў Ізраілевых.
 
Когда исполнилось ему сорок лет, пожелал он навестить братьев своих, сынов Израиля.

І ён, убачыўшы, што аднаго з іх крыўдзяць, абараніў таго і адпомсціў за пакрыўджанага, забіўшы егіпцяніна.
 
Увидев, как одного из них избивали,15 он вступился и отомстил за обижаемого, убив египтянина.

І ён думаў, што яго браты разумеюць, што Бог яго рукою дае ім выратаванне; але яны не зразумелі.
 
Думал он: [его] братья поймут, что чрез него Бог избавляет их от угнетения, но они не поняли.

І на другі дзень ён з’явіўся між іх, калі яны біліся, і схіляў іх да згоды, кажучы: Мужы, вы браты; чаму крыўдзіце адзін аднаго?
 
На следующий день он пришел к ним, когда двое из них дрались, и пытался их примирить: „Прекратите, вы же братья! Зачем обижать друг друга?“

Але той, што крыўдзіў блізкага, адштурхнуў яго і сказаў: «Хто паставіў цябе начальнікам і суддзёю над намі?
 
Но обижавший своего ближнего оттолкнул Моисея и сказал: „Кто поставил тебя начальником и судьей над нами?

Ці не хочаш ты забіць мяне гэтак жа, як учора забіў егіпцяніна?»
 
Уж не хочешь ли ты убить и меня, как вчера убил египтянина?“16

І Маісей уцёк пры гэтым слове і зрабіўся прышэльцам у мадыямскай зямлі, дзе ў яго нарадзілася два сыны.
 
Услышав это, Моисей бежал из Египта и жил пришельцем в земле Мадиам. Там у него родилось два сына.

І калі мінула сорак гадоў, з’явіўся яму ў пустэльні гары Сінай Анёл [Гасподні] ў полымі агню калючага куста.
 
Прошло еще сорок лет, и в пустыне17 у горы Синай явился ему Ангел в пламени горящего тернового куста.18

І Маісей, убачыўшы, здзівіўся з’явенню, а калі ён падходзіў, каб разгледзець, пачуўся голас Госпада [да яго]:
 
Увиденное сильно удивило Моисея. А когда он подходил, чтобы рассмотреть этот куст, раздался голос Господа:

«Я Бог тваіх бацькоў, Бог Аўраама, [і Бог] Ісаака, і [Бог] Іякава». І Маісей, задрыжаўшы, не адважыўся паглядзець.
 
Я — Бог отцов твоих, Бог Авраама, Исаака и Иакова“.19 Моисея охватил трепет, и он глаз не смел поднять.

І Госпад сказаў яму: «Здымі сандалі з тваіх ног, бо месца, на якім ты стаіш, — святая зямля.
 
И сказал ему Господь: „Сними обувь с ног твоих, ибо место, на котором ты стоишь, земля святая.

Я сапраўды23 ўбачыў уціск Майго народа, што ў Егіпце, і стогн іх пачуў, і зышоў, каб выбавіць іх; а цяпер ідзі, сюды, Я пашлю цябе ў Егіпет».
 
Увидел Я притеснение народа Моего в Египте, услышал стон его и сошел освободить его. Иди теперь, Я посылаю тебя в Египет“.20

Гэтага Маісея, ад якога яны адцураліся, сказаўшы: «Хто цябе паставіў начальнікам і суддзёю?» — гэтага Бог [і] начальнікам і збаўцам паслаў праз Анёла, што з’явіўся яму ў калючым кусце.
 
Этот Моисей, которого они отвергли, сказав: „Кто поставил тебя начальником и судьей?“, и был тем самым человеком, которого послал им Бог как вождя и избавителя. А сделано это было рукою Ангела, явившегося ему в горящем терновом кусте.

Гэты чалавек вывеў іх, творачы цуды і знакі ў егіпецкай зямлі, у Чырвоным моры і ў пустэльні сорак гадоў.
 
И вывел он народ израильский из Египта, творя чудеса и знамения в Египте и на Красном21 море, и в течение еще сорока лет — в пустыне.

Гэта той Маісей, які сказаў Ізраілевым сынам: «Прарока паставіць вам Бог24 з вашых братоў, як мяне, [Яго слухайце]».
 
Этот самый Моисей сказал сынам Израиля: „Пророка пошлет22 вам Бог из ваших же братьев, как меня послал “.23

Гэта той, хто быў у пустэльні ў супольнасці з Анёлам, які казаў яму на гары Сінай, і з нашымі бацькамі і які прыняў жывыя словы, каб даць нам,
 
И не кто иной, как он, в собрании всего общества в пустыне был посредником между Ангелом, говорившим с ним на горе Синае, и отцами нашими24 и принял живые слова, чтобы передать нам.25

якога не захацелі слухацца нашы бацькі, а адштурхнулі яго і павярнуліся ў сваіх сэрцах да Егіпта,
 
Но отцы наши не захотели прислушаться к словам Моисея: они отвергли его и стали помышлять о возвращении в Египет.26

сказаўшы Аарону: «Зрабі нам багоў, якія пойдуць перад намі; бо з гэтым Маісеем, які вывеў нас з егіпецкай зямлі, — мы не ведаем, што з ім здарылася».
 
И сказали они Аарону: „Сделай нам богов, чтобы шли они впереди нас, ведь мы не знаем, что сталось с тем Моисеем, который вывел нас из Египта“.27

І яны зрабілі цяльца ў тыя дні і прынеслі ахвяру ідалу і радаваліся працы сваіх рук.
 
И сделали они в те дни изваяние тельца, и принесли этому идолу жертву, устроив торжества в честь творения рук своих.

Але Бог адвярнуўся і аддаў іх служыць нябеснаму войску, як і напісана ў кнізе прарокаў: «Ці заколатае і ахвяры вы прыносілі Мне сорак гадоў у пустэльні, доме Ізраілеў?
 
И отвернулся от них Бог, оставив их поклоняться воинству небесному, как написано в Книге пророков: „Дом Израилев! Мне ли приносили вы свои заклания и жертвы все сорок лет, пока были в пустыне?

І вы ўзялі скінію Молахаву і зорку [вашага] бога Райфана25 — выявы, якія вы зрабілі, каб пакланяцца ім, і я перасялю вас за Вавілон».
 
На плечах своих носили вы и шатер Молоха, и звезду бога [вашего] Рефана, тех идолов,28 которых вы изваяли, чтоб им поклоняться. И за всё это Я выселю вас за Вавилон“.29

Скінія сведчання была ў нашых бацькоў у пустэльні, як распарадзіўся Той, Хто казаў Маісею, каб зрабіў яе паводле ўзору, які ён убачыў;
 
Был у отцов наших в пустыне Шатер30 Свидетельства. Сделан он был так, как повелел Бог31 Моисею, по тому образцу, который Он показал ему.32

яе і ўнеслі, атрымаўшы, нашы бацькі з Ісусам Навіным пры авалоданні зямлі народаў, якіх Бог выганяў ад аблічча нашых бацькоў да дзён Давіда,
 
В следующем поколении отцы наши под предводительством Иисуса33 Навина принесли с собой этот Шатер в страну, которой некогда владели языческие народы, изгнанные Богом на глазах отцов наших. И оставалось всё так до дней Давида,

які знайшоў ласку перад Богам і прасіў знайсці жыллё Богу Іякава.
 
который обрел расположение Божие34 и молился о том, чтобы было ему позволено устроить место обитания для Бога, Которому поклонялся Иаков.35

Саламон жа пабудаваў Яму дом.
 
Дом же Ему построил Соломон.

Але Усявышні жыве не ў рукатворным26, як кажа прарок:
 
Но не живет Всевышний в домах рукотворных, как говорит пророк:

«Неба мне трон, а зямля — падножжа Маіх ног; які дом збудуеце Мне, — кажа Госпад, — або якое месца Майго адпачынку?
 
Небо — престол Мой, опорой для ног Моих служит земля. Какой дом построите Мне, — говорит Господь,иль место какое найдете отдохновения Моего?

Хіба не Мая рука стварыла ўсё гэта?»
 
Не Моя ли рука сотворила всё это?!“36

Жорсткашыйныя і неабрэзаныя сэрцамі27 і вушамі, вы заўсёды працівіцеся Святому Духу, як вашы бацькі, так і вы.
 
Упрямые люди, обрезаны вы, но язычники сердцем, и к истине глухи!37 Как ваши отцы, так и вы всегда противитесь Духу Святому!

Каго з прарокаў не гналі вашы бацькі? І яны забілі тых, хто загадзя абвяшчаў аб прышэсці Праведніка, здраднікамі і забойцамі Якога цяпер зрабіліся вы,
 
Кого из пророков не гнали отцы ваши? Они убили тех, кто предсказывал пришествие Праведника, а вы стали Его предателями и убийцами.

якія атрымалі закон у распараджэннях Анёлаў і не захавалі яго.
 
Но хоть и получили вы Закон, переданный вам через ангелов, не соблюли вы его!»

І, калі яны чулі гэта, сэрцы ў іх раз’ятрываліся, і яны скрыгаталі на яго зубамі.
 
Услышав это, они в ярости38 заскрежетали зубами.

А ён, поўны Святога Духа, угледзеўшыся ў неба, убачыў славу Божую і Ісуса, які стаяў праваруч Бога;
 
Стефан же, исполненный Духа Святого, взглянул на небо и увидел там сияние Божьей славы и Самого Иисуса, стоящего по правую руку Бога.

і ён сказаў: Вось бачу я адчыненыя нябёсы і Сына Чалавечага, што стаіць праваруч Бога.
 
«Смотрите, — сказал он, — вижу я небеса открытыми и Сына Человеческого, стоящего по правую руку Бога».

А яны, закрычаўшы гучным голасам, заткнулі вушы свае і аднадушна кінуліся на яго
 
При этих словах они стали затыкать себе уши и с криком все как один набросились на него.

і, выгнаўшы з горада, яны пачалі яго каменаваць. А сведкі склалі сваё адзенне ў нагах юнака, якога звалі Саўлам,
 
Они выволокли Стефана за город и стали побивать его камнями. Свидетели39 расправы сложили свои верхние одежды у ног юноши по имени Савл.40

і каменавалі Стэфана, а ён заклікаў Госпада і казаў: Госпадзе Ісусе, прымі мой дух!
 
Стефан, когда побивали его камнями, взывал к Богу и говорил: «Господь Иисус, прими дух мой!»

І, стаўшы на калені, усклікнуў гучным голасам: Госпадзе, не залічы ім гэтага грэху! — І, сказаўшы гэта, спачыў.
 
Упав на колени, он громко воскликнул: «Господи, не вмени им греха сего!» И, сказав это, почил.

Примечания:

 
Пераклад Анатоля Клышкi
16 21: У некат. рукап.: Сіхемавага.
20 22: Гебраізм: прыгожы ў вачах Бога, г. зн. выключна прыгожы.
34 23: Літаральна: убачыўшы.
37 24: У некат. рукап.: Госпад Бог ваш.
43 25: У некат. рукап.: Рэмфана.
48 26: У некат. рукап.: рукатворных храмах.
51 27: У некат. рукап.: сэрцам.
 
Под редакцией Кулаковых
3  [1] — Быт 12:1.
4  [2] — Букв.: переселил.
5  [3] — Букв.: семени; то же в ст. 6.
5  [4] — Быт 17:8.
7  [5] — Или: служить.
7  [6] — Быт 15:13,14; Исх 3:12.
8  [7] — Букв.: и дал ему завет обрезания.См. в Словаре Обрезание.
9  [8] — Букв.: патриархи.
10  [9] — Букв.: дал ему милость и мудрость перед фараоном.
15  [10] — Букв.: сошел.
16  [11] — В некот. рукописях: Еммора Сихемского.
17  [12] — В некот. рукописях: о котором клялся Бог.
18  [13] — Исх 1:8 (LXX).
21  [14] — Букв.: когда был он выброшен.
24  [15] — Букв.: поступали несправедливо/обижали.
28  [16] — Исх 2:14; то же в ст. 35.
30  [17] — См. в Словаре Пустыня.
30  [18] — Исх 3:2.
32  [19] — Исх 3:6.
34  [20] — Исх 3:5−10.
36  [21] — Син. пер.: Чермном.
37  [22] — Букв.: поднимет.
37  [23] — Некот. рукописи добавляют: Его слушайте; Втор 18:15.
38  [24] — Букв.: это тот, кто в собрании (друг. возм. пер.: в церкви) в пустыне был с Ангелом… и с отцами нашими.
38  [25] — В некот. рукописях: вам.
39  [26] — Букв.: и обратились сердцами своими к Египту.
40  [27] — Исх 32:4,23.
43  [28] — Букв.: изваяния/изображения.
43  [29] — Ам 5:25−27 (LXX).
44  [30] — Греч. скэнэ — палатка, шатер, шалаш — переносной храм иудеев.
44  [31] — Букв.: как повелел Тот, Кто говорил.
44  [32] — Букв.: который тот увидел.
45  [33] — Букв.: отцы наши с Иисусом, т.е. с Иисусом Навином — Иешуа Бен-Нун (Син. пер.: Иисус Навин) был вождем израильтян после смерти Моисея.
46  [34] — Букв.: обрел благодать/милость пред Богом.
46  [35] — Букв.: Богу Иакова; в некот. рукописях: дому Иакова.
50  [36] — Ис 66:1,2.
51  [37] — Букв.: упрямые и необрезанные сердцами и ушами.
54  [38] — Букв.: пришли в ярость в сердцах своих.
58  [39] — Вероятно, свидетели были также участниками этой расправы.
58  [40] — Савл (или: Саул) — еврейское имя Павла, будущего апостола.
 


2007–2024. Зроблена з любоўю для тых, што любяць і шукаюць Бога. Калі ў вас ёсць пытанні ці пажаданні, то пішыце нам: bible-man@mail.ru.