Деяния 7 глава

Деяния
Слово Жизни → Пераклад Анатоля Клышкi

Затем первосвященник спросил Стефана: — Это так?

І першасвятар спытаўся: Ці так гэта?

Стефан ответил: — Братья и отцы! Выслушайте меня. Бог славы явился нашему праотцу Aврааму, когда он жил еще в Месопотамии — до того, как он поселился в Харране.

І ён сказаў: Мужы браты і бацькі, паслухайце! Бог славы з’явіўся нашаму бацьку Аўрааму, калі той быў у Месапатаміі, перш чым ён пасяліўся ў Харане,

"Оставь свою страну и своих родственников, — сказал Он ему, — и иди в землю, которую Я тебе укажу".

і сказаў яму: «Выйдзі з тваёй зямлі і [з] тваёй радні і пайдзі ў зямлю, якую Я табе пакажу».

Aвраам покинул страну халдеев и поселился в Харране. Оттуда, после смерти его отца, Бог переселил Aвраама в эту страну, в которой вы сейчас живете.

Тады, выйшаўшы з халдзейскай зямлі, ён пасяліўся ў Харане. І адтуль, пасля таго як памёр яго бацька, Бог перасяліў яго ў гэтую зямлю, у якой вы цяпер жывяце,

Он не дал ему здесь никакого наследия, не дал земли даже на ширину ступни. Но Бог обещал дать эту землю во владение ему и его потомкам, хотя в то время у Aвраама не было ребенка.

ды не даў яму спадчыны ў ёй ні на след нагі, але абяцаў даць яе ў валоданне яму і яго патомству пасля яго, хоць у яго яшчэ не было дзіцяці.

Бог говорил ему: "Твои потомки будут странниками в чужой стране; они будут обращены в рабство и будут терпеть зло четыреста лет.

І сказаў так Бог, што яго нашчадкі будуць пасяленцамі ў чужой зямлі і іх зняволяць у рабства і будуць гнясці чатырыста гадоў.

Но Я накажу народ, поработивший их, — сказал Бог, — и тогда они выйдут из той страны и будут служить Мне на этом месте".

«Але народ, якому яны будуць служыць рабамі, Я буду судзіць, — сказаў Бог, — і пасля гэтага яны выйдуць і будуць служыць Мне на гэтым месцы».

Затем Он дал Aврааму завет обрезания. Aвраам стал отцом Исаака и обрезал его на восьмой день после рождения, так же, как Исаак обрезал Иакова, а Иаков — двенадцать патриархов.

І Ён даў яму запавет абразання; і гэтак ад Аўраама нарадзіўся Ісаак, і на восьмы дзень ён абрэзаў яго; а ад Ісаака — Іякаў, а ад Іякава — дванаццаць патрыярхаў.

— Патриархи из зависти к Иосифу продали его в Египет. Но Бог был с ним

І патрыярхі, пазайздросціўшы Іосіфу, прадалі яго ў Егіпет. Але Бог быў з ім,

и помогал ему во всех бедах. Он дал Иосифу мудрость и помог ему заслужить доброе расположение фараона, царя Египта. Тот сделал Иосифа правителем всего Египта и всего своего дома.

і выбавіў яго ад усіх бедаў і даў яму ласку і мудрасць перад фараонам, царом Егіпта, і той паставіў яго начальнікам над Егіптам і [над] усім сваім домам.

Затем во всем Египте и в Ханаане начался голод и великое бедствие, и наши праотцы не могли найти пищи.

І прыйшоў голад на ўвесь Егіпет і Ханаан і вялікая бяда, і нашы бацькі не знаходзілі, чым пракарміцца.

Когда Иаков услышал о том, что в Египте есть зерно, он послал туда наших праотцев. Это было их первым посещением Египта.

Але Іякаў, пачуўшы, што ў Егіпце ёсць збожжа, паслаў туды нашых бацькоў першы раз.

Когда они пришли во второй раз, Иосиф открылся своим братьям, и фараон узнал о родственниках Иосифа.

А другім разам Іосіф адкрыўся сваім братам, і Іосіфаў род стаў вядомы фараону.

После этого Иосиф послал за своим отцом Иаковом и за всеми своими родственниками, которых насчитывалось семьдесят пять человек.

І Іосіф, паслаўшы, паклікаў свайго бацьку Іякава і ўсю [сваю] радню — семдзесят пяць душ.

Иаков пришел в Египет, где умерли и он, и наши праотцы.

І Іякаў зышоў у Егіпет; і памёр ён сам і нашы бацькі,

Тела их были перенесены в Сихем и положены в гробнице, которую Aвраам купил за серебро у сыновей Еммора в Сихеме.

і іх перанеслі ў Сіхем і паклалі ў магільні, якую Аўраам купіў, заплаціўшы серабром, у сыноў Гэмора ў Сіхеме21.

— По мере того, как приближалось время исполнения обещаний, данных Богом Aврааму, возрастала численность нашего народа в Египте.

І як набліжаўся час абяцання, якое Бог [з клятваю] даў Аўрааму, народ рос і памнажаўся ў Егіпце,

Так продолжалось, пока в Египте не начал править другой царь, который ничего не знал об Иосифе.

пакуль не ўстаў [над Егіптам] іншы цар, які не ведаў Іосіфа.

Он притеснял наших предков, действуя с коварством против нашего народа: он заставлял их выбрасывать новорожденных младенцев, чтобы те умирали.

Ён хітраваў супроць нашага роду і чыніў ліхое [нашым] бацькам, так каб яны выкідвалі сваіх немаўлят, каб тыя не заставаліся ў жывых.

В это время родился Моисей, прекрасный перед Богом. Три месяца его вскармливали в отцовском доме,

У гэты час нарадзіўся Маісей, і ён быў прыгожы22 для Бога; яго тры месяцы гадавалі ў бацькавым доме,

а когда бросили, его подобрала дочь фараона и воспитала, как своего собственного сына.

а калі яго кінулі, яго падабрала фараонава дачка і выгадавала яго сабе за сына.

Моисей был научен всей египетской мудрости; он был силен и в слове, и в деле.

І Маісей быў навучаны ўсёй егіпецкай мудрасці, быў жа ён моцны ў сваіх словах і ўчынках.

Когда ему было сорок лет, он решил навестить своих братьев израильтян.

А калі яму споўнілася сорак гадоў, прыйшло яму на сэрца адведаць сваіх братоў, сыноў Ізраілевых.

Увидев, что одного из них обижают, он вступился и отомстил, убив египтянина.

І ён, убачыўшы, што аднаго з іх крыўдзяць, абараніў таго і адпомсціў за пакрыўджанага, забіўшы егіпцяніна.

Он думал, его братья поймут, что Бог через него дает им избавление, но они не поняли.

І ён думаў, што яго браты разумеюць, што Бог яго рукою дае ім выратаванне; але яны не зразумелі.

На следующий день Моисей увидел, как двое израильтян дерутся. Он попытался помирить их. "Вы же братья, — говорил он, — зачем вы обижаете друг друга?"

І на другі дзень ён з’явіўся між іх, калі яны біліся, і схіляў іх да згоды, кажучы: Мужы, вы браты; чаму крыўдзіце адзін аднаго?

Тогда обидчик оттолкнул Моисея и сказал: "Кто поставил тебя начальником и судьей над нами?

Але той, што крыўдзіў блізкага, адштурхнуў яго і сказаў: «Хто паставіў цябе начальнікам і суддзёю над намі?

Или ты хочешь убить и меня, как вчера убил египтянина?"

Ці не хочаш ты забіць мяне гэтак жа, як учора забіў егіпцяніна?»

Услышав такие слова, Моисей бежал и поселился в Мидианской земле как чужеземец. Там у него родились два сына.

І Маісей уцёк пры гэтым слове і зрабіўся прышэльцам у мадыямскай зямлі, дзе ў яго нарадзілася два сыны.

— Через сорок лет Моисею явился ангел в пламени горящего куста в пустыне, недалеко от горы Синай.

І калі мінула сорак гадоў, з’явіўся яму ў пустэльні гары Сінай Анёл [Гасподні] ў полымі агню калючага куста.

Моисей был поражен, когда это увидел. Он подошел ближе, чтобы лучше рассмотреть, и услышал голос Господа:

І Маісей, убачыўшы, здзівіўся з’явенню, а калі ён падходзіў, каб разгледзець, пачуўся голас Госпада [да яго]:

"Я Бог твоих отцов, Бог Aвраама, Исаака и Иакова". Моисей дрожал от страха и не решался поднять глаз.

«Я Бог тваіх бацькоў, Бог Аўраама, [і Бог] Ісаака, і [Бог] Іякава». І Маісей, задрыжаўшы, не адважыўся паглядзець.

Господь сказал ему: "Сними обувь, потому что место, на котором ты стоишь, — святая земля.

І Госпад сказаў яму: «Здымі сандалі з тваіх ног, бо месца, на якім ты стаіш, — святая зямля.

Я вижу угнетение Моего народа в Египте и слышу их стоны. Я пришел освободить их. Иди, Я пошлю тебя в Египет".

Я сапраўды23 ўбачыў уціск Майго народа, што ў Егіпце, і стогн іх пачуў, і зышоў, каб выбавіць іх; а цяпер ідзі, сюды, Я пашлю цябе ў Егіпет».

Того самого Моисея, которого они отвергли и о котором говорили: "Кто сделал тебя начальником и судьей?", — Бог посылал теперь как вождя и избавителя через ангела, который явился ему в кусте.

Гэтага Маісея, ад якога яны адцураліся, сказаўшы: «Хто цябе паставіў начальнікам і суддзёю?» — гэтага Бог [і] начальнікам і збаўцам паслаў праз Анёла, што з’явіўся яму ў калючым кусце.

Моисей вывел их из Египта, совершая чудеса и знамения в Египте, у Красного моря и в пустыне на протяжении сорока лет.

Гэты чалавек вывеў іх, творачы цуды і знакі ў егіпецкай зямлі, у Чырвоным моры і ў пустэльні сорак гадоў.

Этот же самый Моисей сказал израильтянам: "Бог поставит вам пророка из ваших же братьев, как поставил меня".

Гэта той Маісей, які сказаў Ізраілевым сынам: «Прарока паставіць вам Бог24 з вашых братоў, як мяне, [Яго слухайце]».

Он — тот самый человек, который был с народом Израиля, собранным в пустыне; он был там с ангелом, который говорил с ним на горе Синай, и с нашими отцами. Он принял живые слова, чтобы передать их нам.

Гэта той, хто быў у пустэльні ў супольнасці з Анёлам, які казаў яму на гары Сінай, і з нашымі бацькамі і які прыняў жывыя словы, каб даць нам,

Наши отцы, однако же, не послушались его; они отвергли его и хотели вернуться в Египет.

якога не захацелі слухацца нашы бацькі, а адштурхнулі яго і павярнуліся ў сваіх сэрцах да Егіпта,

Они сказали Aарону: "Сделай нам богов, которые бы вели нас, потому что мы не знаем, что приключилось с этим Моисеем, который вывел нас из Египта".

сказаўшы Аарону: «Зрабі нам багоў, якія пойдуць перад намі; бо з гэтым Маісеем, які вывеў нас з егіпецкай зямлі, — мы не ведаем, што з ім здарылася».

В те дни они сделали быка, принесли этому идолу жертву и радовались делу своих рук.

І яны зрабілі цяльца ў тыя дні і прынеслі ахвяру ідалу і радаваліся працы сваіх рук.

Бог же отвернулся от них и оставил их поклоняться небесным телам, как об этом написано в книге пророков: "Приносили ли вы Мне заклания и жертвы сорок лет в пустыне, народ Израиля? Нет,

Але Бог адвярнуўся і аддаў іх служыць нябеснаму войску, як і напісана ў кнізе прарокаў: «Ці заколатае і ахвяры вы прыносілі Мне сорак гадоў у пустэльні, доме Ізраілеў?

вы взяли с собой шатер Молоха, звезду вашего бога Ремфана и изображения, которые вы сделали для поклонения. Поэтому Я переселю вас за Вавилон".

І вы ўзялі скінію Молахаву і зорку [вашага] бога Райфана25 — выявы, якія вы зрабілі, каб пакланяцца ім, і я перасялю вас за Вавілон».

— У наших отцов в пустыне была скиния свидетельства, сделанная согласно указаниям, которые Бог дал Моисею, и по образцу, который Моисей увидел.

Скінія сведчання была ў нашых бацькоў у пустэльні, як распарадзіўся Той, Хто казаў Маісею, каб зрабіў яе паводле ўзору, які ён убачыў;

Получив эту скинию, наши отцы под предводительством Иисуса Навина внесли ее во владения народов, которых Бог изгнал перед ними. И так было до времен царствования Давида,

яе і ўнеслі, атрымаўшы, нашы бацькі з Ісусам Навіным пры авалоданні зямлі народаў, якіх Бог выганяў ад аблічча нашых бацькоў да дзён Давіда,

который был любим Богом и просил у Него позволения найти жилище для Бога Иакова.

які знайшоў ласку перад Богам і прасіў знайсці жыллё Богу Іякава.

Однако дом Ему построил Соломон.

Саламон жа пабудаваў Яму дом.

Но Всевышний не живет в домах, построенных людьми. Пророк говорит об этом:

Але Усявышні жыве не ў рукатворным26, як кажа прарок:

"Небеса — престол Мой, и земля — подножье ног Моих! Какой вы можете построить Мне дом? — говорит Господь. — Где может быть место для отдыха Мне?

«Неба мне трон, а зямля — падножжа Маіх ног; які дом збудуеце Мне, — кажа Госпад, — або якое месца Майго адпачынку?

Разве не Моей рукой все сотворено?"

Хіба не Мая рука стварыла ўсё гэта?»

Вы, упрямый народ с необрезанными сердцами и ушами! Вы всегда идете против Духа Святого, как и ваши отцы!

Жорсткашыйныя і неабрэзаныя сэрцамі27 і вушамі, вы заўсёды працівіцеся Святому Духу, як вашы бацькі, так і вы.

Кого из пророков ваши отцы не преследовали? Они убили тех, кто предсказывал пришествие Праведного, предателями и убийцами которого стали теперь вы!

Каго з прарокаў не гналі вашы бацькі? І яны забілі тых, хто загадзя абвяшчаў аб прышэсці Праведніка, здраднікамі і забойцамі Якога цяпер зрабіліся вы,

Приняв закон, переданный вам через ангелов, вы не соблюли его.

якія атрымалі закон у распараджэннях Анёлаў і не захавалі яго.

Улышав это, они пришли в ярость и начали скрежетать зубами от злости на Стефана.

І, калі яны чулі гэта, сэрцы ў іх раз’ятрываліся, і яны скрыгаталі на яго зубамі.

Стефан же, исполненный Святого Духа, поднял глаза к небу и увидел славу Божью и Иисуса, стоящего по правую руку от Бога.

А ён, поўны Святога Духа, угледзеўшыся ў неба, убачыў славу Божую і Ісуса, які стаяў праваруч Бога;

— Смотрите, — сказал он, — я вижу открытые небеса и Сына Человеческого, стоящего по правую руку от Бога!

і ён сказаў: Вось бачу я адчыненыя нябёсы і Сына Чалавечага, што стаіць праваруч Бога.

Тогда они, заткнув уши, с громким криком бросились на него.

А яны, закрычаўшы гучным голасам, заткнулі вушы свае і аднадушна кінуліся на яго

Они выволокли Стефана за пределы города и стали бросать в него камни. Свидетели оставили свои плащи у ног молодого человека, по имени Савл.

і, выгнаўшы з горада, яны пачалі яго каменаваць. А сведкі склалі сваё адзенне ў нагах юнака, якога звалі Саўлам,

Когда они бросали в Стефана камни, Стефан молился: — Господь Иисус, прими дух мой.

і каменавалі Стэфана, а ён заклікаў Госпада і казаў: Госпадзе Ісусе, прымі мой дух!

Потом он упал на колени и громко сказал: — Господи, не наказывай их за этот грех. С этими словами он умер.

І, стаўшы на калені, усклікнуў гучным голасам: Госпадзе, не залічы ім гэтага грэху! — І, сказаўшы гэта, спачыў.

Примечания:

Пераклад Анатоля Клышкi

16 21: У некат. рукап.: Сіхемавага.

20 22: Гебраізм: прыгожы ў вачах Бога, г. зн. выключна прыгожы.

34 23: Літаральна: убачыўшы.

37 24: У некат. рукап.: Госпад Бог ваш.

43 25: У некат. рукап.: Рэмфана.

48 26: У некат. рукап.: рукатворных храмах.

51 27: У некат. рукап.: сэрцам.

« 6 глава 8 глава »