Деяния 7 глава

Деяния Апостолов
Открытый перевод → Пераклад Анатоля Клышкi

Первосвященник же сказал: — Так ли это?

І першасвятар спытаўся: Ці так гэта?

Но он сказал: — Братья и отцы! Послушайте. Бог славы явился нашему отцу Аврааму в Месопотамии, прежде его переселения в Харран,

І ён сказаў: Мужы браты і бацькі, паслухайце! Бог славы з’явіўся нашаму бацьку Аўрааму, калі той быў у Месапатаміі, перш чым ён пасяліўся ў Харане,

и сказал ему: «Выйди из твоей земли и твоего родства, и пойди в землю, которую покажу тебе».

і сказаў яму: «Выйдзі з тваёй зямлі і [з] тваёй радні і пайдзі ў зямлю, якую Я табе пакажу».

Тогда он вышел из земли Халдеев и поселился в Харране; а оттуда, после смерти его отца, переселил его в землю, в которой вы теперь живете.

Тады, выйшаўшы з халдзейскай зямлі, ён пасяліўся ў Харане. І адтуль, пасля таго як памёр яго бацька, Бог перасяліў яго ў гэтую зямлю, у якой вы цяпер жывяце,

И не дал ему на ней наследства ни на стопу ноги, а пообещал дать её во владение ему и его потомству, после него, обещал когда у него ещё не было детей.

ды не даў яму спадчыны ў ёй ні на след нагі, але абяцаў даць яе ў валоданне яму і яго патомству пасля яго, хоць у яго яшчэ не было дзіцяці.

И Бог сказал: «Его потомки будут пришельцами в чужой земле и будут их порабощать и угнетать четыреста лет,

І сказаў так Бог, што яго нашчадкі будуць пасяленцамі ў чужой зямлі і іх зняволяць у рабства і будуць гнясці чатырыста гадоў.

и народ, у которого они будут в рабстве, Я буду судить», — сказал Бог, — «и после этого они выйдут и будут служить Мне на этой земле».

«Але народ, якому яны будуць служыць рабамі, Я буду судзіць, — сказаў Бог, — і пасля гэтага яны выйдуць і будуць служыць Мне на гэтым месцы».

И дал ему завет обрезания. И так родил он Исаака и обрезал его в день восьмой; и Исаак — Иакова, и Иаков — двенадцать патриархов.

І Ён даў яму запавет абразання; і гэтак ад Аўраама нарадзіўся Ісаак, і на восьмы дзень ён абрэзаў яго; а ад Ісаака — Іякаў, а ад Іякава — дванаццаць патрыярхаў.

И патриархи, из зависти, продали Иосифа в Египет, и Бог был с ним,

І патрыярхі, пазайздросціўшы Іосіфу, прадалі яго ў Егіпет. Але Бог быў з ім,

и избавил его от всех его скорбей, и дал ему благодать и мудрость пред фараоном, царем Египта, и поставил его управителем над Египтом и над всем домом фараона.

і выбавіў яго ад усіх бедаў і даў яму ласку і мудрасць перад фараонам, царом Егіпта, і той паставіў яго начальнікам над Егіптам і [над] усім сваім домам.

И пришел голод и великое бедствие на весь Египет и Ханаан, и отцы наши не находили пропитания.

І прыйшоў голад на ўвесь Егіпет і Ханаан і вялікая бяда, і нашы бацькі не знаходзілі, чым пракарміцца.

Иакова же, услышав, что в Египте есть хлеб, послал туда наших отцов в первый раз.

Але Іякаў, пачуўшы, што ў Егіпце ёсць збожжа, паслаў туды нашых бацькоў першы раз.

А во второй раз Иосиф открылся своим братьям, и фараону стал известен род Иосифа.

А другім разам Іосіф адкрыўся сваім братам, і Іосіфаў род стаў вядомы фараону.

Иосиф, послав, призвал Иакова, своего отца и всю свою родню, семьдесят пять человек.

І Іосіф, паслаўшы, паклікаў свайго бацьку Іякава і ўсю [сваю] радню — семдзесят пяць душ.

Иаков сошёл в Египет. И умер сам и отцы наши,

І Іякаў зышоў у Егіпет; і памёр ён сам і нашы бацькі,

и был и перенесены в Сихем и положены в гробницу, которую Авраам купил за серебро у сынов Еммора в Сихеме.

і іх перанеслі ў Сіхем і паклалі ў магільні, якую Аўраам купіў, заплаціўшы серабром, у сыноў Гэмора ў Сіхеме21.

А по мере того, как приближалось время обещания, о чём поклялся Бог Аврааму, народ в Египте вырастал и умножался,

І як набліжаўся час абяцання, якое Бог [з клятваю] даў Аўрааму, народ рос і памнажаўся ў Егіпце,

пока не восстал иной царь, который не знал Иосифа.

пакуль не ўстаў [над Егіптам] іншы цар, які не ведаў Іосіфа.

Он, прибегнув к хитрости против нашего рода, делал зло отцам, заставляя выбрасывать младенцев, чтобы те не оставались в живых.

Ён хітраваў супроць нашага роду і чыніў ліхое [нашым] бацькам, так каб яны выкідвалі сваіх немаўлят, каб тыя не заставаліся ў жывых.

В это время родился Моисей и был прекрасен пред Богом. Его вскармливали три месяца в доме отца.

У гэты час нарадзіўся Маісей, і ён быў прыгожы22 для Бога; яго тры месяцы гадавалі ў бацькавым доме,

Его, брошенного, взяла к себе дочь фараона и воспитала его как своего сына.

а калі яго кінулі, яго падабрала фараонава дачка і выгадавала яго сабе за сына.

И был научен Моисей всей мудрости египетской, и был силён в своих словах и делах.

І Маісей быў навучаны ўсёй егіпецкай мудрасці, быў жа ён моцны ў сваіх словах і ўчынках.

Когда же ему исполнилось сорок лет, пришло ему на сердце проведать братьев своих, сыновей Израиля.

А калі яму споўнілася сорак гадоў, прыйшло яму на сэрца адведаць сваіх братоў, сыноў Ізраілевых.

И увидев, что кого-то обижают, заступился и отомстил за истязаемого, нанеся удар египтянину.

І ён, убачыўшы, што аднаго з іх крыўдзяць, абараніў таго і адпомсціў за пакрыўджанага, забіўшы егіпцяніна.

Он думал, что братья его поймут, что Бог его рукой дает им спасение, но они не поняли.

І ён думаў, што яго браты разумеюць, што Бог яго рукою дае ім выратаванне; але яны не зразумелі.

На следующий день он появился между ними, дерущимися, и склонял их к миру, сказав: «Люди, вы — братья, зачем обижаете друг друга?»

І на другі дзень ён з’явіўся між іх, калі яны біліся, і схіляў іх да згоды, кажучы: Мужы, вы браты; чаму крыўдзіце адзін аднаго?

Но обижающий ближнего оттолкнул его, сказав: «Кто тебя поставил начальником и судьей над нами?

Але той, што крыўдзіў блізкага, адштурхнуў яго і сказаў: «Хто паставіў цябе начальнікам і суддзёю над намі?

Не хочешь ли ты убить меня так же, как убил вчера египтянина?»

Ці не хочаш ты забіць мяне гэтак жа, як учора забіў егіпцяніна?»

И бежал Моисей из-за этих слов и стал пришельцем в земле Мадиамской, где родил двух сыновей.

І Маісей уцёк пры гэтым слове і зрабіўся прышэльцам у мадыямскай зямлі, дзе ў яго нарадзілася два сыны.

И когда исполнилось сорок лет, в пустыне горы Синай ему явился ангел в пламени огня тернового куста.

І калі мінула сорак гадоў, з’явіўся яму ў пустэльні гары Сінай Анёл [Гасподні] ў полымі агню калючага куста.

31 И Моисей, увидев, удивился видению, а когда подходил, чтобы рассмотреть, раздался голос Господа:

І Маісей, убачыўшы, здзівіўся з’явенню, а калі ён падходзіў, каб разгледзець, пачуўся голас Госпада [да яго]:

«Я Бог отцов твоих, Бог Авраама и Бог Исаака и Бог Иакова». Моисей, задрожав, не смел смотреть.

«Я Бог тваіх бацькоў, Бог Аўраама, [і Бог] Ісаака, і [Бог] Іякава». І Маісей, задрыжаўшы, не адважыўся паглядзець.

И сказал ему Господь: «Сними обувь с ног твоих, ведь место, на котором ты стоишь, — святая земля.

І Госпад сказаў яму: «Здымі сандалі з тваіх ног, бо месца, на якім ты стаіш, — святая зямля.

Увидел Я притеснение Моего народа, который в Египте, и стон их услышал, и сошёл избавить их. А теперь иди, Я пошлю тебя в Египет».

Я сапраўды23 ўбачыў уціск Майго народа, што ў Егіпце, і стогн іх пачуў, і зышоў, каб выбавіць іх; а цяпер ідзі, сюды, Я пашлю цябе ў Егіпет».

Этого Моисея, которого они отвергли, сказав: «Кто тебя поставил начальником и судьей?», его Бог послал и начальником, и избавителем, рукой Ангела, явившегося ему в терновом кусте.

Гэтага Маісея, ад якога яны адцураліся, сказаўшы: «Хто цябе паставіў начальнікам і суддзёю?» — гэтага Бог [і] начальнікам і збаўцам паслаў праз Анёла, што з’явіўся яму ў калючым кусце.

Это он вывел их, творя чудеса и знаки в египетской земле, и в Красном море, и в пустыне, сорок лет.

Гэты чалавек вывеў іх, творачы цуды і знакі ў егіпецкай зямлі, у Чырвоным моры і ў пустэльні сорак гадоў.

Это тот Моисей, который сказал сыновьям Израиля: «Пророка воздвигнет вам Бог из ваших братьев, как меня».

Гэта той Маісей, які сказаў Ізраілевым сынам: «Прарока паставіць вам Бог24 з вашых братоў, як мяне, [Яго слухайце]».

Это тот, кто был в собрании в пустыне с Ангелом, говорившим ему на горе Синай, и с отцами нашими; тот, который принял живые слова, чтобы дать вам,

Гэта той, хто быў у пустэльні ў супольнасці з Анёлам, які казаў яму на гары Сінай, і з нашымі бацькамі і які прыняў жывыя словы, каб даць нам,

которому отцы наши не пожелали быть послушными, но отвергли его и обратились в сердцах своих к Египту,

якога не захацелі слухацца нашы бацькі, а адштурхнулі яго і павярнуліся ў сваіх сэрцах да Егіпта,

сказав Аарону: «Сделай нам богов, которые пойдут впереди нас, ибо этот Моисей, который вывел нас из египетской земли, — не знаем, что случилось с ним».

сказаўшы Аарону: «Зрабі нам багоў, якія пойдуць перад намі; бо з гэтым Маісеем, які вывеў нас з егіпецкай зямлі, — мы не ведаем, што з ім здарылася».

И они сделали тельца в те дни, и принесли жертву идолу, и радовались делам своих рук.

І яны зрабілі цяльца ў тыя дні і прынеслі ахвяру ідалу і радаваліся працы сваіх рук.

Но Бог обратился и отдал их служить небесному воинству, как и написано в книге пророков: «Закланных животных и жертвы приносили ли вы Мне сорок лет в пустыне, дом Израиля?

Але Бог адвярнуўся і аддаў іх служыць нябеснаму войску, як і напісана ў кнізе прарокаў: «Ці заколатае і ахвяры вы прыносілі Мне сорак гадоў у пустэльні, доме Ізраілеў?

И вы взяли скинию Молоха и звезду вашего бога Ремфана — изображения, которые вы сделали, чтобы поклоняться им. И Я переселю вас за Вавилон».

І вы ўзялі скінію Молахаву і зорку [вашага] бога Райфана25 — выявы, якія вы зрабілі, каб пакланяцца ім, і я перасялю вас за Вавілон».

Шатёр свидетельства был у наших отцов в пустыне, как повелел Говоривший Моисею сделать его по образцу, который он увидел.

Скінія сведчання была ў нашых бацькоў у пустэльні, як распарадзіўся Той, Хто казаў Маісею, каб зрабіў яе паводле ўзору, які ён убачыў;

Который отцы наши с Иисусом, взял, принесли во владения народов, изгоняемых Богом от лица отцов наших, до времени Давида.

яе і ўнеслі, атрымаўшы, нашы бацькі з Ісусам Навіным пры авалоданні зямлі народаў, якіх Бог выганяў ад аблічча нашых бацькоў да дзён Давіда,

К нему Бог благоволил, и он просил Его жить в доме Иакова.

які знайшоў ласку перад Богам і прасіў знайсці жыллё Богу Іякава.

А Соломон воздвиг Ему дом.

Саламон жа пабудаваў Яму дом.

Но Всевышний не обитает в том, что сделано руками, как говорит пророк:

Але Усявышні жыве не ў рукатворным26, як кажа прарок:

«Небо — Мой престол, а земля — подножие Моих ног, какой дом построите Мне, говорит Господь, или какое место для Моего отдыха?

«Неба мне трон, а зямля — падножжа Маіх ног; які дом збудуеце Мне, — кажа Госпад, — або якое месца Майго адпачынку?

Не Моя ли рука сотворила всё это?»

Хіба не Мая рука стварыла ўсё гэта?»

Упрямые, с необрезанным сердцем и ушами! Вы всегда противитесь Святому Духу, как отцы ваши, так и вы.

Жорсткашыйныя і неабрэзаныя сэрцамі27 і вушамі, вы заўсёды працівіцеся Святому Духу, як вашы бацькі, так і вы.

Кого из пророков не преследовали ваши отцы? Они убили тех, кто прежде возвещал о приходе Праведника, а Его предателями и убийцами стали теперь вы,

Каго з прарокаў не гналі вашы бацькі? І яны забілі тых, хто загадзя абвяшчаў аб прышэсці Праведніка, здраднікамі і забойцамі Якога цяпер зрабіліся вы,

те, кто приняли Закон в наставлениях ангелов, и не сохранили.

якія атрымалі закон у распараджэннях Анёлаў і не захавалі яго.

Слыша это, они разрывались в сердцах и скрежетали на него зубами.

І, калі яны чулі гэта, сэрцы ў іх раз’ятрываліся, і яны скрыгаталі на яго зубамі.

А Стефан, полный Святого Духа, всмотревшись в небо, увидел Божью славу и Иисуса, стоящего справа от Бога,

А ён, поўны Святога Духа, угледзеўшыся ў неба, убачыў славу Божую і Ісуса, які стаяў праваруч Бога;

и сказал: — Вот, я вижу открытые небеса и Сына Человеческого, стоящего справа от Бога.

і ён сказаў: Вось бачу я адчыненыя нябёсы і Сына Чалавечага, што стаіць праваруч Бога.

Но они, завопив громким голосом, заткнули свои уши, и единодушно бросились на него,

А яны, закрычаўшы гучным голасам, заткнулі вушы свае і аднадушна кінуліся на яго

и, выбросив из города, стали забивать камнями. И свидетели положили свои одежды у ног юноши по имени Савл.

і, выгнаўшы з горада, яны пачалі яго каменаваць. А сведкі склалі сваё адзенне ў нагах юнака, якога звалі Саўлам,

И забивали камнями Стефана, который взывал и говорил: — Господь Иисус! Прими дух мой!

і каменавалі Стэфана, а ён заклікаў Госпада і казаў: Госпадзе Ісусе, прымі мой дух!

И, упав на колени, вскричал громким голосом: — Господь! Не засчитывай им это грех. И, сказав это, умер.

І, стаўшы на калені, усклікнуў гучным голасам: Госпадзе, не залічы ім гэтага грэху! — І, сказаўшы гэта, спачыў.

Примечания:

Пераклад Анатоля Клышкi

16 21: У некат. рукап.: Сіхемавага.

20 22: Гебраізм: прыгожы ў вачах Бога, г. зн. выключна прыгожы.

34 23: Літаральна: убачыўшы.

37 24: У некат. рукап.: Госпад Бог ваш.

43 25: У некат. рукап.: Рэмфана.

48 26: У некат. рукап.: рукатворных храмах.

51 27: У некат. рукап.: сэрцам.

« 6 глава 8 глава »