Лукаша 1 глава

Паводле Лукаша Сьвятое Дабравесьце
Пераклад Васіля Сёмухі → Елизаветинская на русском

Як ужо многія пачалі складаць аповесьці пра добра вядомыя сярод нас падзеі,

Понеже убо мнози начаша чинити повесть о извествованных в нас вещех,

як пераказалі нам тое ўсе, хто з самага пачатку быў сьведкамі і слугамі Слова, —

якоже предаша нам, иже исперва самовидцы и слуги бывшии словесе:

дык надумаўся і я, рупліва дасьледаваўшы ўсё з пачатку, па парадку апісаць табе, глыбокашаноўны Феафіле,

изволися и мне последовавшу выше вся испытно, поряду писати тебе, державный феофиле,

каб ты ўведаў цьвёрдую аснову таго вучэньня, у якім быў настаўлены.

да разумееши, о нихже научился еси словесех утверждение.

У дні Ірада, цара Юдэйскага, быў сьвятар з Авіевай чаргі, імем Захар, і жонка ягоная з роду Ааронавага, імя ейнае Элізабэта.

Бысть во дни ирода царя иудейска, иерей некий, именем захариа, от дневныя чреды авиани: и жена его от дщерей аароновех, и имя ей елисаветь.

Абое яны былі праведныя перад Богам, жывучы паводле ўсіх запаведзяў і ўстанаўленьняў Гасподніх беспахібна.

Беста же праведна оба пред Богом, ходяща во всех заповедех и оправданиих Господних безпорочна.

У іх ня было дзяцей, бо Элізабэта была няплодная, і абое былі ўжо ў сталым веку.

И не бе има чада, понеже елисаветь бе неплоды, и оба заматоревша во днех своих беста.

Аднаго разу, калі ён у парадку сваёй чаргі служыў перад Богам,

Бысть же служащу ему в чину чреды своея пред Богом,

па жэрабі, як заведзена было ў сьвятароў, прыпала яму ўвайсьці ў храм Гасподні кадзіць,

по обычаю священничества ключися ему покадити вшедшу в церковь Господню:

а ўсё мноства людзей малілася звонку ў часе каджэньня, —

и все множество людий бе молитву дея вне, в год фимиама:

тады зьявіўся яму анёл Гасподні, стоячы па правы бок да ахвярніка кадзільнага,

явися же ему ангел Господень, стоя о десную олтаря кадилнаго:

і Захар, убачыўшы яго, сумеўся, і страх агарнуў яго.

и смутися захариа видев, и страх нападе нань.

Анёл жа сказаў яму: ня бойся, Захар, бо пачута малітва твая, і жонка твая Элізабэта народзіць табе сына, і дасі яму імя Ян;

Рече же к нему ангел: не бойся, захарие: зане услышана бысть молитва твоя, и жена твоя елисаветь родит сына тебе, и наречеши имя ему иоанн:

і будзе табе радасьць і весялосьць, і многія нараджэньню ягонаму ўзрадуюцца;

и будет тебе радость и веселие, и мнози о рождестве его возрадуются:

бо ён вялікі будзе перад Госпадам; ня будзе піць віна і сікеру, і Духам Сьвятым прасякнецца яшчэ ад улоньня маці сваёй;

будет бо велий пред Господем: и вина и сикера не имать пити, и Духа святаго исполнится еще из чрева матере своея:

і многіх з-паміж сыноў Ізраілевых наверне да Госпада Бога іхняга;

и многих от сынов израилевых обратит ко Господу Богу их:

і пройдзе перад імі ў духу і ў сіле Ільлі, каб вярнуць сэрцы бацькоў дзецям, і непакорлівым лад думак праведнікаў, каб зьявіць Госпаду народ падрыхтаваны.

и той предидет пред ним духом и силою илииною, обратити сердца отцем на чада, и противныя в мудрости праведных, уготовати Господеви люди совершены.

І сказаў Захар анёлу: па чым я пазнаю гэта? бо я стары, і жонка мая ў сталым веку.

И рече захариа ко ангелу: по чесому разумею сие? аз бо есмь стар, и жена моя заматоревши во днех своих.

Анёл сказаў яму ў адказ: я Гаўрыіл, стаю перад Богам, і пасланы гаварыць з табою і паведаміць табе гэта;

И отвещав ангел рече ему: аз есмь гавриил предстояй пред Богом, и послан есмь глаголати к тебе и благовестити тебе сия:

і вось ты будзеш маўчаць і ня зможаш гаварыць да таго дня, калі гэта збудзецца, за тое, што ты не паверыў словам маім, якія спраўдзяцца ў свой час.

и се, будеши молчя и не могий проглаголати, до негоже дне будут сия: зане не веровал еси словесем моим, яже сбудутся во время свое.

Тым часам люд чакаў Захара і зьдзіўляўся, што ён марудзіў у храме.

И беша людие ждуще захарию: и чудяхуся коснящу ему в церкви.

А ён, выйшаўшы, ня мог гаварыць да іх; і яны зразумелі, што ён бачыў уяву ў храме; і ён рабіў ім знакі і заставаўся нямы.

Изшед же не можаше глаголати к ним: и разумеша, яко видение виде в церкви: и той бе помавая им, и пребываше нем.

А як скончыліся дні службы ягонай, вярнуўся ў дом свой.

И бысть яко исполнишася дние службы его, иде в дом свой.

Пасьля гэтых дзён зачала Элізабэта, жонка ягоная, і таілася пяць месяцаў, і казала:

По сих же днех зачат елисаветь жена его, и таяшеся месяц пять, глаголющи:

так учыніў мне Гасподзь у дні тыя, калі паглядзеў на мяне, каб зьняць зь мяне ганьбу сярод людзей.

яко тако мне сотвори Господь во дни, в няже призре отяти поношение мое в человецех.

А на шостым месяцы пасланы быў анёл Гаўрыіл ад Бога ў горад Галілейскі, які называўся Назарэт,

В месяц же шестый послан бысть ангел гавриил от Бога во град галилейский, емуже имя назарет,

да Дзевы, заручанай з мужам, імем Язэп, з дому Давідавага; а імя ў Дзевы: Марыя.

к Деве обрученней мужеви, емуже имя иосиф, от дому давидова: и имя Деве Мариамь.

Анёл, увайшоўшы да Яе, сказаў: радуйся, Дабрадатная! Гасподзь з Табою; дабраславёная Ты сярод жанчын.

И вшед к ней ангел рече: радуйся, благодатная: Господь с тобою: благословена ты в женах.

А Яна, угледзеўшы яго, сумелася ад словаў ягоных і разважала, што б гэта было за вітаньне.

Она же видевши смутися о словеси его и помышляше, каково будет целование сие.

І сказаў Ёй анёл: ня бойся, Марыя, бо Ты здабыла мілату ў Бога;

И рече ангел ей: не бойся, Мариамь: обрела бо еси благодать у Бога.

і вось, зачнеш ва ўлоньні, і народзіш Сына, і дасі Яму імя: Ісус;

И се зачнеши во чреве, и родиши сына, и наречеши имя ему Иисус:

Ён будзе вялікі і будзе названы Сынам Усявышняга; і дасьць Яму Гасподзь Бог пасад Давіда, бацькі Ягонага;

сей будет велий, и Сын вышняго наречется: и даст ему Господь Бог престол давида отца его:

і будзе валадарыць над домам Якава вечна, і Царству Ягонаму ня будзе канца.

и воцарится в дому иаковли во веки, и Царствию его не будет конца.

А Марыя сказала анёлу: як будзе гэта, калі Я мужа ня знаю?

Рече же Мариамь ко ангелу: како будет сие, идеже мужа не знаю?

Анёл сказаў Ёй у адказ: Дух Сьвяты сыйдзе на Цябе, і сіла Усявышняга ахіне Цябе; таму і народжанае Сьвятое назавецца Сынам Божым;

И отвещав ангел рече ей: Дух святый найдет на тя, и сила вышняго осенит тя: темже и раждаемое свято наречется Сын Божий:

вось, і Элізабэта, сваячка Твая, называная няплоднаю, і яна зачала сына ў старасьці сваёй, і ёй ужо шосты месяц;

и се, елисаветь южика твоя, и та зачат сына в старости своей: и сей месяц шестый есть ей нарицаемей неплоды:

бо ў Бога не застанецца бясьсілым ніякае слова.

яко не изнеможет у Бога всяк глагол.

Тады Марыя сказала: вось, раба Гасподняя; хай будзе Мне паводле слова твайго. І адыйшоў ад Яе анёл.

Рече же Мариамь: се, раба Господня: буди мне по глаголу твоему. И отиде от нея ангел.

І ўстаўшы, Марыя ў дні тыя, пасьпяшалася ў нагорную краіну, у горад Юдаў,

Воставши же Мариамь во дни тыя, иде в горняя со тщанием, во град иудов:

і ўвайшла ў дом Захара, і прывітала Элізабэту.

и вниде в дом захариин и целова елисаветь.

Калі Элізабэта пачула вітаньне Марыіна, варухнулася дзіцятка ў чэраве ў яе; і Элізабэта напоўнілася Духам Сьвятым,

И бысть яко услыша елисаветь целование Мариино, взыграся младенец во чреве ея: и исполнися Духа свята елисаветь,

і ўсклікнула моцным голасам, і сказала: Дабраславёная Ты сярод жанчын, і дабраславёны плод улоньня Твайго!

и возопи гласом велиим, и рече: благословена ты в женах, и благословен плод чрева твоего:

І адкуль гэта мне, што прыйшла Маці Госпада майго да мяне?

и откуду мне сие, да приидет Мати Господа моего ко мне?

Бо калі голас вітаньня Твайго дайшоў да слыху майго, варухнулася дзіцятка радасна ў чэраве маім.

се бо, яко бысть глас целования твоего во ушию моею, взыграся младенец радощами во чреве моем:

і дабрашчасная Тая, Якая паверыла, бо збудзецца сказанае Ёй ад Госпада.

и блаженна веровавшая, яко будет совершение глаголанным ей от Господа.

І сказала Марыя: праслаўляе душа Мая Госпада,

И рече Мариамь: величит душа моя Господа,

і ўзрадаваўся дух мой у Богу, Збаўцу Маім,

и возрадовася дух мой о Бозе спасе моем:

што дагледзеў Ён пакорлівасьць рабы Сваёй; бо ад сёньня будуць шчасьціць Мяне ўсе роды,

яко призре на смирение рабы своея: се бо, отныне ублажат мя вси роди:

бо ўчыніў Мне веліч Магутны і сьвятое імя Ягонае,

яко сотвори мне величие сильный, и свято имя его:

і ласка Ягоная ў роды родаў да тых, што баяцца Яго;

и милость его в роды родов боящымся его:

зьявіў сілу рукі Сваёй; расьсеяў тых, што заносяцца думкамі сэрца свайго;

сотвори державу мышцею своею: расточи гордыя мыслию сердца их?

скінуў моцных з тронаў, і ўзвысіў пакорлівых;

низложи сильныя со престол, и вознесе смиренныя:

галодных напоўніў дабром, а багатых пусьціў ані з чым;

алчущыя исполни благ и богатящыяся отпусти тщы:

прыгарнуў Ізраіля, слугу Свайго, памятаючы пра міласэрнасьць;

восприят израиля отрока своего, помянути милости,

як казаў бацькам нашым, Абрагаму і семені ягонаму давеку.

якоже глагола ко отцем нашым, аврааму и семени его до века.

А Марыя прабыла зь ёю каля трох месяцаў і вярнулася ў дом Свой.

Пребысть же Мариамь с нею яко три месяцы и возвратися в дом свой.

А Элізабэце прысьпеў час радзіць, і яна нарадзіла сына.

Елисавети же исполнися время родити ей, и роди сына.

І пачулі суседзі і родзічы ейныя, што прасьцёр Гасподзь ласку Сваю над ёю, і радаваліся зь ёю.

И слышаша окрест живущии и ужики ея, яко возвеличил есть Господь милость свою с нею: и радовахуся с нею.

На восьмы дзень прыйшлі абрэзаць дзіця, і хацелі назваць яго імем бацькі ягонага, Захарам.

И бысть во осмый день, приидоша обрезати отроча, и нарицаху е именем отца его, захарию.

На гэта маці ягоная сказала: не; а назваць яго Янам.

И отвещавши мати его рече: ни, но да наречется иоанн.

І сказалі ёй: нікога няма ў радзіне тваёй, хто б называўся гэтым імем.

И реша к ней, яко никтоже есть в родстве твоем, иже нарицается именем тем.

І пыталіся знакамі ў бацькі ягонага, як бы ён хацеў назваць яго.

И помаваху отцу его, еже како бы хотел нарещи е.

Ён папрасіў дошчачку і напісаў: Ян імя яму. І ўсе зьдзівіліся.

И испрошь дщицу, написа, глаголя: иоанн будет имя ему. И чудяхуся вси.

І адразу разамкнуліся вусны ягоныя і язык ягоны, і ён загаварыў, славячы Бога.

Отверзошася же уста его абие и язык его, и глаголаше благословя Бога.

І быў страх на ўсіх, што жылі вакол іх; і расказвалі пра ўсё гэта па ўсёй нагорнай краіне Юдэйскай.

И бысть на всех страх живущих окрест их: и во всей стране иудейстей поведаеми бяху вси глаголи сии.

Усе, хто чуў, паклалі гэта ў сэрца сваё і казалі: што будзе зь дзіцятка гэтага? І рука Гасподняя была зь ім.

И положиша вси слышавшии в сердцы своем, глаголюще: что убо отроча сие будет? И рука Господня бе с ним.

І Захар, бацька Ягоны, напоўніўся Духам Сьвятым і прарочыў, кажучы:

И захариа отец его исполнися Духа свята, и пророчествова, глаголя:

Дабраславёны Гасподзь Бог Ізраілеў, што наведаў народ Свой і даў ратунак яму,

благословен Господь Бог израилев, яко посети и сотвори избавление людем своим:

і паслаў моцнага выратавальніка нам, нашчадка Давіда, слугі Свайго,

и воздвиже рог спасения нам, в дому давида отрока своего:

як узьвясьціў вуснамі былых ад веку сьвятых прарокаў Сваіх,

якоже глагола усты святых сущих от века пророк его,

што ўратуе нас ад ворагаў нашых; і ад рукі ўсіх ненавісьнікаў нашых;

спасение от враг наших и из руки всех ненавидящих нас:

учыніць міласэрнасьць бацькам нашым і ўспомніць сьвятую дамову Сваю,

сотворити милость со отцы нашими и помянути завет святый свой,

прысягу, якою прысягаў Ён Абрагаму, бацьку нашаму, даць нам,

клятву, еюже клятся ко аврааму отцу нашему, дати нам,

каб бяз страху, пасьля збавеньня ад рук ворагаў нашых,

без страха, из руки враг наших избавльшымся,

мы служылі Яму ў сьвятасьці і праўдзе перад Ім ва ўсе дні жыцьця нашага.

служити ему преподобием и правдою пред ним вся дни живота нашего.

А ты, дзіця, назавешся прарокам Усявышняга, бо ідзеш перад абліччам Госпада — падрыхтаваць шляхі Яму,

И ты, отроча, пророк вышняго наречешися: предидеши бо пред лицем Господним, уготовати пути его,

каб разумеў народ Ягоны ратунак у дараваньні грахоў іхніх,

дати разум спасения людем его, во оставление грех их,

праз шчырую міласэрнасьць Бога нашага, якой наведаў нас Усход з вышыні,

милосердия ради милости Бога нашего, в нихже посетил есть нас восток свыше,

прасьвятліць тых, што сядзяць у цемры і цяні сьмяротным, скіраваць ногі нашыя на шлях міру.

просветити во тме и сени смертней седящыя, направити ноги нашя на путь мирен.

А дзіця расло і мацавалася духам, і заставалася ў пустынях да дня зьяўленьня свайго Ізраілю.

Отроча же растяше и крепляшеся духом: и бе в пустынех до дне явления своего ко израилю.

« 16 глава 2 глава »